Subskrybuj nas na Youtube
Kto wpłaci należność na inny rachunek niż widniejący w nowym wykazie Ministerstwa Finansów, nie odliczy wydatku od przychodu. Odpowie też solidarnie ze sprzedawcą, jeśli ten nie rozliczy VAT
/>
Wynika to z projektu nowelizacji ustawy o VAT i niektórych innych ustaw, który trafił do komisji prawniczej. Ma on dotyczyć płatności o wartości powyżej 15 tys. zł.
Sam pomysł nie jest nowy; pierwsza wersja projektu została opublikowania już ponad rok temu. Teraz jednak prace nad nim wyraźnie przyspieszyły. Mimo wielu krytycznych uwag Ministerstwo Finansów nie zrezygnowało ze swoich planów.
Biała lista
Projekt zakłada przede wszystkim wprowadzenie białej listy czynnych podatników VAT. Znalazłyby się na niej m.in. numery ich rachunków bankowych. Fiskus chce zmusić w ten sposób przedsiębiorców aby pod groźbą surowych sankcji, dokonywali zapłaty tylko na znane mu konta.
Zmiana ta spotkała się już z ogromną krytyką w obrębie rządu. Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa zwracało uwagę, że skoro biała lista przynajmniej początkowo nie będzie zautomatyzowana, to każdorazowa weryfikacja rachunku będzie biurokratyczną mitręgą nie tylko dla firm prywatnych, ale też dla publicznych instytucji, takich jak Poczta Polska.
Wskazywano także, że nowe regulacje mogą być niezgodne z prawem unijnym (Prokuratoria Generalna RP) albo zwyczajnie niepotrzebne (nieistniejący już resort rozwoju).
Resort finansów nie dał się jednak przekonać. Zmiany, które wprowadził do projektu, nie dotyczą najważniejszych jego założeń.
MF podtrzymuje pomysł, aby powstał jeden, codziennie aktualizowany wykaz, w którym znajdą się informacje zarówno o czynnych podatnikach VAT, jak też o firmach wykreślonych z rejestru bądź do niego przywróconych. To – zdaniem resortu – pomoże uczciwym przedsiębiorcom w weryfikacji rzetelności swoich kontrahentów. Będzie można bowiem prześledzić całą historię rejestracji kontrahentów dla celów VAT – uzasadnia MF.
Białą listę będzie prowadzić szef Krajowej Administracji Skarbowej. Informacje o tym, kogo fiskus wykreślił z rejestru VAT bądź odmówił rejestracji, znikałyby z białej listy po upływie pięciu lat.
Sankcje w PIT i CIT
Ministerstwo nie odstąpiło też od pomysłu sankcji za wpłaty na niezarejestrowane rachunki bankowe. Jeśli więc przedsiębiorca zapłaci za towar lub usługę na jakiekolwiek inne konto niż zarejestrowane przez fiskusa, nie zaliczy tego wydatku do kosztów uzyskania przychodu. Będzie to dotyczyć przelewów powyżej 15 tys. zł, ponieważ poniżej tej kwoty fiskus akceptuje zapłatę gotówką.
Istotne będzie przy tym, czy rachunek bankowy był zarejestrowany w wykazie w dniu przelewu. To oznacza, że wpłacający nie poniesie konsekwencji, jeżeli:
- rachunek kontrahenta zostanie wykreślony z wykazu np. w następnym dniu po zleceniu przelewu;
- kontrahent poda w zgłoszeniu identyfikacyjnym/aktualizacyjnym nieaktualny lub błędny rachunek, który zostanie uwidoczniony w wykazie prowadzonym przez szefa KAS.
Przy faktoringu
Odrębne rozwiązania resort przewidział dla firm faktoringowych. Z projektu wynika, że faktorzy, którzy otrzymają wpłatę od dłuznika, ale przekażą ją na niezarejestrowane konto swojego klienta (faktoranta), będą musieli rozpoznać opodatkowany przychód, a zarazem nie zaliczą płatności do swoich kosztów. Problemów unikną, jeśli w ciągu trzech dni od przelewu zgłoszą to do naczelnika urzędu skarbowego.
