Sąd powołuje kuratora spółki na podstawie kodeksu cywilnego i to on ma w pierwszej kolejności powołać jej organy, które będą upoważnione do występowania w postępowaniu podatkowym – wynika z uchwały Sądu Najwyższego.
O ustanowienie kuratora sądowego dla spółki D. wnosił naczelnik krakowskiego urzędu celnego. Spółka nie miała bowiem żadnych organów powołanych do jej reprezentowania. W efekcie urzędnicy nie mogli podjąć jakichkolwiek skutecznych czynności, w tym doręczać pism, prowadzić czynności kontrolnych i dalszych postępowań. W tym przypadku chodziło o podatek akcyzowy.
Naczelnik UC wniósł więc o ustanowienie kuratora do reprezentowania spółki w zakresie wszystkich czynności związanych z wszczęciem i przeprowadzeniem kontroli podatkowej oraz postępowań w pierwszej i drugiej instancji.
Wniosek nie został jednak uwzględniony po myśli urzędu. Sąd I instancji ustanowił bowiem kuratora, ale nie w celu prowadzenia postępowania podatkowego, tylko dla niezwłocznego powołania organów spółki oraz ewentualnego przeprowadzenia procedury likwidacyjnej. Podstawą powołania kuratora był art. 42 par. 1 kodeksu cywilnego. Sąd uznał, że kurator powinien postarać się niezwłocznie o powołanie organów spółki, a w razie potrzeby – o jej likwidację. Nie może natomiast reprezentować spółki w postępowaniu podatkowym, bo zakres jego kompetencji jest ograniczony do czynności wskazanych w art. 42 par. 1 k.c.
Naczelnik UC odwołał się od tego postanowienia do sądu II instancji. Ten jednak dostrzegł w sprawie poważny problem i skierował pytanie do SN. Spytał, czy art. 138 par. 3 ordynacji podatkowej stanowi podstawę do ustanowienia przez sąd rejestrowy kuratora, który byłby upoważniony tylko do reprezentowania spółki w zakresie kontroli i postępowania podatkowego. Czy chodzi o ustanowienie kuratora na podstawie art. 42 k.c.? – spytał sąd okręgowy.
Jeśliby SN stwierdził, że taką podstawę daje art. 138 par. 3 ordynacji, oznaczałoby to, że sąd I instancji wydał orzeczenie niezgodne z żądaniem naczelnika UC.
SN, obradując w składzie 3 sędziów, przychylił się do drugiego stanowiska. Uznał, że art. 138 par. 3 ordynacji podatkowej jest tylko podstawą do złożenia wniosku o ustanowienie kuratora na podstawie art. 42 par. 1 k.c.
ORZECZNICTWO
Uchwała Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2014 r., sygn. akt III CZP 101/14. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
