Subskrybuj nas na Youtube
27,5 mld złotych. To kwota, która ma zasilić budżet państwa w latach 2018-2027 dzięki odbudowaniu źródeł dochodów z CIT. Jakich zmian mogą oczekiwać przedsiębiorcy? Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne zakłada m.in. powiązanie miejsca opodatkowania z miejscem uzyskiwania dochodu oraz określa reakcje na konkretne przykłady agresywnej optymalizacji podatkowej.
Przedsiębiorca nie uniknie opodatkowania
Ustawodawca uzasadnia walkę z optymalizacją podatkową m.in. konstytucyjną zasadą sprawiedliwości podatkowej i powszechności opodatkowania w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej. Różne zasady opodatkowania dochodów wynikającego z tożsamych z ekonomicznego punktu widzenia zdarzeń jest z opinii ustawodawcy naruszeniem konstytucyjnych zasad. Skąd biorą się różnice? Czy większe podmioty są uprzywilejowane? Ustawodawca doszukuje się przyczyn nierówności m.in. w dostępie do optymalizacji. Innymi słowy, którego przedsiębiorcę stać na płacenie niższych podatków w legalny sposób? Ekonomiczna „opłacalność” tego typu działań wzrasta wraz z kwotą dochodów, których ma ona dotyczyć. Wynika to przede wszystkim z konieczności poniesienia, często znacznych, kosztów obsługi całego procesu. Na ich poniesienie mogą sobie pozwolić przede wszystkim duże przedsiębiorstwa. Stawia to je tym samym w uprzywilejowanej pozycji w stosunku do pozostałych podatników.
Resort finansów wymienia sposoby unikania opodatkowania przez największe firmy i korporacje międzynarodowe. Zalicza do nich m.in. nadmierne odsetki od pożyczek od podmiotów powiązanych, kreowanie strat kapitałowych czy fikcyjne usługi niematerialne, realizowane z udziałem podatkowych grup kapitałowych czy kontrolowanych spółek zagranicznych. Zapowiada tym samym walkę z uchylaniem się od płacenia podatków i zapewnia nierzetelnych przedsiębiorców o swojej reakcji na konkretne zachowania, które skutkują niezasadnym obniżeniem bazy podatkowej.
Nowe źródło przychodów
W ustawie wyodrębniono źródło przychodów w postaci zysków kapitałowych oraz rozdzielono dochody uzyskiwane z tego źródła od pozostałych dochodów podatnika. Chodzi o walkę ze sztucznym kreowaniem straty w operacjach gospodarczych dokonywanych z użyciem posiadanego majątku i obniżanie o wysokość takiej straty dochodów wygenerowanych w następstwie prowadzenia podstawowej działalności (działalności operacyjnej). Jaki skutek przyniesie rozdzielenie źródeł przychodów? Ustawodawca tłumaczy, że jeśli podatnik uzyska dochód z tytułu „zysków kapitałowych” i dochód z pozostałej działalności, to wówczas przedmiotem opodatkowania będzie łączny dochód uzyskany z obu tych źródeł. Jeśli jednak w jednym z tych źródeł podatnik odnotuje stratę, to opodatkowaniu podlega dochód uzyskany z jednego źródła, bez pomniejszania go o stratę poniesioną w drugim źródle przychodów.
Podatki płacone w miejscu, gdzie generowane są zyski
Taki jest cel wdrożenia unijnej dyrektywy ATAD. Transferowanie dochodu podatnika do podmiotów położonych w państwach stosujących preferencyjne reżimy opodatkowania to tylko jedna z praktyk zaliczającej się do działań zwanych optymalizacją podatkową. By przeciwdziałać takiemu mechanizmowi, jak również innym formom agresywnej optymalizacji podatkowej ustawodawca stawia na następujące działania:
• modyfikacja przepisów dotyczących tzw. niestatecznej kapitalizacji (thin cap), tj. przepisów przeciwdziałających nadmiernemu finansowaniu podatników długiem, co skutkuje erozją bazy podatkowej w państwie siedziby spółki zależnej oraz
• modyfikacja przepisów dotyczących unikania opodatkowania poprzez tworzenie kontrolowanych spółek zagranicznych (Controlled Foreign Company – CFC) w państwach, które stosują preferencyjne reżimy opodatkowania, w tym w tzw. rajach podatkowych,
• modyfikacja przepisów regulujących funkcjonowanie podatkowych grup kapitałowych (PGK),
• wprowadzenie przepisów limitujących – powyżej progu kwotowego, uwzględniającego potrzeby wynikające z działalności operacyjnej przedsiębiorstwa – wysokość kosztów uzyskania przychodów związanych z zawieranymi przez podatników podatku CIT umowami na określone usługi niematerialne;
• wprowadzenie tzw. minimalnego podatku dochodowego w odniesieniu do podatników posiadających nieruchomości komercyjne handlowo-usługowe oraz budynki sklasyfikowane jako biurowe – jednak wyłącznie o znacznej wartości, tj. takie, których wartość początkowa przekracza 10 mln zł. Podatek ten byłby odliczany od należnego CIT, co w praktyce oznacza neutralność dla podmiotów rzetelnie wypełniających zobowiązania podatkowe.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 6 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
Źródło: Ministerstwo Finansów