Zdaniem Dariusza Gałązki, biegłego rewidenta i partnera w Grant Thornton, taka zmiana przełoży się na wzrost kosztów z tytułu usług faktoringowych i wydłużenie okresu przekazywania płatności na rzecz faktoranta.
Problemy w VAT
Podatnik, który zapłaci na niewłaściwe konto, będzie odpowiadał solidarnie za VAT nierozliczony przez sprzedawcę z tytułu tej konkretnej transakcji, jeżeli – to nowość – jej wartość przekroczy 15 tys. zł.
Wprowadzenie tego limitu powinno – zdaniem MF – uchronić przed problemami najmniejsze firmy, które rzadko dokonują wysokich przelewów.
Solidarna odpowiedzialność obejmie za to również osoby trzecie, tj. podatników, którzy zobowiążą się w umowie do pobrania należności od dłużnika, ale wpłacą go na niezarejestrowane w wykazie konto wierzyciela. Firmy faktoringowe czy obracające wierzytelnościami będą mogły się uwolnić od sankcji, jeśli w ciągu trzech dni od dokonania takiej płatności powiadomią o błędzie naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury.
Kluczowa rola banków
Z najnowszej wersji projektu wynika, że tworząc białą listę, fiskus wykorzysta numery kont bankowych udostępnione mu przez System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej (STIR). Sam jednak ze swojej strony również przekaże instytucjom finansowym informacje o rachunkach rozliczeniowych, aby mogły one stworzyć narzędzia, które pozwolą przedsiębiorcom automatycznie (już na etapie przelewu) zweryfikować, czy płacą na zarejestrowane konto.
Zdaniem Jarosława Ziółkowskiego, doradcy podatkowego w Independent Tax Advisers, wprowadzenie takiego rozwiązania jest kluczowe, aby nowe przepisy mogły odnieść jakikolwiek efekt.
– Trudno sobie wyobrazić, żeby firmy dokonujące codziennych, masowych płatności każdorazowo badały, czy rachunek bankowy kontrahenta znajduje się w wykazie podatników. Banki i SKOK-i będą zatem musiały opracować systemy, które pozwolą na realizację nowych obowiązków. Niemniej, to od instytucji finansowych zależy, czy wprowadzą taką funkcjonalność – zauważa ekspert.
Dziwi go taka fakultatywność. Przypomina, że mimo dobrowolności mechanizmu podzielonej płatności banki i SKOK-i musiały obowiązkowo przystosować do niego swoje systemy bankowe (bez nakładania dodatkowych opłat na klientów).
– Mam obawy, czy za nowe rozwiązania informatyczne chroniące przed sankcjami nie zapłacą w praktyce klienci instytucji finansowych – komentuje Jarosław Ziółkowski.
OPINIE
Jesteśmy zadowoleni z propozycji zmian
Biała lista powinna wyeliminować problem przelewów na rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe wmechanizmie podzielonej płatności, ponieważ wwykazie będą mogły być umieszczane wyłącznie rachunki rozliczeniowe. Resort finansów uwzględnił też postulaty sektora bankowego, aby szef KAS przekazywał bankom iSKOK-om bazę tych rachunków za pomocą systemu teleinformatycznego STIR. To powinno pozwolić instytucjom finansowym na stworzenie fakultatywnego narzędzia, które będzie informować przedsiębiorców otym, czy dokonują przelewu na zarejestrowany rachunek.
Tadeusz Białek radca prawny w zespole prawno-legislacyjnym Związku Banków Polskich
To promocja split paymentu
Projekt jest kolejnym krokiem Ministerstwa Finansów w kierunku „promocji” stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Płatności split payment – jeśli zostaną dokonane na niezarejestrowany rachunek bankowy – wpłyną wprawdzie negatywnie na rozliczenia wpodatkach dochodowych, ale wyłączą odpowiedzialność solidarną wVAT. Uważam też, że projektodawcy powinni rozważyć wprowadzenie dalej idących realnych korzyści dla przedsiębiorców, którzy zapłacą na zweryfikowane konta, np. powiązać takie płatności z zachowaniem dobrej wiary wVAT.
Tomasz Pabiański dyrektor w dziale doradztwa prawnopodatkowego w PwC
Etap legislacyjny
Projekt nowelizacji ustawy o VAT i niektórych innych ustaw (nr UA34) – przekazany do komisji prawniczej