Prowadzę księgi rachunkowe malutkiego stowarzyszenia, jest to dość uciążliwe. Przeczytałam, że mogę przejść na uproszczoną ewidencję, ale czy decyzji w tej sprawie nie trzeba było podjąć w ubiegłym roku?
Od 1 stycznia 2016 r. obowiązuje art. 2 ust. 5 ustawy o rachunkowości, który wskazuje, że niektóre organizacje działające w sferze pożytku publicznego mogą zrezygnować z prowadzenia ksiąg rachunkowych. Muszą jednak ten fakt zgłosić do naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym rozpoczynają prowadzenie ewidencji, czyli do końca stycznia, jeśli rok podatkowy jednostki jest tożsamy z rokiem kalendarzowym. W 2016 r. z racji tego, że 31 stycznia to niedziela, termin ten ulega przesunięciu na poniedziałek 1 lutego 2016 r.
Jeśli jednostka ma rok podatkowy inny niż kalendarzowy, musi pamiętać o zgłoszeniu rezygnacji z prowadzenia ksiąg do końca pierwszego miesiąca jej roku podatkowego. Jednostki, które dopiero rozpoczynają działalność, mają na to 30 dni od dnia jej rozpoczęcia. Nie ma określonej formy czy druku takiego zawiadomienia. W piśmie skierowanym do naczelnika US właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia należy wskazać: datę złożenia zgłoszenia, nazwę i adres stowarzyszenia, datę i numer uchwały zgromadzenia członków z ewentualnym podaniem podstawy prawnej, datę, od kiedy zaprzestaje się prowadzenia ksiąg rachunkowych i rozpoczyna prowadzenie uproszczonej ewidencji.
Rezygnacja nie dla wszystkich
Prawo do zaprzestania prowadzenia ksiąg mają tylko niektóre organizacje pozarządowe. Są one wskazane w art. 10a ust. 1 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1118 ze zm.). Po spełnieniu określonych warunków mogą one prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów.
Z możliwości przejścia na uproszczoną ewidencje mogą skorzystać organizacje działające w sferze zadań pożytku publicznego (art. 4 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie), ale nieposiadające statusu organizacji pożytku publicznego (OPP). Niedozwolone jest także prowadzenie działalności gospodarczej, co oznacza, że jednostki te, głównie stowarzyszenia i fundacje, mogą uzyskiwać przychody wyłącznie z określonych źródeł. Czyli przychody z działalności nieodpłatnej pożytku publicznego z tytułu składek członkowskich, darowizn, zapisów, spadków, dotacji, subwencji, przychodów pochodzących z ofiarności publicznej. Mogą także uzyskiwać przychody z działalności odpłatnej pożytku publicznego z tytułu sprzedaży towarów i usług. Organizacje te mają prawo uzyskiwać przychody z tytułu sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątkowych. Ich przysporzeniami mogą być także odsetki od środków pieniężnych na rachunkach bankowych lub rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych prowadzonych w związku z wykonywaną działalnością, w tym także odsetki od lokat terminowych oraz innych form oszczędzania, przechowywania lub inwestowania tworzonych na tych rachunkach. Ważne jest, aby przychody organizacji z wszystkich wymienionych wyżej źródeł nie przekroczyły łącznie w poprzednim roku kwoty 100 000 zł. Jeśli rozpoczynająca działalność organizacja chce skorzystać z prowadzenia uproszczonej ewidencji, nie ma zastosowania ograniczenie kwoty przychodów w tym pierwszym roku działalności.
Decyzja organu
Aby móc nie prowadzić ksiąg rachunkowych, konieczna jest też decyzja organu, który na mocy odrębnych przepisów powinien zatwierdzać sprawozdanie finansowe. Takim organem w stowarzyszeniu jest zgromadzenie członków. Jeśli stowarzyszenie, w którym pracuje czytelniczka, jest małe i można bardzo szybko zorganizować nadzwyczajne zgromadzenie członków, to taką uchwałę zdążą podjąć jeszcze przed terminem zgłoszenia. Przepisy nie wymagają, aby uchwała była podejmowana w poprzednim roku. Dopiero kolejnym krokiem jest zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego.
Jeśli stowarzyszenie w 2016 r. rozpocznie prowadzenie uproszczonej ewidencji, to muszą być w niej ujęte osiągnięte przychody i poniesione koszty od początku roku podatkowego. Ewidencję należy prowadzić zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów z 18 grudnia 2015 r. w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przez niektóre organizacje pozarządowe oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. poz. 2178).
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 5 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).