Wykluczeni ze zwolnienia. Kto i dlaczego musi być vatowcem?

Art.113 ustawy o VAT nakłada na część przedsiębiorców konieczność rejestracji jako podatnik VAT nie dając im żadnej możliwości zwolnienia. Wymienia m.in. usługi prawnicze, jubilerskie a także doradztwa. Te ostatnie bywają wyjątkowo kłopotliwe ze względu na szeroką definicję.

Ustawodawca zezwala na zwolnienie z podatku usług doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego. W związku z powyższym wszystkie inne usługi, które można zakwalifikować jako „doradztwo” muszą podlegać opodatkowaniu. Mowa zatem o zawodzie adwokata, notariusza, radcy prawnego, rzeczoznawcy czy pokrewnej profesji, której odgórnie przypięto łatkę „vatowca”.

Dlaczego wykonujących wymienione usługi pozbawia się prawa do zwolnienia z VAT? Odpowiedzi należy szukać w unijnym prawodawstwie, któremu podporządkowana jest polska legislacja. Dyrektywa z 2006 roku, której podporządkowana jest dzisiejsza ustawa o VAT nie przewiduje bowiem zwolnienia dla wymienionych profesji. Wymienia jedynie podmioty i usługi, które mogą lub muszą być zwolnione z opodatkowania. Oznacza to, że jedne zwolnienia są obowiązkowe dla krajów UE, natomiast inne są opcjonalne.

- Jesteśmy związani dyrektywą. Państwa nie mogą zezwalać na zwolnienia tam, gdzie dyrektywa tego nie przewiduje – tłumaczy Dorota Pokrop, dyrektor w dziale podatkowym EY. Z biegiem czasu powszechność, będącą przesłanką do zwolnienia z VAT zyskały nowe usługi, niewymienione dotąd w dyrektywie. Czy będą mogły być zwolnione z opodatkowania w przyszłości? – Przepisy powinny być zmienione, ale z poziomu unijnego. Dyrektywa nie poszła z duchem czasu i postępem – dodaje ekspertka.

Zgodnie z ustawą o VAT, zwolnienia nie uzyskają:

Osoby dokonujących dostaw:
• towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy o VAT, tj. wyrobów (złomu) z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali,
• towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
- energii elektrycznej
- wyrobów tytoniowych,
- samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e), zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
• budynków, budowli lub ich części
• terenów budowlanych,
• nowych środków transportu,

Osoby świadczące usługi:
• prawnicze,
• w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
• jubilerskie,

Osoby nieposiadające siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Podstawa prawna:
Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług