Podatku nie ma, gdy udziały wymieni kilku wspólników, a nie tylko jeden – orzekł w piątek Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) w 25 wyrokach. Dzień wcześniej, w czwartek, pisaliśmy natomiast o dwóch spółkach, które z powodu odmiennego stanowiska fiskusa w tej sprawie zrezygnowały z fuzji („Spór o wymianę udziałów zatrzymał fuzję”, DGP nr 227/2018).
Każdy z piątkowych wyroków NSA dotyczył innego podatnika przeprowadzającego transakcję wymiany udziałów. Chodzi o wniesienie udziałów lub akcji spółki X do spółki Y i otrzymanie w zamian udziałów lub akcji spółki Y. Z przepisów wynika, że jeśli w wyniku takiej wymiany spółka nabywająca (w naszym przykładzie Y) uzyska bezwzględną większość głosów w X, to taka transakcja jest neutralna podatkowo. Innymi słowy, nikt nie musi płacić podatku – ani wspólnicy, ani spółka. Wymiana musi jednak zamknąć się w okresie sześciu miesięcy.
Spory toczyły się o to, czy takiej wymiany udziałów, dającej bezwzględną większość głosów, musi dokonać wyłącznie jeden wspólnik (to stanowisko fiskusa), czy może być ich kilku (tak uważają podatnicy).
Naczelny Sąd Administracyjny nie pierwszy raz orzekał w takich sprawach. Precedensowy korzystny dla podatników wyrok zapadł już 24 marca 2016 r. (sygn. akt II FSK 117/14). Później były kolejne; ostatnio 10 i 24 października br. (sygn. akt II FSK 753/18 oraz II FSK 2410/18).
Jedynie w wyroku z 15 maja 2018 r. (sygn. akt II FSK 1067/16) NSA orzekł na korzyść fiskusa.
25 wyroków z piątku jest korzystnych dla podatników. Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że wymiana udziałów jest neutralna podatkowo, gdy dokonuje jej więcej niż jeden wspólnik.
Przypomnijmy, że chodzi o przepisy, które obowiązują od 1 stycznia 2015 r. Ustawodawca niefortunnie użył w nich zwrotu „nabywa od wspólnika” zamiast „nabywa od wspólników”. Stało się to zarzewiem sporów podatników z fiskusem.
Uzasadniając korzystne rozstrzygnięcia, sędzia Aleksandra Wrzesińska-Nowacka wskazała, że sam ustawodawca w uzasadnieniu projektu przyznał, że celem zmian było to, aby również grupa wspólników mogła wymienić udziały i nie zapłacić podatku.
Mimo korzystnej linii orzeczniczej NSA fiskus dalej obstaje przy swoim stanowisku. Ostatnio jego negatywna interpretacja podatkowa stała się bezpośrednią przyczyną odstąpienia od połączenia firm z branży IT: Euvica i Qumak. W wyniku tej fuzji miał powstać jeden z największych podmiotów na rynku IT. Jak jednak informował Euvic, niekorzystna wykładnia fiskusa prowadziłaby do podwójnego opodatkowania, a udziałowcy Euvic musieliby zapłacić nawet 38 mln zł podatku. Zrezygnowano więc z fuzji.
orzecznictwo
Wyroki NSA z 23 listopada 2018 r., sygn. akt: II FSK 3842/17, II FSK 3549/17, II FSK 365-6/18, II FSK 396/18, II FSK 676/18, II FSK 3093/17, II FSK 3566-7/17, II FSK 3782/17, II FSK 3841/17, II FSK 3564/17, II FSK 3092/17, II FSK 3122/17, II FSK 3391-2/17, II FSK 3840/17, II FSK 3699/17, II FSK 3700/17, II FSK 3784/17, II FSK 3843/17, II FSK 560-1/18, II FSK 571/18, II FSK 1978/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia