PROBLEM: Podatnik jest lekarzem. W 2016 r. wystawiał jedynie faktury na firmy, z którymi współpracował. Nie świadczył usług na rzecz osób fizycznych. Zamierza jednak świadczyć takie usługi w 2017 r. Działa już na rynku kilka lat. Czy w związku z tym będzie musiał zainstalować kasę fiskalną i ewidencjonować sprzedaż za jej pomocą, bez względu na wysokość obrotu, jeśli zacznie świadczyć usługi konsumentom?
● Urząd Skarbowy w Bochni odpowiedział DGP
Krystyna Gauden, Urząd Skarbowy w Bochni
W 2016 r. usługi w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów na rzecz osób fizycznych objęte były bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej.
Rozporządzenie ministra rozwoju i finansów z 16 grudnia 2016 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących wprowadziło zmiany dotyczące m.in. usług medycznych świadczonych przez lekarzy i lekarzy dentystów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.
Zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania obrotów za pomocą kasy rejestrującej od 1 stycznia 2017 r. dotyczy świadczenia usług opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów będących osobami niewidomymi, posiadającymi orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Warunkiem zwolnienia jest wykonywanie tych czynności przez podmioty prowadzące samodzielnie działalność gospodarczą (indywidualna praktyka lekarska) lub zatrudniające wyłącznie jednego pracownika niewidomego posiadającego orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
Zwolnienie z obowiązku posiadania kasy rejestrującej dla lekarza lub lekarza dentysty od 1 stycznia 2017 r. jest możliwe również wówczas, gdy lekarz lub lekarz dentysta spełni łącznie następujące warunki:
– świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za pośrednictwem poczty, banku lub SKOK-u,
– z prowadzonej ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie będzie wynikać, jakiej konkretnie czynności usługa dotyczyła,
– jeśli świadczenie tych usług ma miejsce wyłącznie przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, lub których rezultat jest przekazywany wyłącznie przy wykorzystaniu tych środków.
W przypadku niespełnienia powyższych przesłanek, świadczenie usług medycznych na rzecz osób fizycznych w 2017 r. podlega bezwzględnemu obowiązkowi ewidencji za pomocą kasy rejestrującej. Oznacza to, że obowiązek prowadzenia ewidencji przy użyciu kasy rejestrującej z tytułu usług medycznych świadczonych przez lekarzy i lekarzy dentystów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej powstaje w momencie wykonania pierwszej usługi.
Dotyczy to również lekarzy podejmujących po raz pierwszy (po nabyciu praw do świadczenia tych usług) wykonywanie usług medycznych oraz lekarzy, którzy zawód lekarza wykonują od lat, ale po raz pierwszy będą świadczyć usługi na rzecz osób fizycznych. Od 1 stycznia 2017 r. są zobowiązani do prowadzenia ewidencji za pomocą kasy rejestrującej z chwilą wykonania pierwszej czynności.
Świadczenie usług w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów zawarte jest w ogólnym katalogu usług, do których zwolnienia z prowadzenia ewidencji za pomocą kas rejestrujących nie stosuje się, z wyjątkiem wyżej wskazanych warunków. Zatem wysokość obrotów osiąganych przez lekarza z tytułu świadczenia usług medycznych na rzecz osób fizycznych w 2017 r. pozostanie bez wpływu na zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej.
EKSPERT RADZI
Od 2017 roku stosuje się wyłączenie o węższym zakresie
Rafał Dąbrowski doradca podatkowy i menedżer w Russell Bedford / Dziennik Gazeta Prawna
Lekarz będący podatnikiem VAT i świadczący usługi opieki medycznej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej będzie zobowiązany do ewidencjonowania sprzedaży świadczonych usług za pomocą kasy rejestrującej. Jak wynika z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT ewidencjonowanie sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej w sytuacji gdy usługi świadczone są na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, jest obowiązkowe – co do zasady – dla każdego podatnika.
Z danego przepisu wynika, że obowiązek posiadania kasy rejestrującej jest niezależny od tego, w jakiej formie prawnej podatnik prowadzi działalność gospodarczą oraz od tego, jaki jest przedmiot tej działalności.
Przepisy ustawy VAT w art. 111 ust. 8 przewidują jednak możliwość ograniczenia zasady wynikającej z art. 111 ust. 1 ustawy VAT poprzez zwolnienie, w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra finansów, niektórych grup podatników oraz niektórych czynności z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej. Rozporządzenie obowiązujące do końca 2016 r. w tej sprawie, tj. rozporządzenie ministra finansów z 7 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, przewidywało m.in. generalne zwolnienie podatników rozpoczynających po 31 grudnia 2014 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20 000 zł (par. 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia). Analogiczne zwolnienie – z tym że dla podatników rozpoczynających dostawę towarów lub świadczenie usług po 31 grudnia 2016 r. – przewiduje obecne rozporządzenie ministra rozwoju i finansów z 16 grudnia 2016 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Wskazać jednak należy, że omawiane zwolnienie nie ma zastosowania do świadczenia usług w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów. Usługi te są bowiem wyłączone – na podstawie par. 4 pkt 2 lit. f rozporządzenia – z zakresu zastosowania zwolnienia generalnego. Od 2017 r. wyłączenie to jest kontynuowane w węższym zakresie niż w 2016 r. Obecnie zwolnieniu z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kas rejestrujących podlegają usługi opieki medycznej oraz usługi masażu wykonywane osobiście przez osoby niewidome, posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, które prowadzą samodzielnie działalność gospodarczą lub zatrudniają wyłącznie jednego pracownika niewidomego posiadającego orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
Podstawa prawna
Par. 4 pkt 2 lit. f rozporządzenia ministra rozwoju i finansów z 16 grudnia 2016 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. poz. 2177).