Po śmierci podatnika urząd powinien ustalić krąg spadkobierców oraz w jakim charakterze biorą oni udział w postępowaniu – orzekł WSA w Warszawie w dwóch wyrokach.
W przeciwnym razie decyzje urzędu i izby skarbowej będą uchylone.
Sprawa dotyczyła małżonków, którzy wspólnie rozliczyli się z podatku dochodowego. Po pewnym czasie złożyli wniosek do urzędu skarbowego o stwierdzenie i zwrot nadpłaty. Wraz z nim złożyli korektę zeznania, w której uwzględnili zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 46 b ustawy o PIT. Przepis ten zwalnia z podatku dochody otrzymywane w związku z bezpośrednim realizowaniem programów finansowanych z bezzwrotnej pomocy (tym wypadku chodziło o fundusz europejski).
Na tym tle powstał spór. Naczelnik urzędu skarbowego nie zgadzał się na zwolnienie. Gdy sprawa trafiła do dyrektora izby skarbowej, ten uchylił decyzje naczelnika i umorzył postępowanie. Powodem była śmierć podatniczki. Kobieta zmarła jeszcze przed wszczęciem postępowania w sprawie stwierdzenia nadpłaty.
Niezależnie od tego dyrektor uznał, że i tak w tej sprawie nie znalazłoby zastosowania zwolnienie, bo małżonkowie realizowali program jako pracownicy, a faktycznym beneficjentem unijnej pomocy był ich pracodawca i to jemu ewentualnie przysługiwałoby zwolnienie.
Następnie naczelnik urzędu skarbowego wydał nowe decyzje, ale określił w nich zobowiązanie podatkowe w takiej samej wysokości, jak w pierwotnych, uchylonych decyzjach.
Po bezskutecznym odwołaniu do dyrektora izby skarbowej wdowiec odwołał się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
Sąd uchylił decyzje dyrektora. Jako powód wskazał niewłaściwe oznaczenie strony – brak uwzględnienia spadkobierców zmarłej podatniczki i wyjaśnienia okoliczności ich uczestnictwa w postępowaniu, a także niewskazanie podstawy prawnej. WSA zwrócił uwagę na to, że wniosek o stwierdzenie nadpłaty został przez podatniczkę podpisany, ale złożony już po jej śmierci. Organy powinny więc były odnieść się do tej kwestii przy wydawaniu decyzji.
Wobec tego dyrektor izby skarbowej ponownie przeprowadził postępowanie. Tym razem uwzględnił spadkobierców zmarłej. Nadal natomiast twierdził, że zwolnienie z PIT nie przysługiwało.
Sprawa ponownie więc trafiła do WSA, a sąd znów uchylił zaskarżone decyzje. Stwierdził, że organy faktycznie ustaliły krąg spadkobierców, ale nie określiły, na jakiej podstawie prawnej i w jakim charakterze brali oni udział w postępowaniu. Wskazał, że pominięcie tak istotnych kwestii przez organ podatkowy uniemożliwia określenie legalności wydanej decyzji.
ORZECZNICTWO
Wyroki WSA w Warszawie z 23 lipca 2014 r., sygn. akt III SA/Wa 232/14, sygn. akt III SA/Wa 233/14. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia