Na szczęście w VAT prawo krajowe i unijne jest zgodne. Jednak problemem jest brak jednoznacznej wykładni, co powoduje powstawanie sporów, w którym państwie i przez kogo powinny być opodatkowane konkretne usługi.
Polski podatek od towarów i usług co do zasady powinien być rozliczany w domniemanym miejscu konsumpcji świadczenia. Jest to jedna z podstawowych reguł unijnego VAT i w nią wpisuje się treść art. 28b ustawy o VAT odpowiadający art. 44 dyrektywy 112.
Zaznaczyć przy tym należy, że polski prawodawca podatkowy dość rzetelnie implementował wspólnotowe zasady identyfikacji miejsca świadczenia usług. Co ważne, diagnoza taka odnosi się zarówno do ogólnej metody wyznaczania miejsca opodatkowania usług, jak i zasad szczególnych, mających zastosowanie do konkretnych grup świadczeń.
Do takiej kategorii usług, wobec których powinniśmy posługiwać się szczególnymi unormowaniami odnoszącymi się do miejsca świadczenia w VAT, zalicza się obszerna grupa usług związanych z nieruchomościami.
Ważne przy tym jest to, że mówimy o przepisach wprowadzających zasadę szczególną, a nie wyjątek od reguły. [RAMKA 1]
Szczególne rozwiązanie dotyczące miejsca opodatkowania tego rodzaju usług, jakie zostało zapisane w art. 47 dyrektywy 112, a które polski prawodawca rzetelnie implementował poprzez art. 28e ustawy o VAT, sprowadza się do tego, że powinny one być opodatkowane w miejscu, w którym dana nieruchomość się znajduje.
Wobec faktu, że mamy w tym przypadku zgodność prawa krajowego i unijnego, mogłoby pojawić się pytanie: to w czym w takiej sytuacji jest problem? Czy w ogóle występują tutaj kontrowersje?
Otóż nie chodzi tutaj o ewentualne czy faktyczne spory w zakresie, tudzież wynikające z relacji prawa krajowego do wspólnotowego. Nie są też problemem wzajemne odniesienia pomiędzy regulacjami poszczególnych państw członkowskich.
Kluczowe znaczenie ma tutaj zagadnienie podstawowe:
wco powinniśmy uznać za nieruchomość, oraz
wjakie świadczenia są wystarczająco blisko powiązane z nieruchomością, aby należało kwalifikować je jako objęte szczególną metodą identyfikacji miejsca opodatkowania.
Takie kwestie mają charakter zasadniczy, a brak ich jednoznacznej wykładni powoduje, że powstaje wiele sporów, istotą których jest to, gdzie (w którym państwie) i względnie przez kogo powinny być opodatkowane konkretne usługi związane lub nawiązujące tylko do nieruchomości, odnoszące się do nich.
Co ważne, nie mówimy tutaj o dylematach jedynie polskich podatników czy dyskusjach prowadzonych na płaszczyźnie polskiego VAT. Problemy w tym zakresie mają charakter ogólnowspólnotowy.
Zaznaczyć przy tym trzeba, że materia taka jest o tyle delikatna, iż w przypadku usług wykonywanych w transakcjach międzynarodowych, gdy nieruchomość jest położona w innym państwie niż swoją siedzibę czy stałe miejsce prowadzenia działalności ma nabywca, w grę wchodzą interesy fiskalne poszczególnych państw.
Z tym też powiązane są w sposób bezpośredni relacje pomiędzy kontrahentami, którzy niejednokrotnie muszą ustalić, jak kształtowana jest cena usługi, czy zawiera podatek jednego czy drugiego państwa, ale też kto jest podatnikiem z tytułu realizacji świadczenia (nabywca czy wykonujący usługę). Ponadto gdy nieruchomość położona jest w innym państwie niż funkcjonują i są zarejestrowane strony transakcji, problem może przybierać charakter formalny – konieczność rejestracji na potrzeby podatku państwa położenia nieruchomości.
