rozwiń ›

Przyznaje to sam dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, więc jak tu nie skorzystać z podatkowej preferencji? Nie do końca miała ona temu służyć. Chodziło o to, aby zachęcać seniorów do zawodowej aktywności. Ale okazja do zaoszczędzenia na podatku nadarza się od razu z dniem ukończenia wieku emerytalnego – 60 lat u kobiet i 65 lat u mężczyzn. To podstawowy wymóg, aby nie zapłacić podatku od zarobków. Potem, po wykorzystaniu ulgi w PIT, można już spokojnie zacząć pobierać emeryturę.

Jakie przychody są zwolnione z PIT

Przypomnijmy, że ulga, czyli zwolnienie z PIT, jest limitowana – dotyczy przychodów w wysokości nieprzekraczającej w roku 85 528 zł. Później w grę wchodzi jeszcze kwota wolna od podatku dochodowego. Wynosi ona obecnie 30 tys. zł.

Ulga obejmuje przychody z różnych źródeł wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 154, a więc np. ze stosunku pracy, stosunku służbowego, umów zlecenia, działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej, liniowym 19-proc. PIT lub ryczałtem ewidencjonowanym. Mogą to być również przychody rozliczane w ramach ulgi IP Box, czyli objęte 5-proc. stawką PIT.

Tylko z ubezpieczeniem w ZUS

Ważne, żeby senior z tytułu uzyskiwania tych przychodów (które mają być zwolnione z PIT) podlegał ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350 ze zm.). Dlatego z ulgi nie mogą korzystać np. sędziowie (od sędziowskiego wynagrodzenia nie ma składek na ubezpieczenia społeczne).

Nie można pobierać emerytury…

Jeżeli senior chce skorzystać z ulgi w PIT, nie może pobierać:

  • emerytury ani renty rodzinnej (niezależnie od tego, z którego systemu one przysługują; powszechnego, rolniczego czy mundurowego), ani
  • uposażenia przysługującego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, o których mowa w ustawie – Prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 334 ze zm.), ani
  • świadczeń wypłacanych funkcjonariuszom służb mundurowych oraz żołnierzom po zwolnieniu ze służby stałej (wskazanych w art. 30 ust. 1 pkt 4a ustawy o PIT), ani świadczeń przysługujących członkom rodziny zmarłego funkcjonariusza lub żołnierza zawodowego.

...ale liczy się data wypłaty

Kluczowe znaczenie ma jednak to, kiedy emerytura (renta czy inne wymienione świadczenie) zostanie faktycznie wypłacona. Można nabyć uprawnienia do emerytury, a mimo to korzystać z ulgi dla seniora. Taki zresztą był cel wprowadzenia tej preferencji – aby zachęcić seniorów do zawodowej aktywności.

Ostatnia wypłata z pracy też bez PIT

W praktyce ulga jest często wykorzystywana po to, by nie zapłacić PIT od ostatniego wynagrodzenia, ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, odprawy emerytalnej, nagrody jubileuszowej czy innych świadczeń wypłacanych na odchodne przez pracodawcę. To w pełni legalne, co potwierdza dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w licznych interpretacjach. Pokazują to przykłady zaczerpnięte z tych interpretacji.

Przykład 1

Podatnik ukończył 65 lat na początku stycznia, ale kontynuował pracę do 28 stycznia. Ostatnie wynagrodzenie dostał 28 stycznia, a odprawę emerytalną – 30 stycznia. Było to jeszcze przed wypłatą pierwszej emerytury, którą otrzymał 10 lutego. Czy zapłaci podatek dochodowy od tego wynagrodzenia i odprawy emerytalnej?

Nie, ponieważ otrzymał je po ukończeniu 65 lat, ale przed wypłatą pierwszej emerytury – potwierdził dyrektor KIS w interpretacji z 16 października 2025 r. (0115-KDIT2.4011.473.2025.1.DT).

Przykład 2

Podatniczka ukończyła 60 lat w kwietniu. Na emeryturę przeszła 27 lipca. Tego dnia ustał jej stosunek pracy. Decyzję ZUS o przyznaniu świadczenia emerytalnego otrzymała 3 sierpnia. Pierwszy przelew emerytury otrzymała 9 sierpnia (choć według decyzji z ZUS emerytura powinna być wypłacona do 25. dnia każdego miesiąca). Tego samego dnia pracodawca wypłacił jej ostatnie wynagrodzenie oraz odprawę emerytalną. Czy wypłaty te będą zwolnione z PIT?

Tak – potwierdził dyrektor KIS w interpretacji z 24 października 2025 r. (0112-KDIL2-1.4011.785.2025.2.KF). Wyjaśnił, że kluczowe znaczenie ma data faktycznej wypłaty emerytury – czy miała miejsce przed dniem czy po dniu wypłaty wynagrodzenia z pracy. Jeżeli emerytura wpłynęła tego samego dnia, co wynagrodzenie ze stosunku pracy oraz odprawa emerytalna, to należy przyjąć, że to wynagrodzenie i odprawa są jeszcze zwolnione z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o PIT – wyjaśnił dyrektor KIS.

Przykład 3

Podatnik ukończył 65 lat w kwietniu. Emeryturę zaczął pobierać od sierpnia. Nadal pracował, po kilku miesiącach odszedł z pracy. Pracodawca wypłacił mu z opóźnieniem odprawę emerytalną oraz nagrodę jubileuszową. Czy te kwoty są zwolnione z PIT, skoro miały być wypłacone wcześniej, ale spółka zwlekała, bo z powodu złej sytuacji finansowej nie miała pieniędzy na te wypłaty?

