Interpretacje czyli jak stosować prawo podatkowe

Głównym zadaniem dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, który funkcjonuje jako organ KAS, jest wydawanie interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego, co ma pozwolić na ujednolicenie wydawanych w obecnym stanie prawnym interpretacji, a tym samym przyczynić się do zwiększenia ich jakości. Mimo zapowiedzi tworzenia prostszego prawa podatkowego, wątpliwości podatników co do sposobów jego interpretacji a zarazem przyjętego przez nich postępowania wciąż są obecne.

O niejednoznaczności prawa podatkowego świadczą nie tylko uwzględnione w orzeczeniach sądowych i interpretacjach wątpliwości podatników, ale także badania. Opublikowany końcem minionego roku ranking Paying Taxes przedstawia kalkulację wszystkich obowiązkowych podatków i składek, jakie średniej wielkości spółka musi zapłacić w danym roku, oraz mierzy obciążenia administracyjne związane ze składaniem deklaracji i płaceniem podatków, a także procedurami, które odbywają się po złożeniu deklaracji. Pod względem poziomu skomplikowania sytemu podatkowego Polska uplasowała się na 47 miejscu. Możemy jednak pochwalić się awansem o 11 pozycji w porównaniu do wyników z 2015 roku. Więcej szczegółów na temat raportu znajdziesz tutaj>>

Cel ułatwienia prawa dla podatników i przedsiębiorców stawia także Konstytucja Biznesu, która ma być także drogowskazem prawnym dla KAS. Zgodnie z planem Morawieckiego, prawo ma objąć ochroną przed negatywnymi konsekwencjami tych podatników, którzy zastosują się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej resortu lub opublikowanych objaśnień podatkowych.

Zarówno Konstytucja biznesu, jak i Ordynacja podatkowa wskazują na procedurę ubiegania się o wydanie interpretacji. Wyróżnia się interpretacją indywidualną, która jest odpowiedzią organów skarbowych dotyczącą prawno-skarbowych skutków postępowania podatnika w danym przypadku. Powinna ona zawierać opis zagadnienia, w związku z którym jest dokonywana oraz wyjaśnienie zakresu oraz sposobu stosowania interpretowanych przepisów prawa podatkowego do opisanego zagadnienia wraz z uzasadnieniem prawnym.

Wnioskujący o wydanie interpretacji indywidualnej składa oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

Interpretację wydaje się, jeżeli w dniu złożenia wniosku, nie toczy się postępowanie podatkowe lub postępowanie kontrolne organu kontroli skarbowej albo od decyzji lub na postanowienie nie zostało wniesione odwołanie lub zażalenie. Wnioskujący o wydanie interpretacji indywidualnej składa oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Jeśli te warunki nie zostaną spełnione, wniosek o wydanie interpretacji nie zostanie rozpatrzony.

Interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego wydaje się bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Wnioskodawca może w każdym czasie wystąpić z żądaniem poinformowania go telefonicznie albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej o dacie wydania interpretacji indywidualnej oraz o zawartej w niej ocenie jego stanowiska albo o innym sposobie rozstrzygnięcia sprawy. Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega opłacie w wysokości 40 zł, którą należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku.

Poza interpretacją indywidualną, Ordynacja podatkowa wyróżnia też interpretację. Tę fiskus kieruje do wszystkich podatników w celu jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej. W obydwu przypadkach praktyka wydawania interpretacji ma zagwarantować wnioskodawcy, że stosowanie się do ich treści nie będzie powodowało negatywnych skutków.

Należy pamiętać, że interpretacje podatkowe nie mają charakteru wiążącego. Co więcej, resort może ingerować z ich treść nawet po wydaniu decyzji. Oznacza to, że urzędnicy wciąż mają swobodę podejmowania decyzji, którą mogą – lecz nie muszą - umotywować istniejącą interpretacją podatkową.

Co zatem dają interpretacje?

- Interpretacje prawa podatkowego nie są wiążące, ale mają skutek ochronny. Oznacza to, że jeśli zastosowaliśmy się wydanej interpretacji, nawet jeśli później urzędnik uznał jej treść za nieprawidłową, jesteśmy zwolnieni z odpowiedzialności celno-skarbowej – tłumaczy Przemysław Antas z Kancelarii Radców Prawnych i Doradców Podatkowych ANTAS.

To narzędzie ma zatem nie tylko wpływać na proces decyzyjny przedsiębiorcy, ale także chronić go przed konsekwencjami skarbowymi. Interpretacja indywidualna nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, jednakże przedsiębiorca nie może być obciążony sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji indywidualnej ani daninami w wysokości wyższej niż wynikające z uzyskanej interpretacji indywidualnej.

Przepis ten stosuje się odpowiednio w przypadku zastosowania się przedsiębiorcy do objaśnień prawnych lub utrwalonej praktyki interpretacyjnej właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej. Zatem Konstytucja biznesu ma gwarantować przychylność fiskusa w przypadku stosowania się do już wydanych interpretacji dominujących w poprzednich rozstrzygnięciach. Jak czytamy w uzasadnieniu ustawy „podatnik będzie chroniony, jeśli działa zgodnie z utrwaloną praktyką interpretacyjną”. Nie musi wówczas wnioskować o wydanie interpretacji indywidualnej.

Utrwalona praktyka interpretacyjna to przede wszystkim wyjaśnienia co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, dominujące w wydawanych w takich samych stanach faktycznych oraz takim samym stanie prawnym.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa
Projekt z dnia 10 lutego 2017 roku Prawo przedsiębiorców