Nie będzie potrzebna interpretacja indywidualna. Przed dopłatą daniny ochronią także urzędowe objaśnienia ministra finansów oraz utrwalona praktyka interpretacyjna.
Co więcej, przedsiębiorcy nie zapłacą VAT według wyższej stawki, jeżeli wcześniejsza kontrola nie wykazała u nich nieprawidłowości w tym zakresie.
Tak wynika z najnowszej wersji projektu nowelizacji niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców. To realizacja pakietu wicepremiera Morawieckiego 100 rozwiązań dla firm.
Projekt wyraźnie został poprawiony, bo we wcześniejszej wersji nie zakładał zmian w ordynacji podatkowej. A bez nich – jak zwracaliśmy uwagę w DGP – nie da się wprowadzić dodatkowej ochrony dla podatników („Fiskus zapewnia: w naszych interpretacjach nic się nie zmieni” – DGP nr 139/2016).
Podatnik wymaga wsparcia
Już w lipcu br. Ministerstwo Rozwoju (którego szef jest obecnie także ministrem finansów) zapowiadało, że chce skończyć z sytuacją, w której na podstawie tego samego przepisu, w niezmienionym brzmieniu, fiskus najpierw pozwala przedsiębiorcy rozliczać się w określony sposób, a potem zmienia swoją wykładnię. Skutkiem tego podatnik musi dopłacić podatek bądź inną daninę nawet za pięć lat wstecz.
Założenia się nie zmieniły, ale teraz – po dopracowaniu – mają one większą szansę wejść w życie. Uwzględniają bowiem uwagi Ministerstwa Finansów, które od początku twierdziło, że potrzebne są zmiany w ordynacji podatkowej, a nie tylko w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.
Wystarczą objaśnienia
Z projektu wynika, że podatników będą też chronić „objaśnienia podatkowe” z określoną datą obowiązywania, wydawane przez ministra finansów i publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej. Tak ma wynikać z ordynacji podatkowej.
Dziś również wydawane są objaśnienia w formie broszur informacyjnych, zawierają nawet praktyczne przykłady stosowania prawa podatkowego. Resort finansów uważa jednak, że stosowanie się do nich nie daje podatnikowi ochrony prawnej.
Innego zdania są sądy, co potwierdza wyrok NSA z 22 stycznia 2016 r. (sygn. akt II FSK 2775/13). Sąd uznał, że podatnicy, którzy postąpili zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w broszurze informacyjnej MF, działali w zaufaniu do organów podatkowych. Skoro więc broszura nie uwzględniała najnowszych zmian prawnych, nie mogą oni ponosić negatywnych konsekwencji.
Teraz, po wpisaniu „objaśnień podatkowych” do ordynacji, takich sporów by już nie było. Podatnik, który by się do nich zastosował, byłby chroniony przed negatywnymi konsekwencjami. Słowem, nie musiałby dopłacać podatku.
Resort rozwoju liczy na to, że podatnicy, którzy zapoznają się z objaśnieniami, nie będą już musieli występować o interpretacje indywidualne.
Co więcej, nie dopłacą podatku, jeśli zastosują się do „utrwalonej praktyki interpretacyjnej” ministra finansów, nawet jeśli nie będą mieli interpretacji indywidualnej ani nie zastosują się do ministerialnych „objaśnień podatkowych”.
Z projektu wynika, że chodzi o „wyjaśnienia zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego”, które dominują w tych samych stanach faktycznych, prawnych i zdarzeniach przyszłych w danym okresie rozliczeniowym albo na rok przed jego początkiem.
Projekt nie zmienia zasad wydawania interpretacji indywidualnych bądź ogólnych.
Ochrona z kontroli
Jest też nowa propozycja, aby podatnik nie płacił VAT według wyższej stawki, jeżeli wcześniejsza kontrola nie wykazałaby u niego nieprawidłowości w tym zakresie.
Pojawiłby się bowiem przepis, który zakazywałby fiskusowi wszczynania postępowań podatkowych, jeżeli wcześniejsza kontrola nie ujawniłaby nieprawidłowości w stosowaniu stawek VAT, nawet gdy w kolejnej urząd by je stwierdził (bo np. zmieniłby zdanie).
Zasada ta miałaby zastosowanie również do innych okresów rozliczeniowych.
Wyjątkiem byłaby sytuacja, gdyby po pierwotnej kontroli u podatnika minister finansów wydał interpretację ogólną lub objaśnienia podatkowe.
Zmiana w ordynacji nie ochroniłaby więc do końca sprzedawców kebabów, hot dogów i innych dań na wynos. Przez wiele lat organy podatkowe wydawały korzystne interpretacje, w których potwierdzały, że taka sprzedaż jest objęta 5-proc. stawką VAT, jeśli przedsiębiorca nie zapewnia obsługi kelnerskiej.
Minister finansów zmienił zdanie dopiero w 2016 r. i stwierdził w interpretacji ogólnej, że gotowe posiłki przeznaczone do bezpośredniej konsumpcji nie mogą być objęte stawką 5 proc., tylko 8 proc., jeśli są sprzedawane przez placówki gastronomiczne.
Ochrona w ogóle nie miałaby też zastosowania, gdyby przy kolejnej kontroli organ zakwestionował stawkę ze względu np. na nowe okoliczności czy nadużycia prawa.
Inne zmiany wynikające z projektu
● Podwyższenie limitu przychodów do prowadzenia ksiąg rachunkowych z 1,2 mln euro do 2 mln euro.
● Podwyższenie limitu przychodów, do których możliwe jest opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych ze 150 tys. euro do 250 tys. euro.
● Odsetki nie będą naliczane, gdy urząd skarbowy ponownie – na skutek własnego błędu – musi rozpoznać sprawę. ⒸⓅ
Co ochroni przedsiębiorcę przed zmianą stanowiska fiskusa
Zabezpieczenie po zmianie ordynacji podatkowej:
● stosowanie się do interpretacji indywidualnych i ogólnych
● stosowanie się do „objaśnień podatkowych”
● stosowanie się do „utrwalonej praktyki interpretacyjnej ministra właściwego do spraw finansów publicznych”
Zabezpieczenia po zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej:
● stosowanie się do „utrwalonej praktyki interpretacyjnej właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej”
● stosowanie się do interpretacji wydanej przez właściwy organ administracji publicznej lub państwową jednostkę organizacyjną
Etap legislacyjny
Projekt z 14 października 2016 r. – skierowany na Komitet Stały Rady Ministrów