Nie, podatnik nie skorzysta z ulgi dla seniora, ponieważ otrzymał odprawę i nagrodę jubileuszową w czasie, gdy od kilku miesięcy pobierał już emeryturę. Istotny jest moment wypłaty należności ze stosunku pracy, a nie okres, za jaki zostały one wypłacone – wyjaśnił dyrektor KIS w interpretacji z 2 października 2025 r. (0113-KDWPT.4011.173.2025.3.SK).

Ulga dla seniora. Przeszkodą może być renta

Należy pamiętać, że w dniu wypłaty wynagrodzenia lub uzyskiwania przychodu z innych źródeł objętych ulgą podatnik nie może jeszcze pobierać nie tylko emerytury, ale i renty rodzinnej. Zakaz dotyczy obu tych świadczeń.

Przykład 4

Podatniczka odeszła z pracy 28 lutego, w związku z przejściem na emeryturę. Tego samego dnia otrzymała na konto odprawę emerytalną i nagrodę jubileuszową. W marcu dostała decyzję ZUS o przyznaniu jej prawa do emerytury, a pierwszą emeryturę – w kwietniu.

W trakcie zatrudnienia – 19 lutego – kobieta otrzymała rentę rodzinną. Wypłata tej renty została zawieszona z chwilą przyznania prawa do emerytury. Czy w takiej sytuacji odprawa emerytalna i nagroda jubileuszowa były zwolnione z PIT?

Nie. Przeszkodą do skorzystania z ulgi dla seniora jest w tym wypadku otrzymywanie renty rodzinnej. Podatniczka dostała ją za luty 19 lutego, natomiast odprawę i nagrodę jubileuszową – 28 lutego. Zatem w momencie wypłaty należności ze stosunku pracy była osobą, która otrzymywała rentę rodzinną. To wyklucza prawo do zwolnienia z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o PIT – stwierdził dyrektor KIS w interpretacji z 19 września 2025 r. (0112-KDWL. 4011.85.2025.1.TW). ©℗

PIT-2 można złożyć po rozwiązaniu umowy o pracę

O prawie do zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o PIT pracownik informuje pracodawcę na formularzu PIT-2. To samo dotyczy zleceniobiorcy – składa on takie oświadczenie swojemu zleceniodawcy. Oświadczenie złożone w trakcie zatrudnienia traci jednak ważność z chwilą rozwiązania stosunku pracy.

Nie oznacza to jednak, że później senior nie może już skorzystać z ulgi w PIT. Może on złożyć takie oświadczenie również po ustaniu zatrudnienia, a płatnik ma obowiązek je przyjąć i uwzględnić przy obliczaniu zaliczek na PIT od świadczeń wypłacanych po ustaniu stosunku pracy – wyjaśnił dyrektor KIS w interpretacji z 12 września 2025 r. (0115- KDIT2.4011.416.2025.2.ŁS). Zwrócił uwagę na to, że ani art. 31a ust. 7 ustawy o PIT, ani żaden inny przepis nie wykluczają możliwości składania przez podatnika nowych wniosków i oświadczeń po ustaniu stosunku prawnego (np. wygaśnięciu umowy zlecenia, rozwiązaniu umowy o pracę). Taki zakaz nie wynika również z objaśnień podatkowych ministra finansów z 30 grudnia 2022 r. dotyczących oświadczeń i wniosków mających wpływ na wysokość zaliczek na PIT obliczanych przez płatników tego podatku.

Płatnik musi więc uwzględnić takie oświadczenie – złożone po ustaniu zatrudnienia – najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym je dostał. Może to zrobić szybciej, niezwłocznie po jego otrzymaniu, zależnie od okoliczności oraz możliwości technicznych.

Co ważne, takie oświadczenie nie traci mocy z końcem roku podatkowego. Zachowuje ono ważność aż do jego odwołania przez podatnika lub – w przypadku gdy płatnik zna stan faktyczny i prawny podatnika – wystąpienia przesłanek wyłączających ulgę dla seniora – dodał dyrektor KIS.

opinia

Przepisy i skarbówka wprost na to pozwalają

Grzegorz Grochowina, szef zespołu zarządzania wiedzą w departamencie podatkowym w KPMG w Polsce
ikona lupy />
Grzegorz Grochowina, szef zespołu zarządzania wiedzą w departamencie podatkowym w KPMG w Polsce / Materiały prasowe

Coraz częściej obserwujemy, że osoby zbliżające się do wieku emerytalnego starannie planują moment zakończenia aktywności zawodowej. Działania te nie wynikają ze skomplikowanych strategii optymalizacyjnych, lecz z samej konstrukcji przepisów oraz podejścia organów skarbowych. Fiskus konsekwentnie bowiem stoi na stanowisku, że zwolnione z opodatkowania są tylko te przychody, które zostaną wypłacone przed dniem otrzymania pierwszego świadczenia emerytalnego z ZUS.

W praktyce oznacza to, że kluczowy jest moment faktycznej wypłaty emerytury, a nie sama decyzja o jej przyznaniu. Z tego powodu przyszli emeryci, którzy planują zakończyć pracę i jednocześnie chcą skorzystać z przysługujących im zwolnień, powinni zwrócić szczególną uwagę na terminy przekazania odpraw, premii czy innych należności.