Powiązane ze sobą przedsiębiorstwa zmniejszą zysk, gdy urząd skarbowy uzna, że ceny transakcji między nimi odbiegały od rynkowych.
Taką zmianę chce wprowadzić resort finansów, nowelizując przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT).
Organy podatkowe mają prawo szacować dochód niektórych podatników i określać go na poziomie wyższym niż wykazany w deklaracji podatkowej. Tak się dzieje np. w przypadku podatników, między którymi istnieją różne powiązania. Ich skutkiem może być sprzedaż towarów czy świadczenie usługi za cenę niższą (lub wyższą) od tej, jaka zostałaby ustalona przez niezależne podmioty. Niższa cena powoduje zaniżenie przychodów u sprzedającego, a wyższa prowadzi do zwiększenia kosztów uzyskania przychodów u kupującego. Prawo organu do szacowania dochodów nie dotyczy spółek, które tworzą tzw. podatkową grupę kapitałową.
W przypadku np. gdy cena transakcji oszacowana przez organ podatkowy jest wyższa od ustalonej między powiązanymi przedsiębiorstwami, sprzedający musi zapłacić wyższy podatek – tak jakby osiągnął wyższy dochód. Jednocześnie kupujący, mimo że koszty zakupu były w jego przypadku zaniżone, nie może ich zwiększyć i skorygować dochodu (a co za tym idzie podatku).
Obecnie przepisy przewidują prawo korekty dochodów wyłącznie w przypadku podmiotów powiązanych, gdy polska spółka przeprowadza transakcję z firmą zagraniczną. Jeśli właściwe zagraniczne służby podatkowe uznają, że dochód polskiej firmy jest częścią dochodu jej zagranicznego partnera i w konsekwencji u niego zostaną opodatkowane, to polski przedsiębiorca również będzie mógł dokonać korekty – w celu wyeliminowania podwójnego opodatkowania. Takiego przepisu nie ma jednak w odniesieniu do transakcji pomiędzy dwoma podmiotami krajowymi.
Marcin Pęski, menedżer podatkowy w Taxonity, mówi, że taka sytuacja prowadzi do podwójnego ekonomicznego opodatkowania polskich firm. Dlatego nowelizacja zrównująca sytuację podmiotów krajowych z sytuacją podmiotów zagranicznych jest słuszna.
To podwójne opodatkowanie powstaje, gdy organ zwiększa podstawę opodatkowania u jednego podmiotu powiązanego i nakłada na niego obowiązek zapłaty wyższego podatku, podczas gdy drugi nie może skorygować swojego dochodu i zmniejszyć podstawy opodatkowania.

Przepisy mają wejść w życie z początkiem 2013 roku.

Jak to będzie działać
Podmiot A powiązany z B dokonuje transakcji.
A – ustalił, że ma 10 mln zł dochodu
B – ustalił, że ma 4 mln zł dochodu
● Urząd Skarbowy uznał, że B powinien mieć dochód 7 mln zł, ponieważ kupował od A po cenach za wysokich (nierynkowych). Gdyby kupował po cenach rynkowych, to miałby niższy koszt uzyskania przychodu i tym samym wyższy dochód.
● Przed oszacowaniem A i B mają łączny dochód 14 mln zł, a po oszacowaniu 17 mln zł. Organ przypisał B zyski opodatkowane już wcześniej przez A, co doprowadziło do podwójnego ekonomicznego opodatkowania.
● Po nowelizacji ma być tak, że A będzie miał prawo do korekty swojego dochodu o 3 mln zł, czyli będzie miał dochód 7 mln zł (zapłaci niższy podatek).





Etap legislacyjny Projekt MF z 24 sierpnia 2012 r. nowelizacji ustaw o CIT i o PIT, i niektórych innych ustaw skierowany do uzgodnień międzyresortowych.