Przypomnijmy, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o VAT zwolnione z podatku są usługi kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego, jeżeli prowadzi się je w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach. Takiego wymogu nie ma jednak w prawie unijnym. Dlatego – jak twierdzą podatnicy – należy odwołać się bezpośrednio do art. 132 ust. 1 lit. i dyrektywy VAT. Wynika z niego, że zwolnione z podatku są usługi edukacyjne świadczone przez podmioty prawa publicznego lub „inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie”.

Zwolnienie z VAT dla szkoleń zawodowych. Co na to sądy?

Tak też orzekają sądy, np. NSA w wyrokach z: 3 października 2025 r. (sygn. akt I FSK 1371/22), 5 września 2025 r. (I FSK 884/22) i 28 maja 2025 r. (I FSK 89/22). Dotyczyły one m.in. szkoleń dla lekarzy, fizjoterapeutów, osteopatów, masażystów, trenerów personalnych, a także logopedów oraz osób dokształcających się w zakresie florystyki, stylizacji paznokci i gastronomii. We wszystkich tych przypadkach sąd kasacyjny wskazywał, że liczy się świadczenie szkoleń przez podmioty publiczne lub inne instytucje, które prowadzą podobne do nich cele, a nie to, czy kursy są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.

Tego samego zdania był skład orzekający NSA w wyroku z 4 listopada 2025 r. (I FSK 1966/22). Stwierdził, że aby skorzystać ze zwolnienia z VAT, spółka prowadząca szkolenia zawodowe musi udowodnić, że jej działalność służy celom podobnym do celów podmiotów publicznych. Pisaliśmy o tym w artykule pt. „Zwolnienie z VAT szkoleń zawodowych. Kluczem jest cel działalności” (DGP nr 222/25).

Szkolenia z psychoterapii. Co ze zwolnieniem z VAT?

Fiskus nadal jednak uważa inaczej, stąd kolejne spory z podatnikami. Tym razem chodziło o stowarzyszenie, które organizuje i prowadzi szkolenia dokształcające w zakresie psychoterapii. Przygotowują one uczestników do uzyskania certyfikatu psychoterapeuty. Kursantami są głównie lekarze i psycholodzy.

Stowarzyszenie było przekonane, że takie szkolenia są zwolnione z VAT. Argumentowało, że polski przepis (art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o VAT) jest wadliwy, nie oddaje treści art. 132 ust. 1 lit. i dyrektywy VAT, więc należy zastosować bezpośrednio przepis unijny.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej powołał się natomiast na krajowy przepis. Uznał, że aby kursy były zwolnione z VAT, muszą być prowadzone „w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach”. W tym przypadku – stwierdził – warunek ten nie jest spełniony, ponieważ przepisy nie określają szczegółowych zasad kształcenia psychoterapeutów.

Kursy z psychoterapii są zwolnione z VAT

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach (sygn. akt I SA/Gl 918/22) przyznał rację stowarzyszeniu. Orzekł, że art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o VAT bezzasadnie uzależnia zwolnienie od prowadzenia szkoleń w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, skoro dyrektywa VAT wymaga jedynie, aby podmiot świadczący kształcenie miał cele podobne do podmiotów prawa publicznego.

WSA zwrócił uwagę na to, że stowarzyszenie realizuje cele podobne do celów podmiotów publicznych, ponieważ w interesie publicznym prowadzi szkolenia przygotowujące do wykonywania zawodu psychoterapeuty.

Tak samo orzekł NSA. Sędzia Małgorzata Niezgódka-Medek podkreśliła, że w zakresie, w jakim krajowy przepis wprowadza dodatkowe ograniczenia nieprzewidziane przez prawo unijne, należy zastosować bezpośrednio przepis dyrektywy VAT.

Wyrok NSA z 9 grudnia 2025 r., sygn. akt I FSK 117/23