Co na to Trybunał Sprawiedliwości UE
Na temat klasyfikacji poszczególnych świadczeń, w kontekście istnienia lub braku związku z nieruchomością, niejednokrotnie wypowiadały się zarówno sądy krajowe, jak i TSUE.
Biorąc pod uwagę międzynarodowy charakter sporów dotyczących opodatkowania usług, które są albo potencjalnie mogłyby być uznane za związane z nieruchomościami, kluczowe znaczenie mają nie wyroki sądów krajowych, ale dopiero orzeczenia TSUE.
Zazwyczaj bowiem przedsiębiorca współpracujący z podmiotem z innego państwa nie zna i nie chce zagłębiać się w meandry orzecznictwa sądów krajowych właściwych dla kontrahenta.
Z uwagi na specyfikę materii również sądy krajowe szukają wsparcia w TSUE i decydują się na występowanie z pytaniami prejudycjalnymi.
Rozstrzygnięcia TSUE mają bardzo duży wpływ na stosowanie prawa podatkowego, jednak nie stanowią źródła powszechnie obowiązującego prawa.
Z tego powodu konieczne okazało się stworzenie regulacji, które stosować powinni podatnicy z różnych państw członkowskich.
Nie wystarczyła wykładnia – potrzebne były regulacje
Od 2017 r. weszły w życie nowe przepisy, których głównym celem jest ułatwienie i ujednolicenie zasad opodatkowania VAT usług związanych z nieruchomościami.
Nie chodzi przy tym o zasadę alokacji miejsca świadczenia usług związanych z nieruchomościami, bo przepisy w tym zakresie zawarte zostały w dyrektywie 112 i, jak zostało wskazane powyżej, implementowane są do poszczególnych systemów prawnych poprzez stosowne regulacje (jak to jest w przypadku art. 28e ustawy o VAT), ale o dalej idące, bardziej szczegółowe ustalenia dotyczące nieruchomości i świadczeń z nimi związanych.
Prawodawca nie tylko stara się doprecyzować, które usługi należy uznać za związane z nieruchomościami, ale w pierwszej kolejności to, co powinniśmy uznać za nieruchomość dla potrzeb VAT.
W przeszłości ujednoliceniu służyć miały wytyczne unijnego Komitetu ds. VAT, które odnosiły się do konkretnych rodzajów świadczeń. Jednak ciało, jakim jest Komitet ds. VAT, ma charakter tylko doradczy, a jego zadaniem jest jedynie zachęcanie państw członkowskich do jednolitego stosowania przepisów unijnych dotyczących VAT. Komitet taki nie dysponuje żadnymi uprawnieniami prawotwórczymi, kontrolnymi czy administracyjnymi. Taki status Komitetu ds. VAT oraz fakt, że wytyczne nie były przyjęte jednomyślnie, spowodowały, iż ich znaczenie dla stosowania prawa podatkowego było ograniczone. Skoro takie działania okazały się nie do końca skuteczne, oczywiste stało się to, że konieczne jest podjęcie działań prawotwórczych.
Za pomocą rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 1042/2013 z 7 października 2013 r. zmieniającego rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 w odniesieniu do miejsca świadczenia usług wprowadzone zostały przepisy, które dla doprecyzowania zakresu stosowania przepisów art. 47 dyrektywy 112 (a w konsekwencji i art. 28e ustawy o VAT):
wdefiniują pojęcie nieruchomości na potrzeby stosowania dyrektywy 112,
wprecyzują, jakie usługi powinny być uznane za związane z nieruchomościami (jaki warunek musi być spełniony),
wspecyfikują przykładowe usługi uznawane za związane z nieruchomościami i te, które nie powinny być uznawane za objęte szczególnym sposobem identyfikacji miejsca opodatkowania (właściwym dla usług związanych z nieruchomościami).
Co istotne, zmiany zostały wprowadzone w rozporządzeniu wykonawczym, a nie w dyrektywie 112, dzięki czemu przepisy takie nie wymagają zmian w przepisach krajowych, nie jest potrzebna ich implementacja. Są one bezpośrednio stosowane i wiążące we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Zaznaczyć trzeba, że regulacje takie obowiązują i muszą być powszechnie stosowane w ramach Wspólnoty od 1 stycznia 2017 r.
