Naczelny Sąd Administracyjny właśnie orzekł, że samo powołanie spółki przez gminę nie przesądza o tym, że spółka jest przedsiębiorcą. Jeżeli wykonuje ona tylko zadania własne gminy, to nie mamy do czynienia z działalnością gospodarczą.

Potrzebna uchwała w sprawie podatku od nieruchomości?

Uzasadniając wyrok, sędzia Bogusław Woźniak zwrócił uwagę na rozbieżność sądowych orzeczeń w tej kwestii. Zapadły takie, w których NSA uznał, że już samo to, iż mamy do czynienia ze spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, determinuje niejako prowadzenie przez nią działalności gospodarczej.

Ale były też takie, z których płynie całkiem odmienny wniosek, np. z 5 czerwca 2025 r. (sygn. akt III FSK 379/24). Również 18 lipca 2025 r. (III FSK 93/25) NSA stwierdził, że jeśli w odniesieniu do spornych nieruchomości spółka nie prowadzi działalności o charakterze zarobkowym i nie ma podstaw do stwierdzenia, że mogą one być potencjalnie do tego wykorzystywane, to samo ich posiadanie przez spółkę nie wystarczy do uznania, że powinny one być opodatkowane jako związane z działalnością gospodarczą.

- Można byłoby więc zadać pytanie do poszerzonego składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego – stwierdził sędzia Woźniak. Zaraz jednak dodał, że w rozpatrywanej sprawie prawdopodobnie NSA odmówiłby odpowiedzi na pytanie – ze względu na okoliczności faktyczne, które wynikają z tej sprawy oraz sposób sformułowania zarzutów w skardze kasacyjnej. Jedne i drugie budzą wątpliwości – zauważył sędzia.

Wiele zależy od stanu faktycznego przedstawionego przez spółkę komunalną

O rozbieżnościach w orzecznictwie pisał też na łamach DGP Krzysztof Suchorab, menedżer w dziale podatkowo-prawnym PwC Polska. W artykule „Majątek spółki gminnej może być wyłączony z opodatkowania podatkiem od nieruchomości” (DGP nr 210/2025) wskazał, że wiele zależy od konkretnego stanu faktycznego.

- Może się bowiem zdarzyć, że podmiot zaopatrujący w wodę będzie prowadzić działalność w typowych warunkach rynkowych. Wówczas nawet forma organizacyjna zakładu budżetowego nie uchroni przed opodatkowaniem budowli. Niemniej, jeśli obiektywne kryteria przesądzają o tym, że dany podmiot nie prowadzi działalności gospodarczej, to bez względu na swoją formę organizacyjną powinien móc wyłączyć budowle sieciowe z opodatkowania” – pisał na naszych łamach Krzysztof Suchorab.

Nieruchomości zwolnione z podatku?

Najnowsza sprawa rozstrzygnięta przez NSA dotyczyła spółki komunalnej, której jedynym wspólnikiem jest miasto. Wykonuje ona zadania własne jednostki samorządu terytorialnego w zakresie zaopatrzenia w wodę, odprowadzania i oczyszczania ścieków oraz dodatkowe usługi powierzone przez miasto. W tym celu korzysta z dzierżawionych od niego nieruchomości.

Spółka uważała, że nieruchomości te są objęte zwolnieniem z podatku od nieruchomości na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ponieważ są własnością miasta i służą realizacji jego zadań własnych. Utrzymywała również, że jeżeli zwolnienie jej nie przysługuje, to nieruchomości powinny być opodatkowane jako niezwiązane z działalnością gospodarczą, a więc według niższej stawki podatku.

Przekonywała, że nie prowadzi działalności gospodarczej, bo nie działa w celu osiągnięcia zysku. Wynagrodzenie, które pobiera od mieszkańców, jest bowiem ustalane w oparciu o taryfę zatwierdzaną przez właściwy organ, a uzyskane przychody służą wyłącznie pokryciu kosztów realizacji zbiorowych potrzeb miasta – argumentowała.

Spółka prowadzi działalność gospodarczą?

Burmistrz miasta uznał jednak, że spółka wykorzystuje do swojej działalności nieruchomości dzierżawione od miasta, a to wyklucza zwolnienie na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy. Co więcej – dodał – spółka prowadzi działalność gospodarczą, ponieważ świadczy usługi odpłatne w sposób ciągły i zorganizowany oraz pobiera za nie wynagrodzenie. Nie ma znaczenia, że taryfa nie zakłada zysku – stwierdził.

Argumenty spółki nie przekonały też sądu I instancji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie (I SA/Kr 409/24) orzekł, że świadczenie usług przez spółkę ma charakter zarobkowy, nawet jeśli taryfa ogranicza wysokość wynagrodzenia.

Zadania własne miasta to nie działalność gospodarcza

Wyrok ten uchylił sąd kasacyjny. Podkreślił, że należy uwzględnić specyfikę spółki jako spółki komunalnej, której jedynym udziałowcem jest miasto. Jeżeli więc wykonuje ona wyłącznie zadania własne miasta, to wykorzystywane w tym celu nieruchomości nie są związane z działalnością gospodarczą – orzekł NSA. Potwierdził natomiast, że nie będzie tu miało zastosowanie zwolnienie na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy.

Sąd przywołał też na wyrok siedmiu sędziów NSA z 22 września 2025 r. ( I FSK 678/21). Wprawdzie tamta sprawa dotyczyła VAT, ale w uzasadnieniu orzeczenia sąd podkreślił, że jeżeli spółka powołana przez jednostkę samorządu terytorialnego wykonuje wyłącznie zadania własne tej jednostki, jej celem nie jest maksymalizacja zysku, a przy tym nie uczestniczy ona w wolnej grze rynkowej, to nie prowadzi działalności gospodarczej.

Wyrok NSA z 2 grudnia 2025 r., sygn. akt III FSK 436/25