Współprowadzący działalność w ramach spółki cywilnej muszą pamiętać, że czekać ich będą różne obowiązki w różnych podatkach. Niektóre daniny powinni opłacać sami, ale inne tylko stworzony przez nich podmiot.
Czy spółka cywilna jest podatnikiem akcyzy
Pan Michał prowadzi razem z dwoma znajomymi działalność w formie spółki cywilnej. Miesiąc temu kupili w Niemczech cztery auta osobowe. Naczelnik urzędu celnego wydał już decyzję, w której nakazał wspólnikom zapłacić z tego tytułu podatek akcyzowy. Zdaniem czytelnika dokument jest wadliwy, bo powinien być zaadresowany na prowadzoną przez nich spółkę cywilną. Czy ma rację?
TAK
Problem ten rozstrzygnęła uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 listopada 2015 r., sygn. akt I GPS 1/15. Wcześniej niemal przez cztery lata wspólnicy spółek cywilnych walczyli o prawidłową wykładnię przepisów z fiskusem. Sytuacji nie polepszały sprzeczne wyroki wydawane przez sądy administracyjne. Część składów orzekających uważała, że podatnikiem akcyzy mogą być tylko wspólnicy spółki cywilnej. Za tym stanowiskiem przemawiać miał art. 13 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym, z którego wynika, że podatnikiem jest osoba fizyczna, prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu lub wobec której zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu. Tymczasem, jak wskazywali sędziowie, spółka cywilna nie ma podmiotowości prawnej, a więc nie może dokonać żadnych czynności podlegających opodatkowaniu. Decyzje powinny więc być adresowane tylko do jej wspólników. Takiego zdania był m.in. NSA w wyroku z 23 października 2012 r. (sygn. akt I GSK 938/11), WSA w Kielcach (sygn. akt I SA/Ke 233/13) i WSA w Warszawie (sygn. akt V SA/Wa 2209/13, V SA/Wa 2214/13, V SA/Wa 1876/13). Zapadały też orzeczenia przeciwne, które potwierdzały tezę czytelnika. Zwracano w nich uwagę, że w ustawie akcyzowej nie ma zastrzeżeń co do tego, w jakiej formie powinien działać podatnik. Odwoływano się również do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 10 marca 2009 r. (sygn. akt P 80/08), w którym uznał, że spółka cywilna ma podmiotowość prawnopodatkową, co potwierdza treść art. 115 par. 1 ordynacji podatkowej. Z przepisu wynika, że wspólnicy spółki cywilnej odpowiadają solidarnie całym majątkiem za jej zaległości podatkowe. Ma więc ona własne zobowiązania fiskalne, a zatem może być podatnikiem. Z tymi argumentami zgodził się też NSA. Wyjaśnił w uchwale, że kwestię podmiotowości prawnopodatkowej spółki cywilnej należy każdorazowo oceniać na gruncie ustawy podatkowej, a nie innych przepisów prawa. bez znaczenia jest więc to, że nie ma ona osobowości prawnej. W tym konkretnym przypadku spółka cywilna może być uznana za jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, która ma status podatnika zgodnie z art. 13 ustawy o podatku akcyzowym. Podsumowując: pan Michał ma rację, że podatnikiem akcyzy z tytułu importu aut z Niemiec powinna być spółka cywilna, a nie jej poszczególni wspólnicy. Urząd celny natomiast powinien jeszcze raz wydać decyzję.
Podstawa prawna
Art. 115 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.).
Art. 13 ust. 1 ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 752 ze zm.).
Art. 860–875 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.).
Czy wspólnicy spółki cywilnej są podatnikami VAT
Pan Grzegorz zastanawia się, czy to on jako wspólnik spółki cywilnej powinien rozliczać podatek od towarów i usług z tytułu prowadzonej przez nią działalności. Jest przekonany, że tak właśnie każą przepisy.
NIE
Podatnikiem VAT nie będzie pan Grzegorz, ale sama spółka cywilna. Z art. 15 ustawy wynika, że daninę od towarów i usług powinny rozliczać osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na jej cel lub rezultat. Przepis dotyczy więc spółki cywilnej, a nie jej poszczególnych wspólników. Większych wątpliwości nie mają też sądy administracyjne w wydawanych przez siebie orzeczeniach. Potwierdza to np. prawomocny wyrok warszawskiego WSA z 23 października 2012 r., sygn., akt III SA/Wa 2550/12. Sąd przypomniał w nim, że opodatkowaniu VAT podlegają wyłącznie czynności wykonywane przez podatników tej daniny. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej chodzi więc o nią, a nie jej wspólników.
Podstawa prawna
Art. 115 ust. 1 ordynacji podatkowej z 29 sierpnia 1997 r. (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.).
Art. 15 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710).
Art. 860–875 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.).
Czy spółka cywilna płaci daninę od nieruchomości
Wspólnicy spółki cywilnej w ramach prowadzonej przez siebie działalności nabyli nieruchomość. Teraz dostali decyzję, w której prezydent miasta określił wysokość podatku do zapłaty. Zaadresowana była jednak na spółkę, a nie poszczególnych wspólników. Czy to prawidłowo sporządzony dokument?
TAK
Podatnikiem daniny od nieruchomości może być spółka cywilna. Wystarczy, że taki lokal, grunt, budynek itp. został nabyty przez wspólników w ramach spółki i w związku z prowadzoną przez nią działalnością. Potwierdza to treść art. 3 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, z którego wynika, że daninę powinny opłacać m.in. spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące właścicielami, posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych bądź użytkownikami wieczystymi gruntów. Wszystkie takie warunki zostały spełnione w opisanej sprawie, a więc decyzja prezydenta miasta została zaadresowana prawidłowo. Potwierdzają to także orzeczenia sądów administracyjnych, m.in. NSA z 4 grudnia 2015 r., sygn. akt II FSK 2687/13.
Podstawa prawna
Art. 115 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.).
Art. 860–875 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.).
Art. 3 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych z 12 stycznia 1991 r. (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 716).
Czy to wspólnicy spółki cywilnej rozliczają PIT
Pani Joanna wraz z przyjaciółką chcą rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej w ramach spółki cywilnej. Teraz zastanawiają się, czy to one same będą musiały rozliczać podatek od uzyskiwanego dochodu. Uważają, że tak właśnie będzie. Czy rzeczywiście?
TAK
Spółka cywilna nie jest podatnikiem PIT ani CIT, co wynika wprost z lektury przepisów obu tych ustaw. A to oznacza, że daninę powinni rozliczać wspólnicy proporcjonalnie do posiadanego przez siebie udziału w zyskach. Obie panie muszą pamiętać, że powinny stosować formę opodatkowania dochodów lub przychodów zgodną ze zgłoszeniem rejestracyjnym spółki. Jeśli zadeklarowały w nim opodatkowanie dochodów spółki na zasadach ogólnych (18 i 32 proc.), to będą zobowiązane do odprowadzenia zaliczek na PIT na zasadach ogólnych. O wyborze trybu opodatkowania powinny zawiadomić urząd skarbowy wspólnie. W tym celu złożą odpowiedni formularz do właściwego naczelnika Urzędu Skarbowego według miejsca zamieszkania każdej z nich.
Podstawa prawna
Art. 860–875 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.).
Art. 8 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361).
Art. 115 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.).
