Księgi rachunkowe i podatkowe. JPK_CIT i JPK_PIT dla coraz większej grupy podatników

Od 1 stycznia 2026 r. obowiązek ten obejmie podatników zobowiązanych do przesyłania fiskusowi JPK_VAT. Chodzi jednak tylko o tych, którzy rozliczają się z VAT miesięcznie. Bo we wspomnianej nowelizacji z 29 października 2021 r. mowa jest o podatnikach, którzy są zobowiązani do przesyłania miesięcznego JPK_VAT. Pierwszy plik JPK_PIT lub JPK_CIT prześlą oni skarbówce w 2027 r. - będzie on dotyczył rozliczeń za 2026 r.

Kto od 2027 r.

Natomiast pozostali podatnicy, w tym ci, którzy rozliczają VAT kwartalnie, będą musieli prowadzić księgi elektronicznie dopiero w 2027 r., a pierwszy plik JPK prześlą fiskusowi po raz pierwszy w 2028 r. - za 2027 r. Jeżeli podatnik w trakcie 2026 r. straci prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT i zacznie wysyłać pliki JPK_VAT, to również on będzie musiał prowadzić księgi podatkowe elektronicznie dopiero od 2027 r.

W zakresie JPK_PIT

Od 1 stycznia 2026 r. dla podatników PIT wchodzą w życie trzy rozporządzenia dostosowujące do nowego obowiązku w zakresie JPK_PIT. Jedno z nich to rozporządzenie z 6 września 2025 r. w sprawie dodatkowych danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi rachunkowe i ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegające przekazaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. poz. 1311). Wskazuje ono, jakie dodatkowe dane powinny znaleźć się w księgach rachunkowych (par. 2 i 4), a jakie w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (par. 3 i 5).

Wśród nowych danych pojawią się m.in.:

• numer identyfikujący fakturę w Krajowym Systemie e-Faktur, jeżeli jest to faktura wystawiona przy użyciu KSeF – w przypadku faktury wystawionej przez podmiot prowadzący te księgi,
• znaczniki identyfikujące konta ksiąg wykazywane według słownika znaczników identyfikujących konta ksiąg określonego w załączniku do rozporządzenia z 6 września 2025 r. (Dz.U. poz. 1311).

Z kolei w par. 4 i 5 wymieniono, jakich dodatkowych danych nie trzeba podawać.

Podatnicy PIT, którzy prowadzą księgi rachunkowe, będą musieli po zakończeniu roku przesłać do urzędu skarbowego:

• JPK_KR_PD (księgi rachunkowe) i
• JPK_ST_KR (ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych).

Księga podatkowa lub ryczałt ewidencjonowany

Natomiast podatnicy, którzy prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów, prześlą do urzędu skarbowego po zakończeniu roku:

• JPK_PKPIR (podatkowa księga przychodów i rozchodów) i
• JPK_ST (ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych).

Z kolei ryczałtowcy prześlą po zakończeniu roku:

• ewidencję przychodów w formacie JPK_EWP i
• JPK_ST (wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych).

Dla jednych i drugich również przewidziano zmianę przepisów, dostosowującą do nowego obowiązku w zakresie JPK. Mowa o rozporządzeniach z 6 września 2025 r.:

• w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. poz. 1299),
• w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (Dz.U. poz. 1294).

W zakresie JPK_CIT

Podatnicy CIT muszą co do zasady przesyłać do urzędu skarbowego JPK_KR_PD i JPK_ST_KR, ale za 2025 r. nie trzeba jeszcze składać tego drugiego pliku. Tak wynika z rozporządzenia z 13 grudnia 2024 r. w sprawie zwolnienia z obowiązku przesyłania części ksiąg rachunkowych na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. poz. 1861). Natomiast za 2026 r. podatnicy CIT będą już musieli złożyć ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

W związku z nowymi obowiązkami zmienione zostało rozporządzenie z 16 sierpnia 2024 r. w sprawie dodatkowych danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi rachunkowe podlegające przekazaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. poz. 1314). W rozporządzeniu zmieniającym z 15 grudnia 2025 r. (Dz.U. poz. 1828) minister finansów uporządkował zakres dodatkowych danych, które powinny znaleźć się w księgach rachunkowych. Wśród tych danych będą, tak jak już wcześniej przewidziano:

• numer identyfikujący fakturę w Krajowym Systemie e-Faktur, jeżeli jest to faktura wystawiona przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur – w przypadku faktury wystawionej przez podmiot prowadzący te księgi,
• znaczniki identyfikujące konta ksiąg wykazywane według słownika znaczników identyfikujących (kont, o których mowa w par. 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia z 16 sierpnia 2024 r.).

Zarówno rozporządzenie główne (z 16 sierpnia 2024 r.), jak i zmieniające (z 15 grudnia 2025 r.) wskazują, jakich dodatkowych danych nie trzeba podawać w JPK. Rozporządzenie zmieniające umożliwia niepodawanie JPK_ST_KR niektórych danych dotyczących środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych wprowadzonych do ewidencji przed 1 stycznia 2025 r.

Natomiast zgodnie z rozporządzeniem głównym (z 16 sierpnia 2024 r.), podatnicy CIT nie będą podawać w JPK_KR_PD za 2025 r.:

• numeru identyfikacji podatkowej kontrahenta podatnika, o ile został nadany,
• numeru identyfikującego fakturę w Krajowym Systemie e-Faktur, o ile został nadany do dnia przekazania księgi,
• danych potwierdzających nabycie, wytworzenie lub wykreślenie z ewidencji środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej z ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
• wysokości różnicy pomiędzy wynikiem finansowym i podatkowym.

Dane te trzeba będzie podać w JPK składanych za 2026 r. i kolejne lata.

Z kolei firmy stosujące Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej nie muszą za lata 2025 – 2027 podawać w JPK_KR_PD znaczników identyfikujących konta ksiąg. Do rocznych okresów sprawozdawczych rozpoczynających się od 1 stycznia 2027 r. lub później będą stosować znaczniki wprowadzone przez MSSF nr 18.