Opublikowany projekt zmian w PIT nie oznacza, że Ministerstwo Finansów, wycofując się z błędów popełnionych w nowelizacji z 27 listopada 2017 r., powraca do stanu prawnego sprzed 2018 r.
Z projektu wynika, że od 1 stycznia br. spadkobiercy będą mogli amortyzować odziedziczony majątek na dotychczasowych, korzystnych zasadach. Co innego jednak obdarowani – dla nich korekta przepisów nie oznacza, że nadal, tak jak przed 2018 r., będą mogli sami ustalać dla celów amortyzacji wartość początkową majątku otrzymanego od najbliższych.
Chodzi o projekt, o którym informowaliśmy jako pierwsi, zaraz po tym, jak został on przyjęty przez Komitet Stały Rady Ministrów („Resort finansów naprawia błędy w nowelizacji PIT i CIT”, DGP nr 249/2017). Teraz projekt ten został opublikowany. Ma poprawić błędy, które pojawiły się w nowelizacji z 27 listopada 2017 r. trzech ustaw: o PIT, CIT i ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych.
Stracili amortyzację
Wskutek tej nowelizacji od 1 stycznia 2018 r. nie można amortyzować majątku otrzymanego w spadku lub darowiźnie. Ze zmienionego art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. a ustawy o PIT wynika bowiem, że do kosztów uzyskania przychodów nie można już zaliczać odpisów amortyzacyjnych od majątku otrzymanego nieodpłatnie, jeżeli podatnik korzystał ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn. Takie zwolnienie przysługuje dla spadków i darowizn przekazywanych w najbliższej rodzinie (np. gdy syn dziedziczy po ojcu, a córka dostaje darowiznę od babci).
Do końca 2017 r. zarówno spadkobiercy, jak i obdarowani mogli amortyzować środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne otrzymane w spadku lub w darowiźnie. Od 2018 r. jest to niemożliwe.
Odzyskają na nowych zasadach
Jeśli opublikowany właśnie projekt zostanie przyjęty przez Sejm, przywróci korzystne zasady i to ze skutkiem od 1 stycznia 2018 r., ale tylko dla spadkobierców.
Dla obdarowanych mają obowiązywać nowe, mniej korzystne zasady. Przed 2018 r. mogli oni bowiem sami ustalać dla celów amortyzacji wartość początkową otrzymanego majątku (nie mogła być ona tylko wyższa niż w umowie darowizny). Teraz będą mogli tylko kontynuować zasady amortyzacji przyjęte przez dotychczasowego właściciela (darczyńcę).
Przykład
Matka wykorzystywała w swojej działalności gospodarczej maszynę o wartości początkowej 400 tys. zł. Zamortyzowała ją w połowie, a następnie przekazała ją w darowiźnie synowi, który ma własną firmę. Z umowy darowizny wynikało, że maszyna ma nadal wartość 400 tys. zł.
Zgodnie z przepisami obowiązującymi do końca 2017 r. syn mógł dokonywać odpisów amortyzacyjnych od pełnej wartości maszyny przyjętej w umowie darowizny (tj. od 400 tys. zł).
Od 1 stycznia 2018 r. syn w ogóle nie może już tej maszyny amortyzować.
Natomiast wskutek zmian, które zakłada opublikowany projekt, syn będzie mógł dokonywać odpisów, ale tylko na zasadzie kontynuacji, a więc tylko od pozostałej, niezamortyzowanej przez matkę wartości maszyny (200 tys. zł).
Gdyby natomiast matka w pełni zamortyzowała maszynę, to od 1 stycznia 2018 r. syn nie będzie już mógł dokonywać odpisów amortyzacyjnych, zarówno na podstawie nowelizacji uchwalonej 27 października 2017, jak i planowanych dopiero zmian.
Inne zmiany
Projekt ma też naprawić inne błędy popełnione w nowelizacji z 27 listopada 2017 r. Ma doprecyzować przepisy, aby nie było wątpliwości, że gotówka wnoszona do spółek z o.o. i akcyjnych oraz komandytowo-akcyjnych (zarówno na etapie ich zakładania, jak i podwyższania kapitałów) nie jest opodatkowana. Dziś ze zmienionego art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT wynika co innego (pisaliśmy o tym w artykule „Podatek, który odetnie biznes od pieniędzy”, DGP nr 220/2017). Po wprowadzeniu zmian nie będzie już wątpliwości, że opodatkowane są tylko wkłady niepieniężne.
Nie będzie też już wątpliwości, że pracownik otrzymujący akcje polskich spółek nie zapłaci podatku dwa razy – raz w momencie ich otrzymania, drugi raz przy sprzedaży. Z obowiązującego dziś art. 24 ust. 12a ustawy o PIT wynika bowiem, że odroczenie podatku do momentu sprzedaży dotyczy tylko akcji tych spółek, których siedziba lub zarząd znajduje się na terytorium państwa, z którym Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Pisaliśmy o tym w artykule „Kolejny błąd w nowelizacji PIT. Znowu winni posłowie?” (DGP nr 224/2017). Teraz ma być jasne, że chodzi też o akcje spółek, których siedziba lub zarząd znajduje się na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Po naprawieniu błędu nadal opodatkowanie będzie odroczone do momentu zbycia akcji.
Bałagan w przepisach
Przy okazji znowelizowana ma być inna ustawa – z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności (Dz.U. z 2017 r. poz 933). Cel – przesunięcie o pół roku wejścia w życie przepisów o Rejestrze Należności Publicznoprawnych. Chodzi o rejestr, za pomocą którego każdy będzie mógł dowiedzieć się o niezapłaconych przez kontrahenta podatkach, cłach, mandatach skarbowych.
Rejestr miał obowiązywać już od 1 stycznia 2018 r., ale do tego czasu nie udało się przygotować systemów informatycznych i Ministerstwo Finansów chce te datę przesunąć.
Resort przeoczył, że taka zmiana została już uchwalona, a nowelizacja z 14 grudnia 2017 r. czeka już tylko na podpis prezydenta. Zmiany, identyczne z zaproponowanymi teraz przez MF, zostały zgłoszone przez posłów 12 grudnia (druk sejmowy nr 2131) i uchwalone w błyskawicznym tempie.
Etap legislacyjny
Projekt zmian ustawy nowelizującej niektóre przepisy w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności i ustawy nowelizującej przepisy o PIT, CIT oraz o ryczałcie ewidencjonowanym – czeka na przyjęcie przez rząd.