TEZA: Jeżeli w wyniku zniesienia współwłasności podatniczka nie nabyła rzeczy ponad wartość przysługującego jej udziału sprzed zniesienia współwłasności, to nie będzie płaciła podatku od czynności cywilnoprawnych.
Nr IBPB-2-1/4514-130/15/DP
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA DYREKTORA IZBY SKARBOWEJ
z 13 października 2015 r.
PROBLEM
Podatniczka była współwłaścicielką wraz z innymi osobami nieruchomości zabudowanej domem mieszkalnym. Złożyła do sądu wniosek o zniesienie współwłasności. W toku postępowania współuczestnicy zrzekli się swoich części na rzecz jednego z nich. Sąd postanowił więc znieść współwłasność nieruchomości w ten sposób, że podzielił ją na dwie działki: jedną, która została przyznana podatniczce, i drugą, która została przyznana innej osobie (jednemu z byłych współwłaścicieli).
W wyniku przeliczenia powierzchni działki przez biegłego geodetę okazało się, że powierzchnia działki była większa niż podana przez strony. Czy w związku z tym, że udział podatniczki w nieruchomości jest większy niż zasądzony, to powinna ona zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych?
ODPOWIEDŹ IZBY
W art. 1 ust. 1 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 626 ze zm.) znalazł się zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu.
W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f omawianej ustawy PCC podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat.
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany umów, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania, oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3).
Podstawę opodatkowania przy umowie o zniesienie współwłasności stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności (art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o PCC).
Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.
Jeżeli jednak podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, to organ wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej wstępnej oceny. W przypadku gdy podatnik mimo wezwania nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy.
Obowiązek podatkowy przy umowie o zniesienie współwłasności ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności.
Umowne zniesienie współwłasności podlega PCC wyłącznie w części dotyczącej spłat lub dopłat. Jest to zgodne z ogólną ideą objęcia obowiązkiem podatkowym na gruncie ustawy o PCC przede wszystkim odpłatnych czynności cywilnoprawnych. Obowiązek spłaty lub dopłaty ciąży na tym współuprawnionym (współwłaścicielu), który uzyskuje aktywa w następstwie zniesienia współwłasności o wartości ponad swój udział.
W analizowanym przypadku w wyniku odpłatnego zniesienia współwłasności podatniczka nie nabyła niczego ponad wartość przysługującego jej wcześniej udziału, a zatem nie będzie musiała płacić PCC.