Firma, która odpłatnie udostępnia pracownikom służbowe samochody po godzinach pracy, może odliczyć tylko połowę podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki związane z tymi pojazdami – potwierdził NSA.
Wcześniej sąd kasacyjny orzekł tak samo w wyrokach z 28 czerwca 2017 r. (sygn. akt I FSK 1669/15), z 10 maja 2017 r. (sygn. akt I FSK 1556/15 oraz I FSK 1287/15) i z 11 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1721/15). Linia orzecznicza jest więc w tej sprawie niekorzystna dla podatników.
Chodziło o firmę, która zamierzała wynająć służbowe samochody od podmiotu zewnętrznego i udostępnić je swoim pracownikom. Mieli oni z nich korzystać zarówno w celach firmowych, jak i prywatnych, po godzinach pracy. Za użytek do własnych celów mieli płacić czynsz w wysokości 250 zł lub 400 zł, w zależności od pojemności silnika samochodu. Musieliby też prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu w trakcie pracy.
Spółka nie planowała wprowadzać systemu elektronicznego nadzoru nad używaniem aut. Zamierzała natomiast zawrzeć z pracownikami umowy najmu i złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację VAT-26.
Sądziła, że będzie mogła odliczać 100 proc. podatku naliczonego z wydatków związanych z tymi samochodami. Argumentowała, że będzie je wykorzystywała wyłącznie do działalności gospodarczej: w godzinach pracy – do własnego biznesu, a po godzinach – w ramach odpłatnego wynajmu.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zwrócił jednak uwagę na to, że w takiej sytuacji samochody będą wykorzystywane nie tylko do zadań służbowych, ale też do prywatnych celów pracowników, na podstawie odpłatnej umowy najmu. Już z samego sposobu ich użytkowania będzie więc wynikać użytek mieszany, co oznacza, że spółka może odliczyć jedynie 50 proc. podatku naliczonego.
Innego zdania był WSA w Warszawie. Stwierdził, że możliwość wykorzystywania samochodów osobowych przez pracowników do ich prywatnych celów, ale na podstawie odpłatnej umowy najmu zawartej ze spółką, nie oznacza, że także firma będzie ich używać na swoje prywatne potrzeby. Sąd uznał więc, że zawarcie przez spółkę z podwładnymi odpłatnej umowy najmu samochodów oznacza, iż będą one wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej.
Nie zgodził się z tym Naczelny Sąd Administracyjny. Uzasadniając wyrok, sędzia Izabela Najda-Ossowska wyjaśniła, że w tej sprawie można argumentować na dwa sposoby. Każdy prowadzi jednak do wniosku, że firma nie może odliczyć całego VAT. Jeśli uznać, że organizacja udostępnienia samochodów została zaplanowana w taki sposób, aby spółka zachowała prawo do odliczenia całego VAT, to byłoby to nadużycie prawa. – A to wykluczałoby możliwość odliczania całego VAT – tłumaczyła sędzia.
Gdyby z kolei nie chodziło o nadużycie, to udostępnienie samochodów służbowych na rzecz pracowników (zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 1) również wykluczałoby to używanie samochodów wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej.
orzecznictwo
Wyrok NSA z 19 marca 2019 r., sygn. akt I FSK 129/17. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
