Rząd w najbliższym czasie powinien przyjąć projekt nowelizacji, który wprowadza akcyzę na płyny do e-papierosów i wyroby nowatorskie. Cel resortu? Zwiększenie bezpieczeństwa ich użytkowników. Natomiast w opinii branży – podwyżka cen takich produktów
Czy płyn do e-papierosów (liquid) powinien być w Polsce objęty akcyzą?
TAK
Opodatkowanie takiego płynu ma doprowadzić do równego traktowania podatkowego wyrobów substytucyjnych (e-papierosów) względem tradycyjnych wyrobów tytoniowych. Nie można też zapominać, że mimo „nowoczesnego opakowania” należą one do kategorii używek. Dzięki zmianie państwo zyska lepszą kontrolę nad produkcją, przemieszczaniem i sprzedażą elektronicznych papierosów. Dodatkowo ich opodatkowanie wymusi również ich banderolowanie. W konsekwencji wprowadzony zostanie dodatkowy element potwierdzający legalne pochodzenie tych wyrobów.
TAK
Co do zasady akcyza może być narzędziem regulującym ten rynek. Jednak przechodząc do szczegółów, pojawia się wiele wątpliwości dotyczących opodatkowania zarówno płynu do e-papierosów, jak i regulowanych w tym samym projekcie wyrobów nowatorskich. Po pierwsze, wydaje się, że stawką akcyzy powinny być objęte produkty nikotynowe, a nie składniki, z których równie dobrze można zrobić krem. Gliceryna i glikol są powszechnie stosowane do różnych celów. W przypadku produktów nowatorskich stawka powinna być zaś zależna od wagi mieszanki tytoniu. Po drugie, stawka na płyny do e-papierosów i wyroby nowatorskie powinna być na tyle niska, aby ich ceny drastycznie nie wzrosły. Jeśli jednak doszłoby do tego, to akcyza nie przyczyni się do regulacji i kontroli rynku, a wręcz przeciwnie. Jedna błędna decyzja legislacyjna może wywołać lawinę negatywnych skutków, których odwracanie może zająć lata.
Czy stawka akcyzy powinna wynieść 70 gr za 10 ml?
Łukasz Świerżewski: TAK
Udział akcyzy w cenie paczki papierosów o wartości równej średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży papierosów w 2016 r. (13,60 zł/20 sztuk) wynosi aż 62 proc. W przypadku płynu do papierosów elektronicznych udział akcyzy w cenie 10 ml płynu, wynoszącej po uwzględnieniu akcyzy 18,61 zł, będzie wynosił ok. 38 proc. Zatem stawka ustalona na poziomie 0,7 zł za jeden mililitr wydaje się odpowiednia.
Analizując opodatkowanie płynu do e-papierosów w innych krajach Unii Europejskiej, należy zauważyć, że wyższą stawkę wprowadziła Słowenia, Węgry, Finlandia, Portugalia i Włochy (od 0,18 EUR/1 ml w Słowenii do 0,385 EUR/1 ml we Włoszech), niższą zaś Rumunia, Grecja, Łotwa i Chorwacja, co plasuje Polskę w środku przedziału opodatkowania unijnego.
Grzegorz Byszewski: NIE
Uważamy, że 0,7 zł za jeden mililitr to zdecydowanie za dużo, podobnie jak stawka zaproponowana na wyroby nowatorskie. Rynek e-papierosów jest jeszcze młody, a wyroby nowatorskie pojawiły się w Polsce dopiero na wiosnę tego roku, więc wprowadzanie akcyzy warto rozpocząć od stawki znacznie niższej, nawet zerowej. Planowane dochody z akcyzy nie są na tyle istotne z punktu widzenia budżetu, żeby warto było ryzykować istnieniem całej, dopiero rodzącej się branży. Szacuje się, że przyjęcie zaproponowanych stawek spowodowałoby podwyższenie ceny liquidów od dwóch do czterech razy. Dla konsumentów e-papierosów to będzie podwyżka szokowa, skłaniająca do zakupów poza legalnym obrotem lub w internecie. Zresztą sprzedaż płynów do e-papierosów w sieci, choć prawnie niedozwolona, funkcjonuje całkiem swobodnie. Akcyza tylko nasili to zjawisko.
Czy stawka mogłaby zostać ustalona początkowo na poziomie 0 zł?
