Spółka planuje zakup maszyny, która zostanie w 50 proc. sfinansowana z dotacji unijnych. Czy otrzymane dotacje można jednorazowo zaliczyć do przychodów? Jak ujmować je w księgach rachunkowych i wykazywać w sprawozdaniu finansowym?
Dziennik Gazeta Prawna
Dotacje otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie, zalicza się w momencie otrzymania do rozliczeń międzyokresowych przychodów, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych. Zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych sfinansowanych z tych źródeł. Do ewidencji rozliczeń międzyokresowych przychodów służy konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.
Kwotę dotacji ujmuje się na tym koncie pod datą jej otrzymania na podstawie wyciągu bankowego, zapisem:
– Wn konto 13-0 „Rachunek bieżący”,
– Ma konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.
Kwota dotacji ujęta na koncie 84 pozostaje tam do czasu przyjęcia środka trwałego do używania. Równolegle do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych następuje stopniowe odpisanie dotacji na konto 76 „Pozostałe przychody operacyjne”. Jeżeli środek trwały sfinansowany został z dotacji tylko częściowo, do pozostałych przychodów operacyjnych odnosi się wartość odpowiadającą wielkości otrzymanej dotacji. Ewidencja operacji księgowych dotyczących tego zagadnienia przebiegać może zapisami:
a) odpis amortyzacyjny od środka trwałego, którego zakup sfinansowano z dotacji:
– Wn konto 40 „Koszty według rodzajów” (w analityce: Amortyzacja) lub konto zespołu 5,
– Ma konto 07-1 „Odpisy umorzeniowe środków trwałych”,
b) zapis równoległy – rozliczenie otrzymanej dotacji
– Wn konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”,
– Ma konto 76-0 „Pozostałe przychody operacyjne”.
Jeżeli jednostka otrzyma dotację już po przyjęciu środka trwałego do używania, wówczas w miesiącu jej otrzymania powinna odnieść część odpowiadającą dotychczas dokonanym odpisom amortyzacyjnym na zwiększenie pozostałych przychodów operacyjnych.
Uwzględniając to, że część odpisów amortyzacyjnych nie będzie zaliczana do kosztów uzyskania przychodów, w ewidencji księgowej warto utworzyć stosowną analitykę, która ułatwi ustalenie podstawy opodatkowania dla celów podatku dochodowego. W księgach rachunkowych odpis amortyzacyjny może zatem być księgowany następująco:
– Wn konto 40-0/1 „Amortyzacja” (w analityce: KUP),
– Wn konto 40-0/2 „Amortyzacja” (w analityce: NKUP),
– Ma konto 07-1 „Odpisy umorzeniowe środków trwałych”.
PRZYKŁAD
Rozliczenie
Jednostka nabyła we wrześniu br. środek trwały o wartości początkowej 120 000 zł (pomijamy VAT) i w tym samym miesiącu wprowadziła go do ewidencji. Zakup ten w 50 proc. sfinansowano dotacją, co odpowiadało kwocie 60 000 zł. Zarówno dla celów podatkowych, jak i bilansowych do amortyzacji tego środka trwałego stosowana jest stawka w wysokości 20 proc. Daje to odpis miesięczny w wysokości 2000 zł (120 000 zł × 20 proc.: 12 miesięcy). Amortyzacja naliczana jest od października br. Jednocześnie równolegle rozliczana jest wartość dotacji zaewidencjonowana na koncie 84 w kwocie 1000 zł (2000 zł x 50 proc.).
Jednostka prowadzi ewidencję kosztów działalności operacyjnej wyłącznie na kontach zespołu 4.
Objaśnienia do schematu
1. PK – zakup środka trwałego kwota 120 000 zł: strona Wn konto 01 „Środki trwałe” oraz strona Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu środków trwałych”.
2. WB – otrzymanie dotacji kwota 60 000 zł: strona Wn konto 13-0 „Rachunek bankowy” oraz strona Ma konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.
3. Miesięczny odpis amortyzacyjny:
a) w części stanowiącej koszty uzyskania przychodów kwota 1000 zł: strona Wn konto 400-0/1 (w analityce: KUP),
b) w części niestanowiącej kosztów uzyskania przychodów kwota 1000 zł: strona Wn konto 40-0/2 (w analityce: NKUP),
c) łączna kwota odpisu 2000 zł: strona Ma konto 07-1 „Umorzenie środków trwałych”.
4. PK – rozliczenie dotacji odpowiadającej dokonanym odpisom amortyzacyjnym, w części sfinansowanej dotacją kwota 1000 zł: strona Wn konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” oraz strona Ma konto 76-0 „Pozostałe przychody operacyjne”.
Część dotacji, która zostanie rozliczona do dnia bilansowego równolegle do amortyzacji i zarachowana do „Pozostałych przychodów operacyjnych”, podlega wykazaniu w rachunku zysków i strat w pozycji „Dotacje” (D.II. – wariant porównawczy albo G.II. – wariant kalkulacyjny).
Natomiast kwota pozostająca na koncie 84, do rozliczenia w kolejnych okresach, wykazywana jest w pasywach bilansu w pozycji B.IV.2. „Inne rozliczenia międzyokresowe” z podziałem na krótkoterminowe i długoterminowe.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047).