Subskrybuj nas na Youtube
Oddajemy w ręce czytelników komentarz do wybranych regulacji ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2343 ze zm.; dalej: ustawa o CIT). Omówione w tej części przepisy, z których część w ostatnim czasie została znowelizowana, normują niezwykle istotne dla funkcjonowania większości podatników CIT zagadnienia. Są one szczególnie ważne dla tych podatników, którzy odczują w swojej praktyce to, że prawodawca wydzielił w CIT odrębne źródło przychodów, właściwe dla zysków kapitałowych.
W komentowanych przepisach prawodawca reguluje w sposób ogólny kwestię wyznaczania przedmiotu opodatkowania CIT, również w szczególnych warunkach, jakie występują przy prowadzeniu działalności w ramach spółki osobowej, wspólnego przedsięwzięcia, albo kiedy spółki występują jako podatkowa grupa kapitałowa. Ogólny charakter tych regulacji, a nade wszystko zakres modyfikacji dokonanych od 2018 r. w ramach nowelizacji z 27 października 2017 r. (Dz.U. poz. 2175), przesądzają o tym, że podatnicy uzyskujący przychody z zysków kapitałowych muszą odświeżyć sobie zapisane w nich zasady.
Znaczna część komentarza poświęcona została przepisom dotyczącym kosztów uzyskania przychodów (KUP), w tym podstawowym zasadom ich rozliczania, a także obowiązkowi przyporządkowywania kosztów do odpowiednich źródeł przychodu. W kolejnej części kontynuowane będzie omówienie przepisów regulujących koszty.
Rozdział 1 Podmiot i przedmiot opodatkowania
Art. 5. [Przychody]
1. Przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku (udziału). W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.
1a. Przychody z zysków kapitałowych, przypisane wspólnikowi na podstawie ust. 1, zwiększają przychody wspólnika uzyskane z tego źródła.
2. Zasady wyrażone w ust. 1 i 1a stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, zwolnień i ulg podatkowych oraz obniżenia dochodu, podstawy opodatkowania lub podatku.
3. (uchylony).
komentarz
●W komentowanym artykule prawodawca wprowadza zasadę, w myśl której podatnicy, którzy uzyskują przychody, działając wspólnie z innymi podmiotami, mają wydzielić swoją część przychodów. Oczywiście chodzi o przypadki, w których tego rodzaju wspólna aktywność nie jest podejmowania w strukturze organizacyjnej tworzącej podatnika CIT. Na pierwszym miejscu ustawodawca wymienił spółkę niebędącą osobą prawną, przy czym chodzi o podmiot wskazany w słowniku do ustawy o CIT, w art. 4a pkt 14. To oznacza, że chodzi o spółki inne niż: posiadające osobowość prawną, w tym spółki europejskie, spółki kapitałowe w organizacji, spółki niemające osobowości prawnej mające siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego innego państwa są traktowane jak osoba prawna i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania, spółki komandytowo-akcyjne.
●Oczywiście regulacje te mają zastosowanie do wspólników spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej i komandytowej, co jest bezpośrednio powodowane tym, że spółki takie nie są podatnikami podatku dochodowego. Prawodawca wymienia tutaj również inne okoliczności współdziałania, w których właściwe są komentowane regulacje. Zaznaczyć przy tym trzeba, że chociaż zastosowane pojęcia są bardzo szerokie, w szczególności jeżeli chodzi o wspólne przedsięwzięcie, to jednak należy mówić o zamkniętym katalogu okoliczności stosowania takiego przepisu.
●Według omawianych regulacji przychód ma być dzielony wyłącznie według udziału w zysku. Gdyby udział w stratach był inny niż ustalony przez strony, wówczas decyduje to, w jakim zakresie każdy z podatników uczestniczy w zysku. Gdyby jednak się okazało, że strony nie zdefiniowały udziałów w zysku, względnie nie potrafią wykazać, w jaki sposób powinien zostać podzielony zysk, to zastosowanie ma ustawowa zasada, wedle której przychód przypisywany jest partnerom w równych częściach.
Podkreślić należy, że dokładnie taka sama zasada – jak stosowana na potrzeby alokacji przychodu – jest właściwa przy rozliczaniu innych elementów kreujących wynik podatkowy, takich jak koszty, wydatki niestanowiące KUP (NKUP), obniżenie podstawy opodatkowania czy podatku.
●Analogiczne przepisy zawiera ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 200 ze zm.; dalej: ustawa o PIT), dzięki czemu regulacje mogą być stosowane bez obawy o podwójne opodatkowanie również wówczas, gdy wspólnikami, współwłaścicielami etc., są zarówno podatnicy CIT, jak i PIT.
●Od 2018 r., w związku z wydzieleniem w ramach CIT źródła przychodów „zyski kapitałowe”, prawodawca zrezygnował ze wskazania, że u wspólników spółek niebędących podatnikami CIT podzielony według powyższej metody przychód zaliczany jest do przychodów z działalności gospodarczej. Wynika to z faktu, że również przychód podzielony w ten sposób należy, zgodnie z jego charakterem, zaliczyć odpowiednio do przychodów z zysków kapitałowych lub do innych przychodów.