Kto został wywłaszczony z nieruchomości w zamian za inne grunty, musi odczekać pięć lat z ich sprzedażą, chyba że pieniądze ze zbycia przeznaczy na własny cel mieszkaniowy. W przeciwnym razie trzeba zapłacić 19-proc. PIT – wynika z interpretacji dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.
Pytanie zadała kobieta, która przez 18 lat była właścicielką gruntu. Działka leżała na trasie planowanej inwestycji drogowej, w związku z czym starosta zdecydował w 2014 r. o wywłaszczeniu właścicielki. W zamian otrzymała ona od samorządu inną, mniej wartą nieruchomość oraz dopłatę pieniężną, która miała ostatecznie zrekompensować stratę.
Kobieta postanowiła sprzedać nową nieruchomość jeszcze przed upływem pięciu lat od uprawomocnienia się decyzji starosty. Zasadniczo, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT musiałaby w takim wypadku zapłacić 19-proc. podatek od uzyskanego dochodu. Nie minęło bowiem pięć lat od „nabycia” działki zamiennej.
Kobieta uważała jednak, że będzie mogła sprzedać nieruchomość zamienną bez podatku i to nie ze względu na ulgę mieszkaniową (z której nie planowała korzystać).
Argumentowała, że działkę nabyła przymusowo, w toku postępowania wywłaszczeniowego. Gdyby gmina nie zmusiła jej do zamiany, to sprzedawałaby teraz grunt kupiony jeszcze w 1996 r. W takim wypadku nie byłoby wątpliwości, że nie powstaje dochód podatkowy i nie trzeba płacić PIT – tłumaczyła kobieta.
Powołała się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 1 marca 2017 r., (sygn. akt II FSK 3675/16), który dotyczył podobnej sytuacji. Sąd kasacyjny orzekł wtedy, że literalna wykładnia art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT „prowadzi do sprzeczności z fundamentalnymi wartościami konstytucyjnymi, rażącej niesprawiedliwości, niweczy cel instytucji prawnej, a także prowadzi do wniosków niedorzecznych”.
Za fundamentalne NSA uznał to, że w rozpatrywanej przez niego sprawie „skarżąca nie nabyła nieruchomości z własnej i nieprzymuszonej woli, lecz działała w warunkach przymusu”. Przeciwna wykładnia – uznał sąd – oznaczałaby, że przez przymusowe wywłaszczenie nie tylko narusza się prawo własności, lecz także naraża podatnika na konsekwencje podatkowe.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się jednak z taką argumentacją. Wyjaśnił, że nabycie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a, należy rozumieć szeroko, także jako nabycie nieruchomości w drodze zamiany.
Skoro więc kobieta została w 2014 r. właścicielką nowej działki, to jeśli sprzeda ją przed upływem pięciu lat, powinna zapłacić 19 proc. PIT od uzyskanego dochodu – podsumował dyrektor KIS.
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 30 października 2018 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.422.2018.2.AKU