Ustawa o CIT pozwala na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu hipotetycznych odsetek od kapitału własnego - zysków lub dopłat od wspólników. Założenie jest takie, że spółka odlicza od przychodu podobną kwotę, jaką mogłaby odjąć, gdyby korzystała z finansowania zewnętrznego (np. gdyby zaciągnęła kredyt).

Mechanizm hipotetycznych odsetek. Ile można odliczyć?

Zgodnie z art. 15cb ust. 1 ustawy o CIT spółka może odliczyć kwotę wynikającą z przemnożenia stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego (obowiązującej w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok podatkowy) powiększonej o 1 pkt proc. oraz kwoty:

  • dopłaty wniesionej przez wspólników do spółki w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach lub
  • zysku przekazanego na kapitał rezerwowy lub zapasowy spółki.

Ustawa o CIT wprowadza przy tym maksymalny limit 250 tys. zł odliczenia w odniesieniu do roku podatkowego (art. 15cb ust. 3 ustawy o CIT).

Kompensata wierzytelności. Czy hipotetyczne odsetki można ująć w kosztach?

Wyrok NSA zapadł w sprawie spółki, która podjęła uchwałę o wniesieniu przez wspólników dopłat do kapitału. Nie zostały one jednak wpłacone na rachunek bankowy spółki, tylko zostały pokryte poprzez potrącenie wierzytelności wynikających z wcześniejszych pożyczek udzielonych spółce przez wspólników.

Spółka uważała, że forma wniesienia dopłat nie wpływa na możliwość ujęcia hipotetycznych odsetek w kosztach uzyskania przychodu. Chciała więc skorzystać z preferencji przewidzianej w art. 15cb ust. 1 ustawy o CIT.

Brak wpłaty środków na konto. Co z kosztami?

Nie zgodził się na to dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że w tym przypadku dopłaty nie zostały „wniesione” w rozumieniu art. 15cb ust. 1 ustawy o CIT.

Potrącenie prowadzi co prawda do wygaśnięcia zobowiązania, ale nie jest równoznaczne z wniesieniem dopłaty – wyjaśnił dyrektor KIS. Powołał się przy tym na art. 15cb ust. 6 ustawy o CIT, który uzależnia moment wniesienia dopłaty od faktycznego wpływu środków na rachunek spółki.

Nie ma wpłaty na konto – hipotetyczne odsetki nie są kosztem podatkowym

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie (sygn. akt I SA/Sz 438/22) był tego samego zdania. Stwierdził, że aby spółka mogła skorzystać z preferencji, dopłata musi wpłynąć na rachunek bankowy spółki.

Tak samo orzekł NSA. Stwierdził, że kompensata nie stanowi wniesienia dopłaty w rozumieniu art. 15cb ust. 1 ustawy o CIT. Wyrok zapadł przy zdaniu odrębnym. Sędzia Aleksandra Wrzesińska-Nowacka opowiedziała się za stanowiskiem spółki. Wskazała, że w jej ocenie w art. 15cb ust. 1 ustawy o CIT chodzi o wszelkie dopłaty, a więc i te dokonane w formie kompensaty wierzytelności.

Wyrok NSA z 4 grudnia 2025 r., sygn. akt II FSK 299/23

Opinia

Dominika Kasińska, adwokat w Kancelarii Tomczykowski Tomczykowska
ikona lupy />
Dominika Kasińska, adwokat w Kancelarii Tomczykowski Tomczykowska / Materiały prasowe / Materiały prasowe

Dominika Kasińska, adwokat, associate w kancelarii Tomczykowski Tomczykowska

Z przepisów nie wynika, że musi być wpłata na konto

Wyrok NSA nie jest zaskoczeniem, choć można było liczyć na rozstrzygnięcie korzystne dla podatników. Celem wprowadzenia art. 15cb ustawy o CIT było przecież promowanie działań zmierzających do tworzenia w spółkach kapitałów samofinansowania, powstałych z zatrzymanego zysku oraz z dopłat.

W mojej ocenie z przepisów nie wynika, aby warunkiem sine qua non było fizyczne przekazanie dopłaty na konto spółki. Przy kwalifikowaniu skutków finansowych liczy się przecież ekonomiczna rzeczywistość transakcji.

Podejście NSA niesłusznie dyskryminuje pewne struktury finansowania, zwłaszcza że wpisują się one w cel, jaki przyświecał ustawodawcy przy wprowadzaniu tych przepisów. Zmianę mogłoby przynieść zwrócenie się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym o to, jak rozumieć pojęcie „dopłaty”, o której mowa w omawianych przepisach.