Chodziło o gminę, która wybudowała i prowadzi kryty basen. Pływalnia jest wykorzystywana zarówno na potrzeby zajęć szkolnych, jak i w działalności opodatkowanej VAT (sprzedaż biletów wstępu). Gmina prowadzi szczegółową ewidencję sprzedaży, dzięki której może ustalić wartość świadczeń odpłatnych i nieodpłatnych. Nie ma jednak możliwości przypisania konkretnych wydatków eksploatacyjnych do poszczególnych rodzajów działalności. Z tego względu przy odliczaniu VAT musi ustalić proporcję odliczenia.

Gmina uważała, że metoda wynikająca z rozporządzenia ministra finansów z 17 grudnia 2015 r. (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 999) jest nieadekwatna do specyfiki działalności basenu. Chciała zastosować własny sposób obliczania proporcji - jako procentowy udział przychodów z działalności opodatkowanej (sprzedaż biletów) w całkowitych przychodach związanych z funkcjonowaniem pływalni. Przekonywała, że taki sposób najtrafniej odzwierciedli rzeczywiste wykorzystanie basenu do działalności gospodarczej, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Odrębna proporcja odliczenia VAT nie dla basenu

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jednak, że gmina nie może ustalać odrębnej proporcji dla pojedynczego obiektu, jakim jest pływalnia. Podkreślił, że zgodnie z ustawą o VAT oraz rozporządzeniem ministra finansów, sposób określenia proporcji powinien być ustalany dla całej jednostki organizacyjnej gminy (na przykład urzędu gminy), a nie dla poszczególnych obiektów (basenu).

Tak samo orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie (sygn. akt I SA/Sz 218/22). Wskazał, że ustawodawca dopuścił zróżnicowanie proporcji tylko w ujęciu podmiotowym (dla różnych jednostek organizacyjnych), a nie przedmiotowym (dla poszczególnych składników majątku).

Gmina odliczy VAT po swojemu

Gmina wygrała w sądzie II instancji. NSA uchylił wyrok WSA i interpretację wydaną przez dyrektora KIS. Zgodził się z gminą, że działanie zgodne z interpretacją fiskusa prowadziłoby do zniekształcenia jej prawa do odliczania podatku naliczonego, a to – jak podkreślił sędzia Włodzimierz Gurba – stanowiłoby naruszenie zasady neutralności VAT.

- Gmina zasadnie wskazała, że przy wydatkach związanych z pływalnią należy uwzględniać specyfikę funkcjonowania tego obiektu, natomiast wydatki ponoszone przez gminę w innych obszarach jej działalności nie mają nic wspólnego z odliczeniem podatku naliczonego z tytułu wydatków na pływalnię – uzasadnił wyrok sędzia Gurba.

Wyrok NSA z 23 października 2025 r., sygn. akt I FSK 1411/22