Niektóre prace konserwatorskie i restauratorskie mogą mieć charakter twórczy i prowadzić do powstania utworu, a dzięki temu być zwolnione z VAT – potwierdził po raz kolejny Naczelny Sąd Administracyjny.
Podobne wyroki zapadały wcześniej, m.in.: 9 listopada 2016 r. (sygn. akt I FSK 558/15) czy 12 września 2017 r. (sygn. akt I FSK 18/16).
Organy podatkowe nadal jednak wrzucają wszystkie czynności konserwatorów „do jednego worka” i przekonują, że całość prac konserwatorskich ma charakter czysto techniczny, bo ich efektem jest odtworzenie stanu pierwotnego zabytku lub jego zabezpieczenie. W konsekwencji fiskus odmawia prawa do zwolnienia z VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o VAT.
Problem dotyczy tego, czy konserwator, który odtwarza i zabezpiecza zabytki, może być uznany za twórcę lub artystę wykonawcę, świadczącego usługi kulturalne wynagradzane w formie honorarium.
W sprawie rozpatrzonej przez NSA zarówno sąd kasacyjny, jak i sąd I instancji (WSA w Opolu) stwierdziły, że rezultat prac konserwatorskich, polegający na odtworzeniu zabytku, wcale nie wyklucza stworzenia utworu. Fiskus nie może więc z góry, bez zbadania charakteru prac, zakładać, iż mają one charakter czysto techniczny, a przez to konserwator nie ma prawa do zwolnienia z VAT.
Wyrok NSA z 18 czerwca 2019 r., sygn. akt I FSK 865/17.