Dodatkowo warto wskazać, że na potrzeby stosowania takich zasad Komisja Europejska przygotowała i opublikowała noty wyjaśniające, które co prawda nie są źródłem prawa, nie mają charakteru wiążącego, ale jako zawierające podstawowe informacje na temat przepisów dotyczących miejsca świadczenia usług związanych z nieruchomościami mogą okazać się przydatne w codziennym funkcjonowaniu, również dla osiągania konsensusu w relacjach z zagranicznymi kontrahentami.
Jednolite pojęcie
I tak, począwszy od 1 stycznia 2017 r., podatnicy z wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej, identyfikując skutki w VAT nie tylko dla potrzeb wyznaczania miejsca świadczenia usług, powinni za nieruchomość uznawać:
1 każdą określoną część ziemi, na jej powierzchni lub pod jej powierzchnią, która może stać się przedmiotem własności i posiadania;
2 każdy budynek lub każdą konstrukcję przytwierdzone do gruntu lub w nim osadzone powyżej lub poniżej poziomu morza, których nie można w łatwy sposób zdemontować lub przenieść;
3 każdy zainstalowany element stanowiący integralną część budynku lub konstrukcji, bez którego budynek lub konstrukcja są niepełne, taki jak drzwi, okna, dachy, schody i windy;
4 każdy element, sprzęt lub maszynę zainstalowane na stałe w budynku lub konstrukcji, które nie mogą być przeniesione bez zniszczenia lub zmiany budynku lub konstrukcji.
Tak wynika z dodanego art. 13b rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z 15 marca 2011 r.
Jak zatem widać, definicja jest szeroka. Można nawet zaryzykować stwierdzenie, że szersza niż prezentowana uprzednio w orzecznictwie TSUE. [RAMKA 2]
1 Część ziemi jako nieruchomość
Na podstawie przepisów za nieruchomość uznaje się również – co niekiedy może budzić zdziwienie – nie tylko część pokrywy ziemskiej (glebę), ale również to, co pod i nad nią; musi spełniać warunek, że może być przedmiotem własności (nie chodzi przy tym o to, iż w danym momencie niezbędne jest, aby ktoś miał konkretny tytuł własności do nich).
W efekcie w skład nieruchomości wchodzić może np. woda (powierzchniowa i podziemna), kopaliny itp., ale do momentu, gdy nie zostaną oddzielone od nieruchomości (np. wydobyte). [PRZYKŁAD 1]
Warto pamiętać, że nieruchomościami mogą być w szczególności:
wczęść ziemi (np. działka gruntu, gleba),
wzbiorniki wodne, rzeki mogące być przedmiotem własności, w tym woda,
wparki, lasy, porty, drogi wodne,
wpodglebie,
wniewydobyte kopaliny, minerały itp.
2 Budynki i konstrukcje trwale związane z gruntem
W świetle tej części definicji nieruchomości nie może budzić wątpliwości to, że do takiej kategorii powinny być zaliczone nie tylko kompletne i ukończone budynki, ale również te, których proces wytwarzania nie został jeszcze zakończony, względnie rozpoczęto proces ich rozbiórki. [PRZYKŁAD 2]
Warto w tym miejscu przypomnieć, że według art. 12 ust. 2 dyrektywy 112 budynek to dowolna konstrukcja trwale związana z gruntem.
Zatem doprecyzowanie dokonane na poziomie rozporządzenia wykonawczego w pełni odpowiada definicji z dyrektywy, przy czym skonkretyzowane zostało, że mają one być przytwierdzone do gruntu, a ich demontaż i przeniesienia muszą być trudnym procesem.
