Podatek od towarów i usług rozliczają także spółki realizujące inwestycje ze środków budżetowych i unijnych – orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE.
W takim wypadku prowadzą one działalność gospodarczą i są podatnikami VAT. Daninę od towarów i usług muszą rozliczać nawet od niewielkich opłat, które będą pobierały w zamian za konserwację gotowej inwestycji.
Chodziło o węgierskie spółki handlowe „o celu niezarobkowym”, które ich wspólnicy utworzyli w celu budowy kanalizacji i zbiorników retencyjnych na należących do siebie terenach wiejskich. Prace sfinansowano ze środków bud- żetowych i unijnych. Po zakończeniu inwestycji spółki planowały pobieranie opłat eksploatacyjnych od właścicieli gruntów. Budowę kanalizacji i zbiorników zleciły innemu podmiotowi. Ten wystawił faktury z naliczonym VAT, który spółki chciały odliczyć. Na przeszkodzie stanęli urzędnicy węgierskiego fiskusa (NAV), którzy uznali, że obie spółki nie prowadzą działalności gospodarczej. Nie są więc podatnikami VAT i nie mają prawa do odliczenia tej daniny. Zwrócili też uwagę, że eksploatacja i konserwacja zrealizowanej inwestycji, w zamian za co spółki pobierać będą opłaty, to obowiązek ustawowy, a nie świadczenie usług.
Spółki zaprotestowały i zwracały uwagę, że prowadzą stałą i regularną odpłatną działalność, a dla ich statusu podatnika VAT nie ma znaczenia, że wynagrodzenie w zamian za konserwację inwestycji będzie niskie.
Sprawa trafiła do węgierskiego sądu najwyższego. Ten nabrał wątpliwości, czy spółki spełniają definicję działalności gospodarczej i czy niewielkie opłaty, które będą otrzymywać w zamian za konserwację inwestycji, będą podlegać VAT jako świadczenie wzajemne. Zadał w tej sprawie pytanie prejudycjalne.
TSUE nie miał wątpliwości, że spółki będą prowadziły działalność gospodarczą. Wyjaśnił, że nie ma w tym przypadku znaczenia, że finansowanie inwestycji nastąpi ze środków publicznych, a jej konserwacja będzie obowiązkiem ustawowym. Potwierdza to wiele innych wyroków TSUE, m.in. wydany 12 września 2000 r., w sprawie Komisja/Francja, sygn. akt C 276/97, czy 29 października 2009 r. w sprawie Komisja/Finlandia, sygn. akt C 246/08. Nie ma też znaczenia, że opłata w zamian za konserwację inwestycji będzie niższa niż cena rynkowa, co potwierdzają inne orzeczenia trybunału. To oznacza, że spółki będą prowadziły działalność gospodarczą i mają prawo do odliczenia podatku naliczonego – podsumował Trybunał Sprawiedliwości UE.