Borykam się z niepełnosprawnością ruchową – pisze pan Karol. – W 2014 r. dostosowałem łazienkę do swoich potrzeb. Zainstalowałem w niej zamiast wanny brodzik z kabiną prysznicową, a do ścian zostały przymocowane uchwyty. Położone zostały też terakota antypoślizgowa i nowa glazura. Czy wydatki na te zmiany można odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej – pyta czytelnik
Przede wszytkim trzeba ustalić, czy pan Karol w ogóle ma prawo do korzystania z ulgi rehabilitacyjnej, czyli np. niepełnosprawność ruchowa, o której pisze, została orzeczona (patrz ramka). W takim bowiem tylko przypadku czytelnik w ogóle będzie miał prawo dokonać w rocznym PIT odliczeń limitowanych i nielimitowanych. Do tych ostatnich zalicza się właśnie m.in. koszty poniesione na adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. To jedna z pozycji na liście wydatków możliwych do uwzględnienia w ramach ulgi rehabilitacyjnej, która została określona w art. 26 ust. 7a ustawy o PIT. Jest to katalog zamknięty, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione. Poza tym, aby mieć prawo do uwzględnienia w rocznym PIT wydatków nielimitowanych, poniesione koszty muszą zostać udokumentowane np. fakturami zakupu czy rachunkami.
Dostosowanie do potrzeb inwalidy
Kluczowe w przypadku pytania czytelnika jest zrozumienie, co mieści się pod pojęciem adaptacji mieszkania w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Do tej kwestii odniósł sie chociażby dyrektor katowickiej izby skarbowej w interpretacji indywidualnej z 14 lipca 2014 r. (IBPBII/1/415-328/14/M). Wyjaśnił, że chodzi o przeróbkę, mającą nadać mieszkaniu inny charakter, przystosować do innego użytku, natomiast wyposażenie mieszkania (domu) – to przydanie mu rzeczowych elementów zwiększających jego walory użytkowe. Zatem adaptacja i wyposażenie lokalu (budynku) musi ułatwiać osobie niepełnosprawnej egzystowanie, zależnie od rodzaju niepełnosprawności. Dlatego też w przypadku każdego niepełnosprawnego wydatki na adaptację i wyposażenie lokalu (budynku) mieszkalnego mogą być inne, gdyż powinny odzwierciedlać jego potrzeby wynikające z niepełnosprawności.
W tym kontekście nie powinno być wątpliwości, że jeżeli czytelnik ze względu na swoją niepełnosprawność nie mógł korzystać z kąpieli w dotychczasowej łazience z wanną – montaż brodzika z kabiną i uchwytów będzie stanowił wydatek, który można odliczyć od dochodu.
Nie ma też przeciwwskazań, aby w ramach ulgi rehabilitacyjnej uwzględnić wydatki na terakotę antypoślizgową.
Podobnie byłoby z takimi wydatkami, jak założenie wiszącego sedesu oraz umywalki bez nogi umożliwiających swobodne podjechanie wózkiem, a także montaż wszelkiego rodzaju uchwytów, specjalnych baterii dla osób z niepełnosprawnymi dłońmi, montaż drzwi przesuwnych.
Inna sprawa to nowa glazura. Trudno znaleźć argumenty, które pozwalałyby uzasadnić taki zakup potrzebą wynikającą z rodzaju niepełnosprawności czytelnika. Jak wskazał dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi (interpretacja indywidualna z 28 marca 2013 r. IPTPB2/415-35/13-2/AK), prace adaptacyjne mają ułatwiać osobie niepełnosprawnej funkcjonowanie, a nie ogólnie zapewniać mu lepszy komfort mieszkania. A to oznacza, że jeżeli w trakcie adaptacji łazienki czytelnik wymieni również glazurę, to poniesione w tym celu koszty nie będą podlegały odliczeniu.
Co jeszcze można odliczyć
Według organów podatkowych (np. dyrektora IS w Warszawie – interpretacja indywidualna z 18 maja 2012 r. sygn. IPPB4/415-166/12-4/MP) dochód pomniejszają też np. wydatki poniesione na likwidację barier architektonicznych, budowę podjazdów dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, poszerzenie drzwi, likwidację progów, założenie okien zamykanych z niskiego poziomu.
W ramach ulgi rehabilitacyjnej nie można jednak rozliczyć wydatków, które nie dotyczą mieszkania/budynku, np. na podjazd z budynku do granicy posesji, nawet jeżeli ma on umożliwić poruszanie na wózku inwalidzkim. Tak stwierdził dyrektor IS w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 28 sierpnia 2013 r. IBPBII/1/415-593/13/HK.
Ważne
Aby koszty odliczyć w ramach ulgi, zakres prac adaptacyjnych bądź związanych z wyposażeniem lokalu/budynku musi być przeprowadzony stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności
Przywilej tylko dla niepełnosprawnych
Zgodnie z przepisami z ulgi rehabilitacyjnej mogą skorzystać podatnicy będący osobami niepełnosprawnymi lub ci, na których utrzymaniu są takie osoby.
Przy czym za osobę niepełnosprawną uważa się tę, która posiada:
● orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub
● decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
● orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16. roku życia.
Z kolei osoba niepełnosprawna pozostająca na utrzymaniu podatnika to taka, której roczne dochody nie przekraczają kwoty 9120 zł. Musi też być dla odliczającego: współmałżonkiem, dzieckiem własnym, dzieckiem przysposobionym, dzieckiem obcym przyjętym na wychowanie, pasierbem, rodzicem, rodzicem współmałżonka, rodzeństwem, ojczymem, macochą, zięciem lub synową.
Podstawa prawna
Art. 26 ust. 7a pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
