Jeśli członkowie zarządu ponoszą odpowiedzialność wobec osób trzecich, to prowadzą samodzielną działalność opodatkowaną VAT. Nie ma znaczenia to, że wykonują pracę przy wykorzystaniu zasobów spółki i otrzymują stałe wynagrodzenie – orzekł WSA w Warszawie w dwóch wyrokach.
Chodziło o członków zarządu spółki z o.o., którzy podpisali z nią umowy o świadczenie usług zarządzania. Mieli je wykonywać osobiście, głównie w siedzibie spółki. Udostępniła im ona biuro, telefon komórkowy, komputer i samochód osobowy. Zarządzający mogli płacić za wydatki spółki firmową kartą kredytową lub z pobranych wcześniej zaliczkowych wypłat.
W zakresie PIT mieli rozliczać się jak z działalności wykonywanej osobiście. Spór dotyczył natomiast VAT.
Członkowie zarządu wskazali, że realizują usługi zarządzania w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, potwierdzonej stosownym wpisem w CEIDG. Podkreślali, że jest to działalność samodzielna i przez to nie dotyczy ich art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT, który wymienia, jakiego rodzaju działalność nie podlega opodatkowaniu.
Wyjaśnili, że ponoszą odpowiedzialność wobec osób trzecich z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy na zasadach ogólnych wynikających z kodeksu cywilnego. Ponadto odpowiadają z tytułu pełnionej funkcji, na podstawie kodeksu spółek handlowych.
Niezależnie od tego spółka wykupiła im polisę od odpowiedzialności cywilnej w ramach ubezpieczenia grupowego, ale – jak twierdzili menedżerowie – w praktyce dąży ona do zabezpieczenia swoich interesów, a nie ich jako zarządzających.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej był innego zdania. Uznał, że menedżerowie nie prowadzą działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT, bo spełniają łącznie trzy kryteria wskazane w art. 15 ust. 3 pkt 3. Jedno z nich dotyczy warunków wykonywania czynności, drugie – wynagrodzenia, trzecie – odpowiedzialności zlecającego wobec osób trzecich.
Dyrektor KIS zwrócił uwagę na to, że zarządzający wykonują swoje obowiązki przy wykorzystaniu zasobów spółki (biura, komputera, telefonu komórkowego i innych urządzeń). Nie ponoszą więc ryzyka ekonomicznego, nawet jeśli spółka nie pokrywałaby im wszystkich kosztów związanych z wykonywaniem umowy zarządzania.
Fiskus uznał też, że członkowie zarządu nie ponoszą ryzyka gospodarczego, bo dostają stałe wynagrodzenie. Spełniają również trzeci warunek – nie ponoszą odpowiedzialności wobec osób trzecich z tytułu realizacji umowy. Nie można więc uznać, że ich działalność jest samodzielna – stwierdził dyrektor KIS.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie zgodził się z nim co do trzeciego warunku – braku odpowiedzialności wobec osób trzecich. Menedżerowie wyraźnie bowiem wskazali we wniosku o interpretację, że spółka nie ponosi odpowiedzialności wobec osób trzecich w związku z prowadzoną przez nich działalnością. Sąd uznał więc, że prowadzą samodzielną działalność gospodarczą.
Uzasadniając wyrok, sędzia Piotr Dębkowski nawiązał do uchwały NSA z 12 stycznia 2009 r. (sygn. akt I FPS 3/08) wskazującej, kiedy mamy do czynienia z prowadzeniem samodzielnej działalności gospodarczej.
Ważne Nie ma działalności gospodarczej, gdy spełnione są trzy kryteria z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT. Jeden dotyczy warunków wykonywania czynności, drugi – wynagrodzenia, trzeci – odpowiedzialności zlecającego wobec osób trzecich.
Wyroki WSA w Warszawie z 5 października 2018 r., sygn. akt III SA/Wa 3/18 i III SA/Wa 4/18.