Prawnik, który poleca podatnikowi znajomego notariusza i tymczasowo uiszcza za niego taksę notarialną, może ją później przerzucić na klienta.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie miał wątpliwości, czy wskazywanie klientom konkretnych notariuszy jest zgodne z etyką zawodową i czy nie narusza zasad uczciwej konkurencji. Ostatecznie jednak rozstrzygnął podatkowy spór na korzyść kancelarii.
Chodziło o kancelarię świadczącą usługi prawnicze i doradztwa podatkowego. We wniosku o interpretację poinformowała, że współpracuje z konkretną kancelarią notarialną i gdy potrzebna jest jej usługa, poleca rejenta klientom.
Klient staje przed notariuszem osobiście albo reprezentuje go pełnomocnik (prawnik z kancelarii). W obu przypadkach rejent wskazuje na fakturze – jako nabywcę usługi notarialnej – kancelarię, która tymczasowo płaci taksę notarialną, a następnie przerzuca jej koszt na swojego klienta. Spór toczył się o to, czy takie postępowanie jest prawidłowe.
Kancelaria uważała, że możliwość refakturowania daje jej art. 8 ust. 2a ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, to przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.
Kancelaria argumentowała, że skoro wolno refakturować usługi medyczne i media przy najmie, to równie dobrze można tak robić z usługami notarialnymi.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zwrócił jednak uwagę na specyficzną rolę notariusza, który jest osobą zaufania publicznego. Wskazał też na przepisy prawa o notariacie (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2291 ze zm.), zgodnie z którymi stroną jest klient, a nie reprezentująca go kancelaria. Uznał więc, że nie ma tu miejsca dla pośrednika, a zatem kancelaria nie ma prawa wchodzić pomiędzy notariusza a klienta.
Nie zgodził się z tym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Zwrócił uwagę na to, że art. 8 ust. 2a ustawy o VAT posługuje się określeniem „bierze udział w świadczeniu usług”, a to oznacza – zdaniem WSA – że kancelaria nie musi być stroną czynności prawnej.
Sąd przywołał też prawomocny wyrok WSA w Rzeszowie z 23 marca 2009 r. (sygn. akt I SA/Rz 728/08). Rzeszowski sąd orzekł wtedy, że „żaden przepis wspólnotowy ani krajowy, nie uzależnia możliwości refakturowania usług od posiadania uprawnień do ich wykonywania. Organ popada w sprzeczność, dopuszczając możliwość refakturowania przez wynajmującego na najemcę usług dostarczania energii elektrycznej, cieplnej itd., chociaż nie każdy podmiot może te usługi świadczyć, (bo wymagane są stosowne uprawnienia), a jednocześnie negując prawo podatnika do refakturowania usług notarialnych z powodu braku uprawnień do świadczenia takich usług”.
Wyrok warszawskiego WSA jest nieprawomocny.

Orzecznictwo

Wyrok WSA w Warszawie z 8 stycznia 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 864/18.