Dzięki temu wiemy, że nie chodzi tutaj o nierozerwalne powiązanie, a raczej względnie trwałe przytwierdzenie. [PRZYKŁAD 3]
Wszelkie wiaty, kioski, stoiska, a nawet np. łodzie powinny być uznane za nieruchomości, o ile spełniają warunek takiego ich przytwierdzenia do gruntu, że ich przemieszczenie przysporzyłoby dużych problemów i wymagało wysiłku, poniesienia kosztów, wykorzystania wiedzy fachowej, specjalistycznego sprzętu itd. [PRZYKŁAD 4]
Nie jest konieczne bezwzględnie trwałe i nierozerwalne połączenie z gruntem. [RAMKA 3]
Niewątpliwie w takich przypadkach w przyszłości pojawią się spory o zakres pojęcia łatwego (lub wprost przeciwnie) demontażu.
Z pewnością w każdym przypadku będą decydowały przesłanki obiektywne, a przynajmniej tak być powinno. [PRZYKŁAD 5]
Jednak już w przeszłości prowadzone były polemiki w tej materii.
3 Niezbędne części budynku i konstrukcji
W tym punkcie prawodawca wskazał na elementy, których montaż ma znaczenie dla budynku lub konstrukcji. Oczywiście chodzi tutaj o takie towary, o ile zostały już zamontowane i nie zostały jeszcze zdemontowane.
Czyli np. naprawa drzwi zamontowanych w budynku to usługa związana z nieruchomością, a naprawa tych samych drzwi po ich demontażu już nie kwalifikowałaby świadczenia do takiej kategorii. [PRZYKŁAD 6]
Ważny jest też wymóg, by elementy takie nie stanowiły jakiegoś wyposażenia dodatkowego, ale były częścią budynku lub konstrukcji.
Podkreślić jednak trzeba, że prawodawca nie wymaga, aby był spełniony warunek, iż brak elementów czyni budynek lub konstrukcję bezużyteczną czy pozbawiałby go statusu nieruchomości.
Przy weryfikacji trzeba również wziąć pod uwagę charakter i przeznaczenie obiektu, bo to one mogą, jeżeli nie zadecydować, to potwierdzić, że dany element, po jego zamontowaniu, powinien być sklasyfikowany jako nieruchomość.
4 Element, sprzęt lub maszyna zainstalowana na stałe
W pierwszej kolejności wskazać trzeba, że w tej kategorii zawierają się inne rzeczy niż przewidziane we wcześniejszym akapicie. Ta kategoria to w szczególności różnego rodzaju sprzęt, urządzenia, maszyny, które nie stanowią integralnej części budynku lub konstrukcji, nie wchodzą w jego strukturę, ale są z nim związane w sposób trwały.
O statusie takiej rzeczy jako nieruchomości decyduje to, że została ona trwale zamontowana w budynku lub konstrukcji, oraz spełnienie drugiego warunku, jakim jest to, iż jej przeniesienie skutkowałoby zniszczeniem lub zmianą budynku.
Uważam, że konieczne jest, aby dwa warunki były spełnione łącznie (przy czym drugi ma dwie opcje: zniszczenie lub zmiana). [PRZYKŁAD 7]
Zatem ważny jest sposób montażu. Ma on mieć miejsce i nie wystarczy, że jest on solidnie wykonany, ma być na stałe. [PRZYKŁADY 8 I 9]
Zatem chodzi o powiązanie dokonane w taki sposób, że jego usunięcie nie pozostaje neutralne dla niego samego lub budynku/konstrukcji. Ale znaczenie ma i czas, na który urządzenie, maszyna itp. jest zamontowana. Za tym, że mamy do czynienia z nieruchomością, przemawiać może to, iż jest ona determinowana okresem używalności, przydatności do używania urządzenia. Co ważne, decydować powinny cechy i funkcje zamontowanego urządzenia, a nie budynku czy konstrukcji, w których jest ono montowane, gdyż naturalne jest to, że tego rodzaju nieruchomości sensu stricte cechują się wyższą trwałością niż rzeczy ruchome, które zyskują status nieruchomości jedynie w efekcie ich zespolenia z tymi pierwszymi.
Podsumowanie
Klasyfikacja rzeczy jako ruchome lub nieruchomości ma niejednokrotnie kluczowe znaczenie przy identyfikacji skutków VAT. Przywołane powyżej regulacje służyć mają w głównej mierze identyfikacji miejsca świadczenia usługi.
Jednak nie oznacza to, że jest to ich jedyne zastosowanie. Bez wątpienia doprecyzowanie, co jest, a czego nie powinniśmy uznawać za nieruchomość, może okazać się pomocne przy rozstrzygnięciu, czy w danej sytuacji mamy do czynienia z usługą czy z dostawą. To z kolei jest ważne, gdy musimy ustalić, czy występuje podwykonawstwo w robotach budowlanych skutkujące odwrotnym opodatkowaniem, a czasem jaka stawka VAT jest właściwa – 8 czy 23 proc. Zwłaszcza ostatnia kategoria nieruchomości może być szczególnie interesująca dla tych podatników, którzy spierają się z fiskusem o zasady opodatkowania zabudowy kuchennej, przedpokoju itp.
WAŻNE
Elementy podlegające instalacji w budynku lub konstrukcji zyskują status nieruchomości dopiero wraz z ich zainstalowaniem w takim obiekcie. Demontaż pozbawia takie towary statusu nieruchomości.
RAMKA 1
Norma szczególna
Przepisy dotyczące miejsca świadczenia usług związanych z nieruchomościami nie wprowadzają wyjątku od zasady ogólnej, ale zawierają normę szczególną. Jest to ważne dla ich stosowania, gdyż o ile wyjątki od reguły muszą być stosowane w sposób ścisły (tak jest np. ze zwolnieniami), o tyle wymóg taki nie jest stawiany wobec przepisów szczególnych. Jednocześnie musimy pamiętać, że przepis szczególny jest stosowany przed przepisem ogólnym.
RAMKA 2
Definicja nieruchomości
Nieruchomość można zdefiniować jako określoną część powierzchni ziemskiej wraz z budynkami trwale związanymi z gruntem, która może stanowić odrębny przedmiot własności. W przeciwieństwie do otwartych wód morskich śródlądowe zbiorniki wodne mogą stanowić własność prywatną. Z orzeczenia odsyłającego wynika, że FML jest właśnie właścicielem portu. Okoliczność, że dany teren jest w całości lub w części pokryty wodą, nie wyklucza jego kwalifikacji jako nieruchomości, która może stanowić przedmiot wynajmu lub dzierżawy. FML, która nabyła własność terenu i basenu portowego, mogła również teren ten wydzierżawić. Możliwość taka dotycząca określonego terenu jako całości powinna odnosić się również do jego wydzielonych części.
Ponadto należy odróżnić nieruchomości od rzeczy ruchomych. W istocie woda, w której zanurzone są statki, jest rzeczą ruchomą. Wychodząc z takiego założenia, rząd duński uznaje jedynie związane z gruntem pale i pomosty, przy których cumują statki, za nieruchomości, których udostępnienie jednak traktuje jedynie jako świadczenie pomocnicze. Wynajem nie dotyczy jednak jakiejś ilości wody, lecz określonej części basenu portowego. Ta pokryta wodą powierzchnia jest odgrodzona w sposób trwały i nie może być przemieszczana.
Zatem nawet w przypadku ścisłej wykładni art. 13 część B lit. b szóstej dyrektywy miejsce do cumowania w basenie portowym mieści się w definicji nieruchomości w rozumieniu tego przepisu.
Wyrok TSUE z 3 marca 2005 r., sygn. C-428/02
RAMKA 3
Nie potrzeba cementu, by spełniać wymogi
Z postanowienia odsyłającego wynika, że nieposiadająca napędu barka mieszkalna jest unieruchomiona na tej części wód rzeki od wielu lat. Jest ona przymocowana do wytyczonej części koryta rzecznego kotwicami, a do nabrzeża – łańcuchami i linami. Wskazanego sprzętu unieruchamiającego barkę mieszkalną nie można zdemontować w łatwy sposób, tj. nie można tego uczynić bez wysiłku i poniesienia sporych kosztów. Zgodnie z orzecznictwem trybunału po to, by budowlę uznać za nieruchomość do celów stosowania unormowań podatkowych VAT, nie jest niezbędne, by była ona w nierozerwalny sposób związana z gruntem (ww. wyrok w sprawie Maierhofer, pkt 33).
