Aby skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, trzeba złożyć formularz SD-Z1. Niektóre jednak jego sformułowania są mylące i sprawiają trudności z wypełnieniem.
Złożenie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (formularz SD-Z1) jest warunkiem koniecznym uzyskania zwolnienia od podatku wartości rzeczy lub praw nabywanych przez członków najbliższej rodziny. Celem zgłoszenia jest zawiadomienie organów skarbowych o samym fakcie nabycia. Ustawa nie uzależnia zwolnienia z podatku od wartości nabytych rzeczy lub praw.
Błędne dane
Urzędnicy skarbowi w rozmowie z GP wskazali, że wspomniany formularz SD-Z1 zawiera błędy w części F na 2 i 3 stronie formularza. Według urzędników, błąd polega na tym, że jest tam podana wartość rynkowa (udziału spadkodawcy), a powinna być wartość rynkowa (udziału spadkobiercy). Znajduje to potwierdzenie w podsumowaniu tej kolumny w poz. 83 formularza (łączna wartość nabytych rzeczy). Co więcej, kolumna F formularza odnosi się bezpośrednio do udziałów nabywcy określonych w kolumnie C i D formularza.
- Przez ten błąd nie można w niektórych przypadkach poprawnie wypełnić zeznania. Mają z tym problem nie tylko podatnicy, ale także Krajowa Informacja Podatkowa, która na pytanie, jak wypełnić ten formularz, odpowiada, że przecież i tak jest to zwolnione, a Ministerstwo Finansów się nie myli i druk jest poprawny - powiedział nam jeden z naszych rozmówców.
Postanowiliśmy zapytać ekspertów, czy rzeczywiście formularz SD-Z1 ma błędy. Ich zdaniem sformułowania zawarte w druku mogą być mylące.
- W części F formularza znajdują się dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych. Wobec tego tytuł kolumny F, wskazujący na wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych (w tym udziału spadkodawcy, darczyńcy lub innego zbywcy), może wprowadzać w błąd. Wielkość udziału spadkodawcy może bowiem różnić się od ostatecznej wielkości udziału spadkobiercy (nabywcy) - wyjaśnił Piotr Kiciński, konsultant podatkowy w ITA Doradztwo Podatkowe.
Jednocześnie dodał, że wydaje się, że intencją autorów formularza było wskazanie przez nabywcę wartości rynkowej faktycznie nabywanej rzeczy lub praw majątkowych. Świadczy o tym także fakt, że na podstawie kolumny F oblicza się ich łączną wartość.
Mylne objaśnienia
- Postępując konsekwentnie według objaśnień zamieszczonych w formularzu, nabywca, składając zgłoszenie, może faktycznie informować o wartości rynkowej udziału spadkodawcy, darczyńcy lub zbywcy, nie zaś o łącznej wartości praw i rzeczy nabytych. Fakt ten nie ma jednak znaczenia dla uzyskania zwolnienia z podatku, gdyż wystarczającą jego przesłanką jest złożenie zgłoszenia o nabyciu - argumentował Piotr Kiciński.
Również Karol Raźniewski, konsultant w zespole Human Capital firmy Ernst & Young, uważa, że formularz SD-Z1 został skonstruowany w taki sposób, aby dostarczyć władzom skarbowym informacji przede wszystkim o wartości majątku przedmiotu spadku czy darowizny.
- Czytając dosłownie tytuły kolumn na stronie 2 i 3 formularza, do których wypełnienia zobowiązany jest podatnik, nie ma wątpliwości, że w kolumnie F należy określić wartość rynkową majątku, jaki zbywca przekazuje w formie darowizny lub pozostawia w formie spadku. Jest to zatem iloczyn posiadanego przez zbywcę udziału i wartości rynkowej przedmiotu spadku czy darowizny - tłumaczył Karol Raźniewski.
Wskazał również, że z kolei w kolumnach dotyczących własności nabywcy należy podać jedynie wielkość udziału posiadanego przez podatnika (spadkobiercy, obdarowanego) w przedmiocie lub prawie nabywanym.
- Natomiast w poz. 83 podatnik zobowiązany jest do zsumowania wartości rzeczy i praw zbywanych przez zbywcę. Nazwa tego pola może być myląca, gdyż odnosi się do rzeczy nabytych. Jednak brak doprecyzowania, przez kogo nabytych oraz instrukcja sumowania kwot z kolumny F wskazują ostatecznie, czego dotyczy to pole. Podobne rozwiązanie jest zawarte w formularzu SD-3 - podkreślił nasz rozmówca z Ernst & Young.
Jego zdaniem można zastanawiać się, czy w tym miejscu nie byłoby bardziej logiczne sumowanie wartości przysporzenia podatnika oraz wskazywanie w całej kolumnie F wartości przedmiotów i praw nabytych przez podatnika.
- To już jednak zależy od intencji autora formularza, czyli ministra finansów. Obecne rozwiązanie uwydatnia bowiem wartość zbywanego majątku w ogóle, ujawniając go tym samym u zbywcy. Drugie rozwiązanie z kolei byłoby prostym podsumowaniem wartości majątku nabytego przez podatnika, który i tak, w ramach tzw. zerowej grupy podatkowej, jest zwolniony z podatku na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spodków i darowizn - radził Karol Raźniewski.
CO WPISAĆ W ZGŁOSZENIU O NABYCIU SPADKU
Zawiadomienie SD-Z1 powinno zawierać m.in.:
- datę powstania obowiązku podatkowego,
- dane identyfikujące podatnika obowiązanego do złożenia zgłoszenia i jego adres zamieszkania,
- tytuł nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych,
- dane dotyczące rodzaju dokumentu potwierdzającego nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych,
- dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych,
- dane dotyczące stosunku osobistego nabywcy do osoby, od której lub po której została nabyta własność rzeczy lub praw majątkowych.
EWA MATYSZEWSKA