Ośrodek pomocy społecznej nie musi rejestrować w kasie fiskalnej opłat pobieranych za pobyt w mieszkaniach readaptacyjnych – potwierdził NSA.
Sprawa dotyczyła miejskiego ośrodka pomocy społecznej (MOPS), który pobiera opłaty za pobyt w mieszkaniach chronionych (w tym readaptacyjnych), przeznaczonych dla osób starszych, bezdomnych, ofiar przemocy, osób z zburzeniami psychicznymi i usamodzielnianych wychowanków. Opłaty te wnoszą osoby skierowane do mieszkania na podstawie decyzji dyrektora MOPS lub inną osobę upoważnioną. Szczegółowe zasady korzystania z mieszkań i opłat za pobyt w nich regulują uchwały rady miasta, zgodnie z art. 97 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej.
Ponadto ośrodek pobiera opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej oraz otrzymuje środki z innych powiatów na podstawie zawartych z nimi porozumień w związku m.in. z przyjęciem dziecka w rodzinie zastępczej.
Co do opłat za pobyt dzieci w pieczy zastępczej i wpływów z innych powiatów, to nie było wątpliwości, że w tym zakresie MOPS działa jako podmiot publiczny. Jest więc wyłączony z VAT, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o tym podatku.
Spór dotyczył natomiast opłat za pobyt w mieszkaniach. Sprowadzał się do tego, czy pobierając je, ośrodek działa jako podatnik VAT i czy w związku z tym ma rejestrować opłaty w kasie fiskalnej.
MOPS uważał, że w tym zakresie również działa jako organ władzy publicznej, a więc jest wyłączony z opodatkowania. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził jednak, że zapewnienie pobytu w mieszkaniach chronionych (w tym readaptacyjnych) jest czynnością podlegającą VAT, z tym że zwolnioną z podatku na podstawie art. 43 ust.1 pkt 22 ustawy. Nie zwalnia to jednak MOPS z obowiązku rejestrowania poboru opłat w kasie fiskalnej.
Dyrektor izb wyjaśnił, że ośrodek musi wydać paragon fiskalny, gdy opłaty są uiszczane w całości gotówką w kasie MOPS lub częściowo w kasie i częściowo za pośrednictwem poczty, banku lub SKOK. Jeśli natomiast mieszkańcy płacą w całości na rachunek bankowy MOPS za pośrednictwem poczty, banku lub SKOK, wtedy ośrodek nie musi wystawiać paragonów (zgodnie z par. 2 pkt 1 w związku z poz. 37 załącznika do rozporządzenia ministra finansów, Dz.U. z 2012 r., poz. 1382).
Innego zdania były sądy obu instancji. Zarówno WSA w Gliwicach, jak i NSA orzekły, że MOPS w zakresie pobytów w mieszkaniach chronionych (w tym readaptacyjnych) działa jako organ władzy publicznej. Realizuje bowiem zadanie nałożone na jednostki samorządu terytorialnego z zakresu pomocy społecznej. Nie jest to działalność gospodarcza, bo jej celem nie jest osiągnięcie zysku.
Sędzia NSA Krystyna Chustecka wyjaśniła, że w tym zakresie zatem MOPS jest wyłączony z VAT, co oznacza, że nie musi rejestrować w kasie fiskalnej opłat pobieranych za pobyt w lokalach.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 23 marca 2017 r., sygn. akt I FSK 1147/15.