Notariusz, który sporządza umowę spółki, np. komandytowej, musi pobrać PCC od wspólników – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Spór w tej sprawie toczyła z fiskusem notariusz, na którą ustawa nakłada obowiązek pobrania i odprowadzenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Rejent miała wątpliwości, w jaki sposób ma wypełnić swoją powinność, skoro zgodnie z art. 4 pkt 9 ustawy o PCC obowiązek podatkowy ciąży na spółce (w tym wypadku chodziło o spółkę komandytową), a ta powstaje dopiero z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (art. 109 par. 1 kodeksu spółek handlowych).
W tej sytuacji notariusz uznała, że nie może pobrać podatku od wspólników, bo to nie oni są podatnikami. Co więcej, uważała, że nie może pobrać podatku już po zawarciu umowy spółki i jej zarejestrowaniu, bo dokonanie czynności cywilnoprawnej wymaga wcześniejszej zapłaty PCC.
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy stwierdził jednak, że obowiązek podatkowy powstaje już w chwili dokonania czynności cywilnoprawnej, czyli w tym wypadku – w momencie zawarcia umowy spółki w formie aktu notarialnego. Nie jest więc uzależniony od wpisania spółki do sądowego rejestru. Dodał, że skoro obowiązek podatkowy spoczywa na spółce, to w dniu podpisania jej umowy przed notariuszem podatek powinni pokryć wspólnicy. Na potwierdzenie powołał art. 109 par. 2 kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którym osoby działające w imieniu spółki po jej zawiązaniu, a przed jej wpisem do rejestru, odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.
Notariusz nadal miała co do tego wątpliwości i złożyła skargę do WSA w Szczecinie. Sąd przyznał jednak rację fiskusowi. Orzekł, że rejent powinna wyegzekwować podatek od osób działających w imieniu zakładanej spółki.
Tego samego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny. Sędzia Jacek Brolik wyjaśnił, że koncepcja zaproponowana przez notariusz prowadziłaby do tego, iż w praktyce ogóle nie mogłyby być stosowane przepisy dotyczące opodatkowania czynności polegającej na zawarciu umowy spółki osobowej.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 6 września 2017 r., sygn. akt II FSK 2136/15. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia