Sprzedaż nieruchomości, bez wykazania ich organizacyjnego i finansowego wyodrębnienia, podlega VAT – orzekł NSA.
Chodziło o sprzedaż galerii handlowej. Kupującym i sprzedającym były powiązane ze sobą spółki (miały tych samych członków zarządu). W trakcie kontroli urząd skarbowy doszedł do wniosku, że sprzedaż dotyczyła zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZCP). To oznaczało, że transakcja nie była opodatkowana, ale zarazem nie dawała firmie kupującej prawa do odliczenia podatku z otrzymanej faktury.
Co innego wynikało z interpretacji indywidualnej, którą spółka będąca poprzednikiem prawnym kupującej otrzymała jeszcze przed transakcją. Wykładnia dyrektora izby skarbowej potwierdzała, że będzie to sprzedaż nieruchomości.
Urząd uznał jednak, że interpretacja ta nie chroni spółki, bo – jak stwierdził – opis zdarzenia we wniosku różni się od stanu faktycznego. Zażądał więc oddania odliczonego VAT wraz z odsetkami.
Spółka nadal uważała, że kupiła nieruchomość, a nie ZCP, i że w związku z tym przysługuje jej prawo do odliczenia VAT. Przegrała jednak przed WSA w Szczecinie. Sąd uznał, że wolą stron było nie tylko zbycie nieruchomości, lecz także przeniesienie praw i obowiązków wynikających z umów najmu z podmiotami handlującymi w tej galerii. To kluczowe dla prowadzenia działalności gospodarczej i funkcjonowania galerii – stwierdził WSA.
W skardze kasacyjnej spółka przytoczyła jeszcze jeden argument – objaśnienia podatkowe, które minister finansów wydał 11 grudnia 2018 r. Wyjaśniono w nich, kiedy należy uznać daną transakcję za zbycie przedsiębiorstwa lub ZCP.
Argument ten przekonał Naczelny Sąd Administracyjny równie mocno, jak treść samego art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, zawierajacego definicję ZCP. Sąd uznał, że samo wstąpienie nabywcy w uprzednio zawarte umowy najmu nie świadczy o ZCP. Do prowadzenia działalności w zakresie najmu lokali konieczna jest jeszcze obsługa zarówno tych umów, jak i nieruchomości, w której znajdują się lokale (ochrona, sprzątanie, naprawy, remonty) – wyjaśnił sąd.
Stwierdził, że w tej sprawie nie doszło do wyodrębnienia organizacyjnego, funkcjonalnego ani finansowego. Za niewystarczający NSA uznał regulamin funkcjonowania obiektu, bo – jak stwierdził – to tylko dokument, który statuuje prawa i obowiązki wynajmującego i najemców. Prosta zmiana sposobu uregulowania zasad korzystania przez najemców z centrum powodowałaby, że nie byłby spełniony warunek wyodrębnienia organizacyjnego – zauważył sąd.
Zwrócił też uwagę na to, że nieruchomość nie jest formalnie wyodrębniona finansowo, bo ”budżet obiektu„ nie funkcjonuje w oparciu o ustawę o rachunkowości ani nie jest sporządzany w ramach sprawozdawczości finansowej spółki.
Na tej podstawie sąd stwierdził, że składniki majątku będące przedmiotem sprzedaży nie mogły na ten moment samodzielnie funkcjonować jako ZCP. Umożliwiły to dopiero działania spółki przeprowadzone w związku z samą transakcją.
W przeciwieństwie do WSA, sąd kasacyjny uznał, że powiązania kapitałowe i osobowe między spółkami nie miały w tym wypadku żadnego znaczenia.
orzecznictwo
Wyrok NSA z 28 stycznia 2019 r., sygn. akt I FSK 293/17. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
