Właściciel lokalu, któremu spółdzielnia zwróciła koszty wymiany okien czy podzielników ciepła, ma przychód do opodatkowania – uważa resort finansów. Sądy są przeciwnego zdania.
Wszyscy mieszkańcy bloków spółdzielczych płacą co miesiąc na fundusz remontowy. Pokrywane są z niego m.in. koszty wymiany okien i instalacji wewnętrznych. Na remont czasami trzeba jednak długo czekać, dlatego wielu podatników finansuje prace z własnych środków, a spółdzielnia zwraca im wydatki. Osoby posiadające odrębną własność lokalu od takiego zwrotu muszą zapłacić podatek od przychodów z innych źródeł.
Różne traktowanie
Problem z fiskusem nie dotyczy mieszkańców ze spółdzielczym prawem do lokalu. Ministerstwo Finansów potwierdziło to w odpowiedzi na interpelację poselską (nr 17606/2013). Wcześniej minister wydał w tej sprawie interpretację ogólną (17 marca 2009 r., nr DD3/033/33/KDJ/09/2009).
Resort podkreśla, że właściciele lokali są w innej sytuacji niż spółdzielcy, bo zgodnie z ustawą o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 80, poz. 903 z późn. zm.) ci pierwsi mają obowiązek ponoszenia kosztów remontu własnego mieszkania. Dlatego zdaniem urzędników koszty wymiany okien czy innego rodzaju remontów zwracane przez spółdzielnię są ich przychodem, który podlega PIT. Takie stanowisko zajął też dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 5 września 2013 r. (sygn. ILPB2/415-567/13-2/WM). Uznał, że wymiana podzielników ciepła sfinansowana ze spółdzielczego funduszu remontowego jest przychodem właściciela mieszkania.
Innego zdania są sądy administracyjne, które konsekwentnie twierdzą, że właściciel lokalu, któremu spółdzielnia zwraca koszt wydatków remontowych, nie ma z tego tytułu przysporzenia majątkowego, więc nie płaci podatku.
Jarosław Żemantowski, doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy, wyjaśnia, że powstanie przychodu w PIT związane jest nierozerwalnie z wystąpieniem po stronie podatnika przysporzenia majątkowego dającego się wyrazić określoną kwotą pieniężną.
– To właśnie ta okoliczność, a nie tytuł prawny do zajmowanego mieszkania, powinna przesądzać o wystąpieniu lub braku przychodu podatkowego – przekonuje ekspert.
Interwencja RPO
Korzystne dla podatników stanowisko zawierają m.in. tegoroczne wyroki NSA o sygn.: II FSK 1264/11, II FSK 1506/11, a także wcześniejsze orzeczenia tego sądu (por. wyroki o sygn. akt: II FSK 1010/11, II FSK 789/10, II FSK 376/09). Dotyczyły one wymiany stolarki okiennej, drzwi wejściowych do mieszkań oraz wewnętrznej instalacji elektrycznej i wodno-kanalizacyjnej.
Sprawą zajął się też rzecznik praw obywatelskich. Zadał MF pytanie, czy w związku z utrwaloną linią orzeczniczą rozważa zmianę interpretacji ogólnej. RPO nie dostał jednoznacznej odpowiedzi, gdyż resort finansów rozpoczął konsultacje z Ministerstwem Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej. Te zaś trwają i na razie samodzielni właściciele mieszkań pozostają w gorszej sytuacji od podatników posiadających spółdzielcze prawo do lokalu.
Warto walczyć o nadpłatę
Dariusz Malinowski, partner w KPMG, podkreśla, że w związku z wciąż negatywnym stanowiskiem fiskusa właściciel lokalu, który składa wniosek o stwierdzenie nadpłaty nienależnie pobranego podatku, powinien spodziewać się decyzji odmownej. Stanie się tak nawet mimo korzystnych wyroków sądowych.
– Od takiego rozstrzygnięcia podatnik może wnieść skargę do sądu administracyjnego i przy założeniu, że ten nie zmieni korzystnej linii orzeczniczej, nadpłatę w końcu otrzyma – stwierdza.
Procedura będzie jednak czasochłonna.
Dariusz Malinowski przypomina, że prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty ulega przedawnieniu i podatnicy, którzy chcieliby się ubiegać o zwrot daniny za 2007 r., powinni złożyć wniosek jeszcze w 2013 r. niezależnie od tego, czy interpretacja ogólna ulegnie zmianie. Złożenie wniosku w przyszłym roku nie będzie już miało szansy na pozytywne rozpatrzenie.
Wszyscy posiadacze praw do lokali powinni być traktowani jednakowo
Obowiązkiem spółdzielni jest utrzymywanie zasobów mieszkaniowych w należytym stanie technicznym, a realizacji tego celu służą wpłaty na fundusz remontowy. Obowiązek ich ponoszenia obciąża w równym stopniu właścicieli i posiadaczy praw spółdzielczych. Zwrot wydatków na wymianę stolarki i inne remonty nie oznacza, że właściciele mieszkań uzyskują przysporzenie majątkowe podlegające PIT. Kwoty otrzymane od spółdzielni nie powodują przyrostu majątku właściciela. Otrzymuje on jedynie zwrot poniesionych kosztów ze środków, które sam wcześniej wpłacił do spółdzielni na fundusz remontowy. Nie może mieć znaczenia tytuł prawny do lokalu, skoro spółdzielnia pobiera wpłaty na fundusz remontowy od posiadaczy.