Jeśli droga jest publiczna, gmina może zapomnieć o odliczeniu podatku naliczonego nawet wtedy, gdy budowała ją tylko po to, żeby zwiększyć cenę sprzedaży działek – wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Spór w tej sprawie toczyła gmina, która zrealizowała inwestycję polegającą na budowie drogi dojazdowej (wraz z oświetleniem) do dwóch osiedli. We wniosku o interpretację wyjaśniła, że chodziło o skomunikowanie gruntów, a tym samym zwiększenie ich ceny. Podkreśliła, że tylko dlatego podjęła się tej inwestycji. Uważała, że skoro budowa drogi miała związek ze sprzedażą (opodatkowaną VAT), wolno jej odliczyć cały podatek naliczony przy realizacji inwestycji. Zaznaczała, że kompetencje gminy jako organu władzy i gminy jako podatnika VAT często na siebie nachodzą, ale – jak przekonywała – w tej konkretnej sprawie jest oczywiste, że budowa drogi służyła czynnościom opodatkowanym.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał jednak, że gmina nie budowała drogi na podstawie umów cywilnoprawnych z nabywcami działek, tylko jako organ władzy publicznej. Podkreślił, że skomunikowanie tych gruntów z resztą miasta w gruncie rzeczy służy dobru ogółu. To, że pośrednio przysłużyło się to czynnościom opodatkowanym, nie oznacza, że gmina może odliczyć VAT.
Z fiskusem zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach. Podkreślił on że budowa drogi należy do zakresu zadań publicznych gminy, do realizacji których zobowiązuje ją ustawa o samorządzie gminnym.
– Organ interpretacyjny prawidłowo wywiódł, że gminie nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług – podkreślił WSA w Gliwicach.
Na rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym pełnomocnik gminy powołał się na korzystne, choć nieprawomocne jeszcze wyroki sądów wojewódzkich: w Warszawie (III SA/Wa 2040/16) i Gliwicach (I SA/Go 48/19). Oba dopuściły odliczenie podatku naliczonego związanego z budową drogi, w sytuacji gdy nakłady na infrastrukturę poniesione zostały w celu sprzedaży gruntów.
Nie przekonało to jednak Naczelnego Sądu Administracyjnego. Sędzia Zbigniew Łoboda wyjaśnił, że budowa przez gminę drogi dojazdowej, która ma charakter drogi publicznej, nie pozwala traktować tej inwestycji jako prowadzonej w ramach działalności gospodarczej. Na potwierdzenie przywołał dwa wyroki sądu kasacyjnego, z których wynika brak prawa do odliczenia w takiej sytuacji – sygn. akt I FSK 1669/13 oraz I FSK 965/11.
orzecznictwo
Wyrok NSA z 27 maja 2019 r., sygn. akt I FSK 577/17.
