Uzależnienie prawa do obniżonej stawki VAT od tego, czy fotografie mają charakter artystyczny, narusza unijne prawo – uznał Maciej Szpunar, rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości UE.
Jego opinia nie jest wprawdzie wiążąca dla unijnego trybunału, ale w praktyce sędziowie TSUE często kierują się wskazówkami rzeczników przy wydawaniu wyroku.
Sprawa dotyczy Francji, która – podobnie jak Polska – wprowadziła obniżoną stawkę VAT na handel dziełami sztuki przez ich twórców. Takim dziełem są m.in. ”fotografie wykonane przez artystę, drukowane przez niego lub pod jego nadzorem, sygnowane i numerowane oraz wykonane w liczbie ograniczonej do trzydziestu egzemplarzy we wszelkich formatach i na wszelkich możliwych nośnikach„ (zgodnie z pkt 7 części A załącznika nr 9 do dyrektywy VAT).
Dodatkowo jednak kraj ten zastrzegł, że fotografie muszą mieć charakter ”artystyczny„. Tamtejszy fiskus zinterpretował to tak, że preferencyjna stawka nie dotyczy sprzedaży zdjęć paszportowych, grupowych ani ślubnych.
Zakwestionowała to spółka sprzedająca właśnie zdjęcia ślubne. Jej sprawa trafiła do unijnego trybunału na skutek pytania, które zadali francuscy sędziowie. Spytali oni, czy Francja może wykluczyć z preferencji sprzedaż fotografii niemających charakteru artystycznego i czy tamtejszy fiskus może sam określać kryteria w tym zakresie.
Rzecznik TSUE uznał, że to niemożliwe. Zwrócił uwagę na to, że unijne przepisy nie zawierają żadnych dodatkowych warunków, które odnosiłyby się do tematyki fotografii, jej poziomu artystycznego lub cech jej twórcy.
– Debata na temat tego, czy, a jeśli tak, to pod jakimi warunkami, fotografia jest sztuką, jest zresztą równie stara jak sama fotografia – stwierdził Maciej Szpunar. Dodał, że jest ona uzasadniona między filozofami czy teoretykami sztuki. Natomiast nie może zostać rozstrzygnięta ani przez organy podatkowe, ani przez sądy krajowe, ani nawet przez TSUE. – Urzędnicy próbują w ten sposób uchwycić w kategoriach administracyjnych to, co jest nieuchwytne, czyli artystyczny charakter dzieła – zauważył rzecznik.
Podkreślił, że opodatkowanie musi opierać się na jasnych i obiektywnych kryteriach, wynikających z ustawodawstwa, nawet jeżeli transakcje dotyczą towarów określanych jako dzieła sztuki. Uznał zatem, że wszystkie zdjęcia, które spełnią wymogi z załącznika nr 9 do dyrektywy VAT, powinny być objęte preferencyjną stawką.

orzecznictwo

Opinia rzecznika TSUE z 7 marca 2019 r., sygn. C-145/18