Firmy zostaną zmuszone do wymiany ok. 1,8 mln kas fiskalnych, by umieszczać NIP na paragonie. Potem będą musiały kupić kolejne, działające online. Od razu nie mogą, bo nikt ich jeszcze nie produkuje.
Problem wynika z różnych terminów wdrożenia nowych obowiązków przewidzianych przez dwa projekty nowelizacji ustawy o VAT.
Pierwsza zmiana powinna wejść w życie już w lipcu tego roku. Zgodnie z projektem nowelizacji ustawy o VAT i prawa o miarach, jeśli paragon nie będzie zawierał NIP kupującego, nie będzie go można potem wymienić na fakturę. Druga to stopniowe wdrażanie nowoczesnych kas fiskalnych online od początku 2019 r. (choć sam projekt wejdzie w życie już od października 2018 r.).
Stare urządzenia bez NIP...
– W przypadku kas starego typu (tj. takich, których prefiks numeru unikatowego pamięci fiskalnej rozpoczyna się od litery innej niż C) praktycznie nie ma możliwości umieszczenia na paragonie NIP klienta w taki sposób, jak wymaga tego minister finansów. Dotyczy to prawie wszystkich modeli kas z nielicznymi wyjątkami – wyjaśnia dyrektor Piotr Ślęzak z firmy Posnet, producenta kas fiskalnych.
Natomiast, jak wskazuje ekspert, urządzenia fiskalne, które otrzymały homologację zgodnie z rozporządzeniem ministra gospodarki w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące (Dz.U. z 2013 r. poz. 1076), taką funkcjonalność muszą mieć. Są to kasy, których prefiks numeru unikatowego pamięci fiskalnej rozpoczyna się od litery C.
Z danych przesłanych przez Ministerstwo Finansów wynika, że na blisko 2,2 mln kas ponad 1,8 mln to urządzenia starego typu.
Konieczność kupna nowej kasy nie wynika wprost z przepisów, a więc przedsiębiorcy nadal będą mogli stosować stare ich modele. Ale może to być dla nich mało opłacalne. Jeśli bowiem mimo zakazu wystawią fakturę VAT na podstawie paragonu bez NIP kupującego, czekają ich kary. Sankcja wyniesie aż 100 proc. podatku wykazanego na takiej fakturze. Co więcej, płaciłby ją również kupujący, który ująłby taki dokument w swojej ewidencji.
...kas online nie produkują
Przedsiębiorca, który wymieniłby kasę na model drukujący paragony z NIP, po pewnym czasie (w niektórych sytuacjach nawet po pół roku) musiałby znów dokonać wymiany i kupić kasę działającą online. Aby uniknąć powtórnych zakupów, mógłby od razu kupić takie urządzenia działające online. Dotyczy to m.in. mechaników i stacji benzynowych, gdzie kasy online będą musiały funkcjonować już od początku 2019 r., czy placówek gastronomicznych, hoteli i pensjonatów, obowiązek dotknie od 1 lipca 2019 r., a fryzjerów, kosmetyczek, lekarzy, siłowni, klubów fitness, a także świadczących usługi budowlane od 2020 r.
Problem jednak w tym, że obecnie nie są one produkowane. Piotr Ślęzak tłumaczy, że aby mogły się pojawić w ofercie producentów, musi zostać zmienione rozporządzenie techniczne, a na to potrzeba czasu.
– Trzeba też pamiętać, że producenci potrzebują co najmniej kilku miesięcy, aby wyprodukować kasy działające online i przeprowadzić ich homologację – podkreśla ekspert.
To nie koniec problemów, bo ulga na wymianę kasy będzie przyznawana tylko na urządzenia działające online. Przedsiębiorcy odliczą maksymalnie 700 zł. Natomiast zakup kasy umożliwiającej wpisywanie NIP powinni pokryć z własnej kieszeni.
Łatwe rozwiązanie
– Wprowadzenie w ciągu pół roku dwóch nowelizacji, gdy obie wpływają na wymogi dotyczące kas fiskalnych, to kolejny przykład braku koordynacji prac w Ministerstwie Finansów oraz niskiej jakości projektowanego tam prawa – twierdzi Łukasz Blak, doradca podatkowy w Certus LT. Zwraca on uwagę, że skutkami takiego braku koordynacji obciążeni będą podatnicy. Na szczęście nie wszyscy, a tylko ci, którzy dokonują sprzedaży na rzecz osób fizycznych.
Według eksperta problem można rozwiązać bez modyfikacji/wymiany kasy fiskalnej, ale nie będzie to łatwe. Trzeba będzie nie ewidencjonować sprzedaży na rzecz podatników VAT na kasie fiskalnej, tylko od razu wystawiać im faktury (ustawa o VAT dopuszcza takie rozwiązanie).
– W teorii wygląda to prosto, w praktyce jednak stosuje je niewielu podatników, zazwyczaj więksi, posiadający odpowiednie oprogramowanie – dodaje Łukasz Blak.
Będzie to kłopot też dla kupującego przedsiębiorcy. Przed zakupem będzie musiał zapytać o model kasy fiskalnej albo od razu poprosić o fakturę.
Według eksperta problem łatwo może rozwiązać sam ustawodawca. Wystarczy, aby przepisy dotyczące NIP oraz kas online weszły w życie jednocześnie. To zaoszczędziłoby podatnikom wielu kosztów.
Etap legislacyjny
Projekt nowelizacji ustawy o VAT i niektórych innych ustaw (nr UA37) – w konsultacjach. Projekt z 8 marca 2018 r. nowelizacji ustawy o VAT i prawa o miarach (nr UA35) – po komisji prawniczej.