Wielu pracodawców zamierza przekazać pracownikom nieodpłatnie paczki świąteczne lub świadczyć na ich rzecz nieodpłatne usługi. Czy w związku z takimi prezentami powinien być naliczany przez pracodawcę VAT?

AGATA OKOROWSKA
radca prawny, wspólnik kancelarii BSo - Prawo & Podatki we Wrocławiu
Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT za dostawę towarów uznaje się przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem. Chodzi w szczególności o przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, a także wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia całości lub części podatku naliczonego.
Odpowiednio art. 8 ust. 2 tej ustawy stanowi, że nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia i wszelkie nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.
Aby nieodpłatna dostawa towarów i usług podlegała opodatkowaniu, powinny zostać spełnione łącznie trzy warunki: przekazywane przez podatnika towary, usługi należą do jego przedsiębiorstwa; przekazanie następuje na cele inne niż związane z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem; podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności w całości lub w części. Nie ma przy tym znaczenia, czy podatnik faktycznie odliczył VAT przy nabyciu przekazywanych nieodpłatnie towarów i usług.
W myśl z art. 86 ust.1 ustawy prawo do odliczenia VAT przysługuje podatnikowi, jeżeli nabywane przez niego towary lub usługi związane są z prowadzoną przez niego działalnością i tym samym poniesione na nie wydatki stanowią koszty uzyskania przychodu. Przekazując nieodpłatnie takie towary i usługi pracownikom na ich cele osobiste, podatnik powinien wystawiać faktury wewnętrzne, ponieważ taka dostawa towarów usług podlega opodatkowaniu VAT. Częściej jednak pracodawca nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu produktów lub usług przeznaczanych nieodpłatnie na cele osobiste pracowników. Tak będzie w przypadku paczek świątecznych, ponieważ zazwyczaj ich zakup nie jest związany z prowadzoną działalnością, a tym samym podatnik nie ma prawa do dokonywania odliczeń VAT.
Szczególną uwagę należy zwrócić na rozróżnienie dobrowolnego przekazywania towarów i usług na cele osobiste pracownika i obowiązkowych świadczeń pracodawcy, wynikających z przepisów prawa. Spełnienie obowiązków nałożonych na podatnika przez normę prawną nie podlega opodatkowaniu VAT. Takie przekazanie towarów i usług będzie bowiem pozostawało w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą.
(KT)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 7 ust. 2, art. 8 ust. 2 i art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).