To kolejny wyrok, z którego wynika, że skarbówka błędnie interpretuje art. 41 ust. 1 ustawy o PIT. Wcześniej sąd kasacyjny orzekł tak samo m.in. 2 marca 2021 r. (sygn. akt II FSK 39/21) i 9 sierpnia 2024 r. (II FSK 1468/21). Pierwszy z nich dotyczył urzędu miasta, drugi – miejskiego ośrodka pomocy społecznej.

Mimo to organy podatkowe obstają przy swoim, czego przykładem jest interpretacja, która stała się przedmiotem najnowszego rozstrzygnięcia NSA. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał ją 7 stycznia 2022 r., a więc już po tym, jak 2 marca 2021 r. zapadł jeden ze wskazanych wyroków sądu kasacyjnego.

Gmina ...

Fiskus wciąż uważa, że przy wypłacie należności na podstawie umów cywilnoprawnych (umów zlecenia i o dzieło) obowiązki płatnika PIT ciążą na gminie. Bez znaczenia – jego zdaniem – jest to, że wynagrodzenie wypłaca konkretna jednostka budżetowa. Ważne, kto z formalno-prawnego punktu widzenia jest stroną umowy – twierdzi skarbówka.

... czy urząd miasta?

Najnowszy wyrok zapadł w sprawie urzędu miasta, który uważał, że to on – a nie gmina – jest płatnikiem podatku dochodowego od wynagrodzeń wypłacanych z tytułu umów zlecenia i umów o dzieło. We wniosku o interpretację podkreślił, że choć stroną umów cywilnoprawnych jest gmina posiadająca osobowość prawną, to jednak wynagrodzenia z ich tytułu wypłaca fizycznie urząd działający jako jednostka organizacyjna gminy.

W związku z tym twierdził, że to on powinien pobrać i przekazać do urzędu skarbowego zaliczki na PIT od wynagrodzeń wypłacanych z tytułu umów zlecenia i o dzieło.

Innego zdania był dyrektor KIS. Stwierdził, że skoro stroną tych umów jest gmina, to ona też jest płatnikiem PIT.

Płatnikiem jest ten, kto wypłaca wynagrodzenie

Sądy zgodziły się z argumentami urzędu miasta. WSA w Łodzi (I SA/Łd 203/22) przyznał, że w świetle art. 41 ust. 1 ustawy o PIT płatnikiem może być zarówno osoba prawna, jak i jej jednostka organizacyjna. Przepis ten nie wskazuje jednak, że o statusie płatnika PIT decyduje to, kto jest stroną umowy cywilnoprawnej. Gdyby ustawodawca chciał powiązać obowiązki płatnika z byciem stroną takiej umowy, to nie wskazałby w art. 41 ust. 1 ustawy o PIT jako płatników również jednostek organizacyjnych osoby prawnej obok niej samej – zauważył WSA.

Zwrócił też uwagę na art. 41 ust. 4 ustawy o PIT, który przypisuje status płatnika temu podmiotowi, który dokonuje świadczenia, czyli wypłaca wynagrodzenie podatnikowi. To wskazuje na czynność techniczną, a nie na okoliczność prawną będącą rezultatem zawarcia umowy cywilnoprawnej.

Płatnik nie musi być stroną umowy

Uzasadniając wyrok NSA, sędzia Małgorzata Wolf-Kalamala podkreśliła, że w świetle art. 41 ust. 1 ustawy o PIT okolicznością decydującą o przypisaniu statusu płatnika może być wyłącznie dokonywanie świadczeń na rzecz wskazanych osób fizycznych, a więc także wypłata wynagrodzenia z tytułu umowy cywilnoprawnej.

- Przepis ten przypisuje status płatnika podmiotowi, który dokonuje świadczenia, czyli wypłaca wynagrodzenie podatnikowi. To wskazuje na techniczną czynność wypłaty, a nie na bycie stroną stosunku zobowiązaniowego, z którego ta wypłata wynika – wyjaśniła sędzia Wolf-Kalamala.

Wyrok NSA z 15 maja 2025 r., sygn. akt II FSK 1076/22