Czy świadczenie usług rozliczania zaliczek od dochodów z wynajmu trzeba ewidencjonować za pomocą kasy rejestrującej? Dlaczego wartości artykułów spożywczych udostępnionych pracownikom do ogólnej konsumpcji nie należy doliczać do ich przychodów? Jaka stawka VAT jest właściwa dla usług rezerwacji taxi? Kiedy podwyższenie kapitału zakładowego spółki z o.o. w związku z wniesieniem wkładu niepieniężnego w postaci udziałów spółki cypryjskiej nie jest opodatkowane PCC?
Podatnik prowadzący biuro księgowe świadczy dla zagranicznej osoby fizycznej usługi rozliczania zaliczek na PIT od dochodów z wynajmu nieruchomości położonej w Polsce. Czy świadczenie tych usług trzeba ewidencjonować za pomocą kasy rejestrującej?
Na podstawie art. 111 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. A contrario – nie podlega obowiązkowi ewidencjonowania sprzedaż na rzecz m.in. osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Wskazać przy tym należy, że obowiązujące na gruncie VAT pojęcie działalności gospodarczej definiuje art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Definicja ta jest szersza od definicji działalności gospodarczej obowiązujących na gruncie innych przepisów i obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Powoduje to, że działalnością gospodarczą w rozumieniu VAT jest nawet wynajmowanie i wydzierżawianie przez osoby fizyczne składników majątku prywatnego (zob. przykładowo interpretacje indywidualne dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 września 2017 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.536.2017.2.AB, oraz z 9 listopada 2017 r., nr 0112-KDIL2-3.4012.397.2017.2.ZD).
Oznacza to, że wskazane usługi rozliczania zaliczek na PIT świadczone są na rzecz osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą (przynajmniej w rozumieniu VAT). W związku z tym świadczenie tych usług nie podlega obowiązkowi ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej.
Podstawa prawna
Art. 15 oraz art. 111 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174).
Spółka nabywa artykuły spożywcze (np. owoce, warzywa, pieczywo, serki, napoje owocowe, jogurty). Produkty te są ogólnodostępne dla pracowników w trakcie wykonywania codziennych obowiązków pracowniczych. Pracodawca nie ma możliwości weryfikowania, który z pracowników spożył konkretne artykuły, co uniemożliwia określenie kwoty przychodu poszczególnych osób. Czy w takim przypadku od wartości zapewnionych pracownikom posiłków spółka jako płatnik powinna pobrać zaliczkę na PIT?
Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. Chodzi w szczególności o: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 ustawy o PIT). Użyty tu zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Do przychodów ze stosunku pracy zalicza się nie tylko pieniądze, lecz także wartość otrzymanych świadczeń w naturze czy nieodpłatnych świadczeń poniesionych na rzecz pracownika.
Nieodpłatnym świadczeniem jest zaś każde zdarzenie prawne i zjawisko gospodarcze, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Przysporzenie to może polegać na zwiększeniu majątku (aktywów) bądź uniknięciu jego pomniejszenia (zaoszczędzenie wydatków).
Z powodu niejednolitości stanowisk sądowych dotyczących kwestii „nieodpłatnego świadczenia” zasadniczego znaczenia nabrał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13. Trybunał, definiując pojęcie „innych nieodpłatnych świadczeń” jako przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, wskazał, że za przychód pracownika mogą być uznane takie świadczenia, które:
‒ zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
‒ zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
‒ stanowią wymierną korzyść przypisaną indywidualnemu pracownikowi (korzyść nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
W analizowanej sprawie pierwszy warunek został spełniony, gdyż skorzystanie z oferowanych artykułów spożywczych zależeć będzie od woli pracownika. Także drugi warunek należy uznać za spełniony, otrzymane przez pracownika świadczenie w postaci darmowego posiłku stanowi bowiem dla niego realne przysporzenie majątkowe (korzyść). Nie będzie natomiast spełniony trzeci warunek, gdyż nie można mówić o przychodzie podatkowym, w sytuacji gdy przypisana wartość świadczenia byłaby jedynie wartością statystyczną (ustaloną np. przez podzielenie kosztów zakupu owoców, warzyw, pieczywa, serków itd. przez całkowitą liczbę pracowników), a nie odzwierciedlałyby rzeczywistej korzyści odniesionej przez daną osobę.
Zatem zapewnienie przez pracodawcę nieodpłatnych artykułów spożywczych dostępnych dla wszystkich pracowników, w sytuacji gdy nie ma możliwości ustalenia wartości świadczenia otrzymanego przez konkretnego pracownika, nie stanowi dla pracownika przychodu. W konsekwencji pracodawca jako płatnik nie jest zobowiązany do doliczenia wartości posiłków do ich przychodów i pobrania od nich zaliczki na PIT stosownie do art. 31 ustawy o PIT.
Przedstawione stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacje indywidualne dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 5 czerwca 2018 r., nr 0115-KDIT2-2.4011.131.2018.2.MM, oraz z 7 sierpnia 2018 r., nr 0112-KDIL3-1.4011.305.2018.1.AN).
Podstawa prawna
Art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 31 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.).