Wyrok TSUE z 15 listopada 2012 r., sygn. C-532/11
PRZYKŁAD 1
Gdy hotel otwary, trzeba wyczyścić jezioro
Spółka jest właścicielem gruntu, na którym znajduje się m.in. jezioro. W związku z tym, że spółka zamierza otworzyć hotel, a jednym z atutów ma być jego lokalizacja nad jeziorem, zarząd spółki postanowił zlecić ekologiczne czyszczenie wody w jeziorze. Okazało się, że najbardziej atrakcyjną ofertę złożyła firma z Czech i to jej zostało udzielone zlecenie. Usługa została wykonana, ale koszt jej realizacji spółka miała refakturować na swoją spółkę matkę we Francji. Po analizie okoliczności na potrzeby refakturowania okazało się, że usługa czyszczenia wody w jeziorze powinna być uznana za związaną z nieruchomościami i jako taka musi być opodatkowana w Polsce, tj. w państwie, w którym znajduje się taka nieruchomość (jezioro).
PRZYKŁAD 2
Hala produkcyjna
Firma rozpoczęła budowę hali produkcyjnej. Zostały wylane fundamenty i postawione ściany. Na skutek problemów finansowych hala nie została ukończona i stała w takim stanie przez kilka lat. Wreszcie po jakimś czasie mocno już zniszczony obiekt (de facto szkielet) został sprzedany zagranicznej firmie. Pomimo że założenie było takie, iż hala zostanie rozebrana, a grunt wniesiony do nowo powstałej polskiej spółki, nowy właściciel postanowił najpierw dokonać oceny jej stanu technicznego. W tym celu zakupił usługę od polskiej firmy. Pomimo że nabywca ma swoją siedzibę za granicą i nie ma w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności, świadczący wystawił fakturę z polskim VAT. W odpowiedzi na reklamację co do takiego sposobu fakturowania świadczący wyjaśnił, że hala, chociaż nieukończona, powinna być uznana za nieruchomość, a zatem usługa oceny jej stanu jako związana z nieruchomością położoną w kraju podlega polskiemu VAT.
PRZYKŁAD 3
Rusztowanie z reklamami
Kierowca niemieckiej firmy, która nie ma w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, uszkodził rusztowanie, na którym znajdują się reklamy. Aby naprawić szkodę, pracodawca kierowcy zakupił usługę od polskiej firmy, posługując się przy takiej transakcji niemieckim numerem VAT. Świadczący wystawił jednak fakturę z polskim podatkiem. W ramach negocjacji reklamacyjnych polski świadczący wykazał, że rusztowanie, którego naprawa została wykonana, nie miało charakteru rzeczy ruchomej. W istocie była to konstrukcja, która była zakotwiczona w ziemi, i tym sposobem stabilnie powiązana z gruntem. Z tego powodu konstrukcja została uznana za nieruchomość, a jej naprawa za usługę związaną z nieruchomością położoną w Polsce.
PRZYKŁAD 4
Figura z cokołem
Firma zajmuje się sprzedażą różnego rodzaju urządzeń reklamowych. Jeden z jej słowackich kontrahentów zamówił w firmie figurę. Dostawa została dokonana, jednak nabywca zażyczył sobie, by figura, która miała służyć jako reklama firmy, została przez dostawcę trwale powiązana z wymurowanym cokołem, wzniesionym właśnie na potrzeby jej ekspozycji.
Ze względu na to, że dostawca nie dysponował sprzętem ani fachowym personelem, usługę montażu zlecił słowackiej firmie. Ta, po wykonaniu usługi, wystawiła fakturę ze słowackim VAT. Okazało się bowiem, że na potrzeby montażu konieczne było zbudowanie konstrukcji, która z kolei została trwale powiązana z cokołem. W konsekwencji cała konstrukcja zyskała status nieruchomości, a świadczenie – usługi związanej z nieruchomością.
