Chodziło o spółkę, która organizuje i prowadzi szkolenia z zakresu fizjoterapii i rehabilitacji. Są one głównie dla fizjoterapeutów, ale też dla studentów fizjoterapii, lekarzy, pielęgniarek, osteopatów, masażystów, trenerów ruchowych oraz ratowników medycznych. Celem kursów jest uzupełnienie i poszerzenie wiedzy zawodowej oraz pozyskanie nowych kwalifikacji.

Spółka uważała, że takie szkolenia – zarówno stacjonarne, jak i zdalne – są usługami kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o VAT. Są więc zwolnione z VAT. Zaznaczyła, że organizowane przez nią kursy są ściśle związane z wykonywaniem zawodu fizjoterapeuty, który stanowi zawód medyczny w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej.

Zwolnienie z VAT dla szkoleń zawodowych zostało źle wdrożone

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o VAT zwolnione z podatku są usługi kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego, jeżeli prowadzi się je w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach. Takiego wymogu nie ma w prawie unijnym.

Spółka podniosła zarazem, że polski przepis stanowi wadliwą implementację art. 132 ust. 1 lit. i dyrektywy VAT, wobec czego należy zastosować bezpośrednio przepis unijny. Wymaga on jedynie, aby usługi edukacyjne były świadczone przez podmioty prawa publicznego lub „inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie”.

Natomiast polska skarbówka odwołuje się do brzmienia krajowego przepisu i wymaga, by szkolenia były prowadzone „w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach”.

Od pewnego czasu sądy orzekają na korzyść podatników, co w praktyce oznacza, że zwolnienie z VAT dla szkoleń zawodowych jest szersze. Na przykład w wyroku z 5 września 2025 r. (sygn. akt I FSK 884/22) NSA stwierdził, że art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o VAT należy odczytywać przez pryzmat art. 132 ust. 1 lit. i unijnej dyrektywy. Trzeba więc pominąć warunek prowadzenia szkoleń w formach i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. W wyroku 3 października 2025 r. (I FSK 1371/22) podkreślił ponadto, że sam komercyjny charakter szkoleń nie przesądza o braku zwolnienia. Wystarczy, że spełnione jest kryterium z dyrektywy VAT.

Szkolenia zawodowe dla fizjoterapeutów są zwolnione z VAT

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przyznał spółce rację, ale tylko w odniesieniu do szkoleń dla fizjoterapeutów. Potwierdził, że są one zwolnione z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o VAT, ponieważ są to usługi kształcenia zawodowego pozostające w bezpośrednim związku z wykonywanym zawodem i odbywają się w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.

Uznał natomiast, że są opodatkowane szkolenia skierowane do innych grup zawodowych. Co prawda są to również usługi kształcenia zawodowego, ale – jak stwierdził dyrektor KIS – nie spełniają one warunku prowadzenia ich w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach. Zwrócił uwagę na to, że spółka nie wskazała żadnych regulacji prawnych, które określałyby sposób, program czy zasady prowadzenia takich szkoleń dla tych innych grup.

Podkreślił również, że zwolnienie przewidziane w art. 132 ust. 1 lit. i dyrektywy VAT dotyczy wyłącznie usług kształcenia zawodowego prowadzonych przez podmioty prawa publicznego lub inne instytucje, których cele są uznane przez państwo za podobne do celów podmiotów publicznych. Natomiast spółka – w ocenie dyrektora KIS – nie spełnia tych warunków, ponieważ prowadzi działalność komercyjną, a w odniesieniu do szkoleń skierowanych do innych grup zawodowych niż fizjoterapeuci nie działa pod kontrolą państwa.

Reszta szkoleń zawodowych jest z VAT

Sądy przyznały rację fiskusowi. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (sygn. akt I SA/Po 664/21) orzekł, że choć art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o VAT został wadliwie zaimplementowany, to nie ma to wpływu na wynik tej sprawy.

Wadliwość implementacji – jak wyjaśnił WSA – polega na uzależnieniu zwolnienia z VAT od prowadzenia szkoleń w formach i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Tego faktycznie nie wymaga prawo unijne. W tej sprawie jednak spółka nie może korzystać ze zwolnienia z innego powodu – nie jest podmiotem prawa publicznego ani instytucją o podobnych celach.

Kluczowy dla zwolnienia z VAT jest cel szkoleń zawodowych

Tego samego zdania był NSA. Stwierdził, że aby skorzystać ze zwolnienia, spółka musiałaby udowodnić, że jej działalność służy celom podobnym do celów podmiotów publicznych.

Sąd kasacyjny zgodził się z fiskusem, że w odniesieniu do zwolnienia usług szkoleniowych dla studentów, lekarzy, pielęgniarek, osteopatów, masażystów, trenerów ruchowych oraz ratowników medycznych nie ma przepisów, które regulowałyby zasady i formy szkoleń dla tych grup zawodowych.

- Organ prawidłowo dostrzegł, że spółce nie można było przyznać prawa do zwolnienia również na gruncie dyrektywy, ponieważ nie jest ona podmiotem prawa publicznego ani instytucją mającą cele podobne do podmiotów prawa publicznego – uzasadnił wyrok sędzia Włodzimierz Gurba.

Wyrok NSA z 4 listopada 2025 r., sygn. akt I FSK 1966/22