Dane teleadresowe firmy, historia rejestracji potencjalnych partnerów biznesowych do celów VAT, numery rachunków bankowych. Takie informacje zostaną udostępnione w tzw. białej liście podatników VAT prowadzonej przez Krajową Administrację Skarbową. Od 2020 roku vatowcy muszą liczyć się także z nowymi sankcjami.

Już niebawem weryfikacja potencjalnego partnera biznesowego będzie prostsza. Krajowa Administracja Skarbowa zajmie się tworzeniem wykazu przedsiębiorców zarejestrowanych jako podatnicy VAT. Dostęp do takiej listy ma być bezpłatny, a dzięki sprawdzaniu kontrahentów, zgodnie z celem projektodawcy, zmniejsza się ryzyko udziału w karuzelach VAT. Wykaz będzie prowadzony przez szefa KAS na stronie BIP Ministerstwa Finansów. Dostęp do danych zawartych w wykazie będzie możliwy także za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Kto trafi na listę?

Dane z tzw. czarnej listy podatników, czyli podmiotów wobec których organ nie dokonał rejestracji lub którzy zostali wykreśleni z rejestru jako podatnicy VAT zostaną przeniesione do wspólnego rejestru. Znajdą się w nim bowiem także dane podatników, wobec których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona. W wykazie znajdą się również dane podmiotów będącymi czynnymi podatnikami VAT i tych, którzy są zwolnieni z tego podatku.

„Stworzenie jednej bazy zawierającej wszystkie informacje o statusie podatników VAT ułatwi i przyśpieszy proces wyszukiwania danych o podmiotach zawartych w tym wykazie przez zainteresowanych kontrahentów”- czytamy w uzasadnieniu projektu.

Jakie dane znajdziemy w rejestrze?

Korzystający z wykazu podatnicy będą mieli dostęp do informacji o aktualnym statusie rejestracji kontrahentów na wybrany dzień za pomocą określonego kryterium dostępu, tj. po numerze NIP lub fragmencie nazwy (nazwiska) wyszukiwanego podmiotu. Jednocześnie będą mogli prześledzić całą historię rejestracji kontrahentów do celów VAT, która obejmie 5 lat wstecz. Możliwe będzie również sprawdzanie podmiotów w wykazie przez podatników w sposób masowy, co przyspieszy procedury weryfikacji kontrahentów. Ponadto, podatnicy zyskają dostęp do rachunków bankowych potencjalnych partnerów.

„W związku z tym rozszerzono dane nieobjęte tajemnicą skarbową również o numery tych rachunków, otworzonych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą” – czytamy w uzasadnieniu.

Ujawnienie numerów kont bankowych wiąże się także z nowymi sankcjami dla vatowców…

Płatność tylko na rachunek, który znajduje się w wykazie

Nowela wprowadza obowiązek dokonywania płatności wyłącznie na rachunek wskazany w rejestrze. Założono również odpowiedzialność solidarną nabywcy w przypadku zapłaty przez niego należności na rachunek inny niż rachunek dostawcy zawarty w wykazie, ale tylko do kwoty podatku VAT, związanego z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Regulacje te będą dotyczyły wyłącznie płatności przekraczających 15 tys. zł. Podatnik będzie narażony na sankcje, jednak dopiero od 1 stycznia 2020 roku. Można będzie jednak ich uniknąć. Przewidziano możliwość uwolnienia się od tych konsekwencji pod warunkiem, że podatnik złoży zawiadomienie o zapłacie należności na rachunek spoza wykazu do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w ciągu 3 dni od dnia zlecenia przelewu. Eksperci nie kryją wątpliwości co do skuteczności takiego zapisu w ustawie.

- Problem w tym, że w samym wykazie nie jest planowane umieszczenie informacji o urzędzie skarbowym właściwym dla danego podatnika. W związku z tym przygotowanie stosownego zawiadomienia oraz ustalenie właściwego urzędu, do którego złożyć należy pismo będzie wymagało dodatkowej pracy działów księgowych i podatkowych przedsiębiorców – wskazuje Przemysław Grzanka, doradca podatkowy w PwC.

Odpowiedzialność solidarna będzie również wyłączona w przypadku, gdy podatnik dokona zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Ukryte koszty?

- Nowe ułatwienia mogą się wiązać z nowymi obowiązkami podatników celem wykazania należytej staranności. Przykładowo pytaniem otwartym pozostaje, czy podatnik celem wykazania tego, że zweryfikował swojego kontrahenta powinien prześledzić całą historię jego rejestracji do celów VAT z nowego wykazu obejmującą 5 lat oraz czy powinien dokumentować potwierdzenie weryfikacji w wykazie na dzień wystawienia faktury, nabycia towaru lub usługi od kontrahenta czy też momentu składania przez samego podatnika deklaracji VAT – mówi doradca podatkowy z PwC.

Wątpliwości budzi także kwestia ewentualnych kosztów, które może ponieść podatnik chcący dokonać masowej weryfikacji podmiotów znajdujących się na liście.

- Tego rodzaju weryfikacja wymagać będzie dodatkowych rozwiązań IT. Takie rozwiązania wymagać będą wprowadzenia narzędzi umożliwiających eksport danych z systemów księgowych podatników, komunikacji z wykazem fiskusa, złożenia stosowanych zapytań oraz przedstawienia ich rezultatów w formie przystępnej dla zwykłego użytkowania, co będzie się wiązać z dodatkowymi kosztami dla podatników – dodaje ekspert.