PRZYKŁAD 5
Status czołgu
Polska firma otrzymała zlecenie odświeżenia i pomalowania czołgu. W zapytaniu ofertowym było wskazane, że usługa będzie wykonana w Polsce. Pojawiło się pytanie o to, czy świadczenie będzie opodatkowane polskim VAT, jeżeli zamawiającym usługę jest firma ze Szwecji. Już miała być wysłana odpowiedź, że usługa nie będzie opodatkowana w kraju, gdy jeden z pracowników postanowił doprecyzować, jaki jest status tego czołgu, kto go dostarczy itp. Okazało się, że czołg nie będzie dostarczony, a wykonawca będzie musiał do niego dojechać, bo czołg to de facto reklama, która stoi w Polsce trwale przytwierdzona do cokołu. Strony jednak nie doszły do porozumienia co do wykonania usługi, gdyż zlecający nie chciał płacić polskiego VAT, a z kolei niedoszły wykonawca uznał, że czołg musi być uznany za nieruchomość. To przesądziło, że usługa jego odświeżenia i malowania musiałaby być opodatkowana polskim VAT.
PRZYKŁAD 6
Renowacja drzwi
Polska firma wykonała na rzecz włoskiego kontrahenta usługę renowacji zabytkowych drzwi wraz z ościeżnicą do dworku, który znajduje się w Polsce. Pomimo że wykonawca wiedział, iż budynek, z którego pochodzi zestaw (ościeżnica i drzwi) i do którego zapewne z powrotem trafi, jest w Polsce, ze względu na to, iż kontrahent posłużył się włoskim numerem VAT, czynność została sklasyfikowana jak „np” VAT. Ze względu na demontaż świadczący nie miał podstaw do przyjęcia, że drzwi i ościeżnica są nieruchomościami.
PRZYKŁAD 7
Na okrętach
Firma zajmuje się produkcją specjalistycznych urządzeń montowanych na okrętach. Przy wykonywaniu jednego ze zleceń nie przewidziano, że dla wywiezienia urządzenia z hali produkcyjnej konieczne będzie albo zdjęcie części dachu, albo wybicie w ścianie większego otworu. Jednak pomimo tego, że przeniesienie urządzenia wiązało się będzie ze zmianą budynku, nie ma mowy o tym, iż urządzenie jest nieruchomością (jako jego część), gdyż nigdy nie było w nim zainstalowane na stałe.
PRZYKŁAD 8
Maszyna przykręcona do podłogi
Firma produkcyjna wykorzystuje w swojej działalności maszynę. Ze względów technologicznych i bezpieczeństwa maszyna jest przykręcona do podłogi i ściany. Montaż wymagał wywiercenia otworów, zastosowania kołków rozporowych i haków montażowych.
Pomimo takiego solidnego, montażu maszyna nie może być uznana za zainstalowaną na stałe, a zatem nie jest ona częścią nieruchomości. Bez znaczenia jest zatem to, że dla jej wyniesienia z hali konieczne byłoby jej rozmontowanie lub powiększenie bramy wjazdowej.
PRZYKŁAD 9
Piec przemysłowy
Firma kupiła piec przemysłowy. Na potrzeby montażu pieca hala została przebudowana. W miejscu, w którym ma on być postawiony, został zrobiony dodatkowy fundament, a następnie, po posadowieniu pieca, zostanie dokonana zabudowa ognioodporna, w której piec będzie umiejscowiony i z którą będzie połączony za pomocą kołków, kotw, ale i instalacji. Ponadto elementy pieca będą przyspawane do szyn montażowych wbudowanych w halę. Sposób montażu pieca wskazuje na to, że powinien on być uznany za nieruchomość.
Podstawa prawna
Art. 13b rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE z 2011 r. L 77, s. 1 ze zm.).
Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 1042/2013 z 7 października 2013 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 w odniesieniu do miejsca świadczenia usług (Dz.Urz. UE z 2013 r. L 284, s. 1).