Spółka współpracuje z kierowcami świadczącymi usługi taksówek osobowych (49.32. PKWiU). Ponoszą oni na rzecz spółki opłaty za: korzystanie z obsługi centrali i sieci komputerowej, korzystanie z systemu łączności telekomunikacyjnej/internetowej, rezerwacje usługi taxi na rzecz klientów. Kierowcy współpracujący ze spółką dysponują własnymi bądź podnajmowanymi samochodami oraz posiadają stosowne licencje. Usługa rezerwacji taxi realizowana jest przez sieć telekomunikacyjną/internetową, tj. bazę logistyczno-administracyjną, spółki. Kierowcy dokonują na rzecz korporacji opłat za utrzymanie łączności, serwery i koszty centrali, które są opodatkowane stawką VAT 23 proc. Natomiast sama opłata za rezerwację usługi jest pobierana oddzielnie za każde zlecenie, którego dotyczy. Czy spółka prawidłowo traktuje usługę rezerwacji taxi jako część usługi taksówek osobowych i opodatkowuje ją stawką VAT 8 proc.?
Obniżoną 8-proc. stawkę VAT stosuje się do usług taksówek osobowych sklasyfikowanych w grupowaniu 49.32 PKWiU na podstawie art. 41 ust. 2 w zw. z art. 146a pkt 2 i poz. 156 załącznika nr 3 do ustawy o VAT.
Uwaga! Od 1 stycznia 2016 r. obowiązuje rozporządzenie Rady Ministrów z 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (Dz.U. z 2015 r. poz. 1676 ze zm.). Jednak zgodnie z par. 3 pkt 1 ww. rozporządzenia do celów opodatkowania VAT do 31 grudnia 2018 r. stosuje się PKWiU wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług.
Usługi rezerwacji taxi są klasyfikowane według PKWiU z 2008 r. pod symbolem 49.32 – „Usługi taksówek osobowych”. W związku z tym będą one się zaliczać do kategorii usług wskazanych w pozycji 156 załącznika nr 3 do ustawy o VAT, a tym samym należy do nich zastosować stawkę VAT w wysokości 8 proc. (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9 marca 2018 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.62.2018.2.RR; interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 22 stycznia 2018 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.721.2017.2.ICz; interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 10 lutego 2015 r., nr IPPP2/443-1121/14-4/DG).
Podstawa prawna
Art. 41 ust. 2 w zw. z art. 146a pkt 2 i poz. 156 załącznika nr 3 do ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174).
Zaplanowane zostało podwyższenie kapitału zakładowego spółki z o.o. Y. Podwyższenie kapitału odbywać się będzie wieloetapowo. Na każdym etapie udziały pokrywane będą przez osobę fizyczną wkładem niepieniężnym w postaci udziałów spółki kapitałowej prawa cypryjskiego. Na moment każdego z podwyższeń Y sp. z o.o. będzie już posiadać większość praw głosu. Cała wartość wszystkich wnoszonych wkładów niepieniężnych zostanie alokowana na kapitał zakładowy spółki z o.o. Czy podwyższenie kapitału zakładowego spółki Y w związku z wniesieniem wkładu niepieniężnego w postaci udziałów spółki cypryjskiej będzie skutkowało koniecznością opodatkowania transakcji podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k i pkt 2 ustawy o PCC podatkowi temu podlegają m.in. umowy spółki oraz zmiany tych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem art. 1 ust. 3 pkt 4 ustawy o PCC. Z kolei przy spółce kapitałowej (m.in. spółce z o.o.) za zmianę umowy spółki uważa się podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty (zob. art. 1 ust. 3 pkt 2 w zw. z art. 1a pkt 2 ustawy o PCC).
W przypadku spółki kapitałowej, stosownie do art. 1 ust. 5 pkt 2 w zw. z art. 1a pkt 3 i 4 ustawy o PCC, umowa spółki oraz jej zmiana podlegają podatkowi, jeżeli w chwili dokonania czynności na terytorium Polski znajduje się:
a) rzeczywisty ośrodek zarządzania (tj. miejscowość, w której ma siedzibę organ zarządzający spółki kapitałowej) albo
b) siedziba tej spółki (tj. siedziba spółki określoną w umowie spółki) – jeżeli jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego UE.
Przy umowie spółki cywilnej obowiązek podatkowy ciąży na wspólnikach, a przy pozostałych umowach spółki – na spółce (zob. art. 4 pkt 9 ustawy o PCC).
Ustawa o PCC przewiduje sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa spółki (jej zmiana), jest wyłączona z opodatkowania podatkiem PCC. I tak, stosownie do art. 2 pkt 6 lit. c tiret drugie ustawy o PCC, nie podlegają podatkowi umowy spółki i ich zmiany związane z wniesieniem do spółki kapitałowej w zamian za jej udziały lub akcje udziałów lub akcji innej spółki kapitałowej dających w niej większość głosów albo kolejnych udziałów lub akcji, w przypadku gdy spółka, do której są wnoszone te udziały lub akcje, posiada już większość głosów.
W analizowanej sprawie podwyższenie kapitału odbywać się będzie wieloetapowo. Na każdym etapie udziały pokrywane będą przez osobę fizyczną wkładem niepieniężnym w postaci udziałów spółki kapitałowej prawa cypryjskiego. Na moment każdego z podwyższeń spółka Y będzie już posiadać większość praw głosu. Cała wartość wszystkich wnoszonych wkładów niepieniężnych zostanie alokowana na kapitał zakładowy spółki Y. Zatem przedmiotowa zmiana umowy spółki Y (poprzez podwyższenie jej kapitału w drodze wniesienia udziałów spółki cypryjskiej) będzie wyłączona z opodatkowania PCC na podstawie art. 2 pkt 6 lit. c tiret drugie ustawy o PCC.
Podstawa prawna
Art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k i pkt 2, art. 1 ust. 3 pkt 2 i 4, art. 1 ust. 5 pkt 2, art. 1a pkt 2, 3 i 4, art. 2 pkt 6 lit. c tiret drugie, art. 4 pkt 9 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1150 ze zm.).