Fiskus nie wypłaci oprocentowania od pieniędzy pobranych na podstawie niekonstytucyjnego przepisu o nieujawnionych źródłach dochodów. Chyba że sam zwlekałby ze zwrotem nienależnie pobranego podatku.
Naczelny Sąd Administracyjny utrzymał właśnie w mocy wyrok WSA w Białymstoku odmawiający prawa do odsetek. Tym samym przesądzono, że należą się one wyłącznie tym podatnikom, którzy nie dostali zwrotu podatku w ciągu 3 0 dni od daty wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę lub określającej jej wysokość. Te jednak mogą być naliczane dopiero od dnia złożenia wniosku o zwrot nadpłaty, a nie za cały okres jej istnienia (art. 78 par. 3 pkt 3 lit. a ordynacji podatkowej).
Nienależny podatek
Podatnik, którego dotyczy wyrok, żądał od fiskusa odsetek od kwoty 43 tys. zł. Zapłacił ją w 2010 r. w związku z decyzją ustalającą mu 75-proc. podatek od nieujawnionych dochodów za 2005 r.
Po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 18 lipca 2013 r. (sygn. akt SK 18/09) okazało się jednak, że przepis, na podstawie którego takie decyzje były wydawane (za lata 1998–2006), był niekonstytucyjny. Z tego powodu sądy zaczęły uchylać niekorzystne dla podatników decyzje, a ci zaczęli domagać się od urzędów skarbowych zwrotu nadpłaconego podatku. Tylko przez pierwsze pół roku od ogłoszenia wyroku uchylono niemal 700 decyzji na 181 mln zł PIT (o skutkach finansowych orzeczenia TK pisaliśmy m.in. w DGP nr 52/2014).
Podatnik uważał jednak, że fiskus powinien oddać mu nie tylko wpłacony 75-proc. PIT, ale i odsetki liczone od momentu zapłaty tego podatku. Argumentował, że Skarb Państwa przez lata nienależnie dysponował jego pieniędzmi, a nadpłata powstała na skutek orzeczenia TK. W związku z tym – zgodnie z art. 74 ordynacji podatkowej – powinna być opodatkowana za cały okres (art. 78 par. 5 ordynacji).
Bez oprocentowania
Urząd skarbowy zwrócił mu jednak tylko 43 tys. zł, czyli sam podatek. Wyjaśnił, że ordynacja nie przewiduje oprocentowania nadpłat powstałych na skutek wyroku TK, gdy podatek powstał na skutek wydania decyzji ustalających, a właśnie w ten sposób wymierzono podatnikowi daninę. Co innego, gdyby zobowiązanie powstało z mocy prawa – tłumaczył fiskus.
Zwrócił też uwagę na to, że pieniądze zostały zwrócone w ciągu 30 dni od dnia wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę. W związku z tym nie podlegają też oprocentowaniu za opóźnienie w zwrocie.
Gdy sprawa po raz pierwszy trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, podatnik wygrał. Sąd orzekł, że mimo iż zobowiązanie powstało na skutek decyzji ustalającej, to i tak powinno zostać zwrócone podatnikowi wraz z pełnym oprocentowaniem.
Wyrok ten uchylił jednak w ubiegłym roku Naczelny Sąd Administracyjny. Orzekł, że rację ma organ podatkowy, a sąd pierwszej instancji popełnił błędy.
Gdy sprawa ponownie trafiła do bydgoskiego WSA, ten – związany wykładnią sądu kasacyjnego – orzekł, że oprocentowanie podatnikowi jednak się nie należy.
Podatnik nie dał jednak za wygraną i podjął jeszcze jedną próbę – zaskarżył wyrok WSA. Przegrał, bo NSA podtrzymał swój pogląd. Orzekł, że odsetki się nie należą. ©?
Ważne
Ordynacja nie przewiduje oprocentowania nadpłat powstałych na skutek wyroku TK, jeśli podatek został wymierzony w decyzji ustalającej. Tak właśnie jest wymierzana 75-proc. danina od nieujawnionych dochodów. Co innego, gdyby zobowiązanie powstało z mocy prawa
Zwroty tylko za lata 1998–2006
Zwrot nadpłat dotyczy wyłącznie tych podatników, którzy zapłacili 75-proc. podatek na podstawie art. 20 ust. 3 ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym w latach 1998–2006.
Natomiast w sprawie przepisu obowiązującego od 2007 r. trybunał, choć również orzekł o jego niekonstytucyjności, przesunął utratę mocy obowiązującej dopiero na 6 lutego 2016 r. Tak też się stało. 1 stycznia 2016 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o PIT, która dostosowała regulacje w zakresie nieujawnionych dochodów do wymogów wskazanych przez TK (Dz.U. z 2015 r. poz. 251).
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 15 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 3467/15. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