Łukasz Świerżewski: NIE
ale przewidziano okresy przejściowe. Dostrzegając potrzebę zapewnienia odpowiedniego czasu na dostosowanie się rynku do wymogów ustawy o podatku akcyzowym, w projekcie przewidziano wprowadzenie okresu przejściowego. Do czasu uzyskania lub zmiany zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego lub zezwolenia na wysyłanie wyrobów akcyzowych, nie dłużej jednak niż przez trzy miesiące od wejścia w życie projektowanej ustawy, podmioty nie będą miały obowiązku produkcji tych wyrobów w składzie podatkowym w procedurze zawieszenia poboru akcyzy, jak również stosowania przepisów dotyczących jej przedpłaty.
Dodatkowo zostanie wprowadzone czasowe zwolnienie płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich z obowiązku oznaczania znakami akcyzy, tj.:
– do 31 października 2018 r. dla wszystkich wyrobów wprowadzonych do sprzedaży;
– do 31 grudnia 2018 r. dla wyrobów, które zostały wprowadzone do sprzedaży przed 1 listopada 2018 r.
Grzegorz Byszewski: TAK
Pracodawcy RP proponują, aby w pierwszym okresie stawka na płyny do e-papierosów wynosiła 0 zł. Może się wydawać, że jest to rozwiązanie nierozsądne, bo nie przyniosłoby korzyści fiskalnych. Warto zwrócić uwagę, że obecnie rynek e-papierosów nie jest rejestrowany, więc jego skala jest tylko szacunkowa – wprowadzenie stawki 0 zł pozwoliłoby objąć go pełnym monitoringiem. Legislator zyskałby w ten sposób wiedzę, jak wygląda użycie tych produktów w zależności od ich kategorii. To pozwoliłoby mądrze dobrać stawkę akcyzową dla tej grupy wyrobów w przyszłości, kiedy rynek będzie na tyle duży, aby to było fiskalnie opłacalne. Teraz nawet sam legislator przyznaje, że wpływy z akcyzy, nie będą znaczące, że powstanie szara strefa, a ludzie stracą pracę. Dlatego podjęcie tej decyzji budzi takie kontrowersje. W przypadku wyrobów nowatorskich stawka powinna zostać określona kwotowo i nie powinna być powiązana z tą na tradycyjne wyroby tytoniowe. Tytoń w wyrobach nowatorskich nie podlega procesowi spalania, a podgrzewania. Dzięki temu w powstałym aerozolu znajduje się ponad 90 proc. mniej szkodliwych substancji niż w papierosach tradycyjnych.
Czy opodatkowanie akcyzą płynu do e-papierosów spowoduje wzrost szarej strefy w tej branży?
Łukasz Świerżewski: NIE
Biorąc pod uwagę wpływ szarej strefy na jakość i bezpieczeństwo produktów, należy wskazać, że wyroby nabywane przez konsumentów nielegalnie, obarczone są wysokim ryzykiem związanym z niską jakością produktów. Zatem projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym powinien być postrzegany, jako regulacja wpływająca na jakość i bezpieczeństwo płynów do e-papierosów pochodzących z legalnych źródeł. Za pomocą znaków akcyzy konsumenci będą bowiem w stanie bez użycia specjalistycznych narzędzi zweryfikować, czy produkt pochodzi z legalnego źródła, jak również pośrednio, czy spełnia wymogi jakościowe.
Dodatkowo, zarówno płyn do papierosów elektronicznych, jak i wyroby nowatorskie zostaną objęte kontrolą celno-skarbową analogicznie do innych produktów akcyzowych. Mając na uwadze coraz bardziej skuteczne działania służb Krajowej Administracji Skarbowej w ograniczaniu szarej strefy w zakresie wyrobów tytoniowych, należy zakładać równie skuteczne przeciwdziałanie szarej strefie w obszarze nowo opodatkowanych.
Grzegorz Byszewski: TAK
Drastyczny wzrost ceny produktu zawsze powoduje, że konsumenci szukają tańszej alternatywy. Na pewno złym rozwiązaniem byłoby, gdyby zbyt wysoka akcyza na płyny do e-papierosów i wyroby nowatorskie zdusiła polski rynek, powodując na przykład wzrost zakupów produktów przez internet w państwach, w których akcyzy nie ma (np. Czechy) lub jest bardzo niska (Łotwa, Ukraina). To oznaczałoby, że polskie firmy stracą, a zagraniczne na tym skorzystają. Dokładnie tak stało się we Włoszech, gdzie po wprowadzeniu akcyzy udział sprzedaży internetowej wzrósł z 30 proc. do 80 proc., przy czym większość zakupów realizowana była w sklepach poza granicami Włoch. W przypadku wyrobów nowatorskich dostępnych w Polsce od kwietnia br. trudno w ogóle mówić o ukształtowanym rynku.
