Szef Krajowej Administracji Skarbowej wydał opinię zabezpieczającą w sprawie strat na sprzedaży obligacji – zaledwie drugą od ponad dwóch lat, gdy uzyskał takie uprawnienie.
Potwierdził w niej, że sprzedaż obligacji, której celem była restrukturyzacja zadłużenia, nie była sztuczna i nie została dokonana „przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej”, mimo że pytający odniósł korzyść podatkową. Do takiej transakcji nie ma więc zastosowania klauzula przeciw unikaniu opodatkowania – uznał szef Krajowej Administracji Skarbowej (KAS).
Jest to dopiero druga opinia zabezpieczająca od czasu, gdy szef KAS uzyskał możliwość ich wydawania, czyli od 15 lipca 2016 r. Pierwsza, z 30 stycznia 2018 r., dotyczyła programu motywacyjnego (nr DOK4.8011.5.2017). Wynikało z niej, że wypłata prawie 6 mln zł kierownikowi sklepu w zamian za dobre wyniki finansowe zarządzanej przez niego placówki ma uzasadnienie biznesowe i nie jest unikaniem opodatkowania.
Restrukturyzacja długu
Najnowsza opinia dotyczyła jednego z banków finansujących działalność grupy kapitałowej, która stanęła na skraju bankructwa.
Bank, który udzielił jej dużych kredytów, rozważał różne warianty odzyskania długów, w tym:
- podjęcie czynności egzekucyjnych (wytoczenie powództwa o zapłatę, złożenie wniosku o zabezpieczenie, złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji),
- złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika,
- złożenie wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego wobec dłużnika,
- sprzedaż lub przeniesienie wierzytelności za wynagrodzeniem na inny podmiot.
Wszystkie te opcje dawały jednak szansę na odzyskanie nie więcej niż 19 proc. długów, a ponadto mogły prowadzić do upadłości grupy. Bank uznał, że dużo lepszym rozwiązaniem byłaby długoterminowa restrukturyzacja grupy, zwłaszcza że pojawił się inwestor zainteresowany jej przejęciem.
Przystępując do restrukturyzacji i podejmując współpracę z inwestorem, bank mógłby odzyskać ok. 66,6 proc. wierzytelności. Zaletą tego rozwiązania byłoby też to, że grupa mogłaby dalej funkcjonować. Bank zdecydował się więc przystąpić, wraz z innymi wierzycielami, do restruktryzacji. W zamian mieli zgodzić się na częściową redukcję zadłużenia, co byłoby zachętą dla inwestora.
Przyjęty program restrukturyzacji zakładał konwersję (zamianę) części zadłużenia na obligacje, a następnie ich zakup przez spółkę inwestora po niższej cenie niż cena emisyjna. Jednocześnie przyjęto ekonomiczne zabezpieczenie dla wierzycieli (w tym banku) w postaci objęcia obligacji opcją call (oferta sprzedaży wszystkich obligacji za określoną cenę).
Bank sprzedał więc obligacje w ramach realizacji tej opcji. Dzięki temu oraz przeprowadzonej restrukturyzacji długu, uzyskał korzyść ekonomiczną, bo wcześniej zostało spłacone zadłużenie (choć nie w całości). Jednocześnie bank odzyskał 66,6 proc. wierzytelności.
Korzyść podatkowa
Z podatkowego punktu widzenia istotne były dwa zdarzenia: objęcie obligacji przez bank oraz ich późniejsza sprzedaż. Wskutek tego bank poniósł stratę na transakcji, bo przychód ze sprzedaży był niższy od kosztów jego uzyskania (wydatków na objęcie obligacji).
Stratę można odliczyć od dochodu, więc mogłoby to zostać uznane za korzyść podatkową i rozpatrywane w kontekście generalnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Bank podkreślił jednak, że w przypadku innych rozwiązań, mających na celu odzyskanie długu, uzyskałby jeszcze większą korzyść w postaci straty możliwej do odliczenia od dochodu. Uważał też, że jego działanie nie było sztuczne.
Na wszelki wypadek jednak wystąpił do szefa KAS o potwierdzenie, że do takiego sposobu odzyskania długów od grupy nie ma zastosowania klauzula przeciw unikaniu opodatkowania.
Z zabezpieczeniem
W wydanej opinii szef Krajowej Administracji Skarbowej potwierdził, że w wyniku przeprowadzonej restrukturyzacji bank osiągnie korzyść podatkową. Będzie nią możliwość zmniejszenia dochodu o stratę ze zbycia obligacji.
Szef KAS przyznał jednak, że głównym celem czynności banku nie było osiągnięcie korzyści podatkowej, ale skuteczna realizacja restrukturyzacji zadłużenia grupy, czyli istotnych celów ekonomicznych i gospodarczych. Działanie banku było racjonalne, a nie sztuczne – stwierdził.
opinia
Muszą być spełnione wszystkie przesłanki, aby stosować klauzulę
Szef KAS wyraźnie wskazał, że dopatrzył się w stanie faktycznym korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem i celem ustawy (nie jestem przekonany, czy zasadnie). Niemniej, po analizie stanu faktycznego, uznał, że głównym celem czynności obejmowanych opinią zabezpieczającą nie była korzyść podatkowa. Odnotował, że takie same korzyści podatkowe byłyby związane z alternatywnym wariantem działań restrukturyzacyjnych rozważanych przez bank (taki wariant także został przedstawiony we wniosku o wydanie opinii). W efekcie szef KAS słusznie uznał, że nie dojdzie tutaj do unikania opodatkowania. Klauzulę można zastosować wyłącznie wtedy, gdy spełnione zostaną wszystkie ustawowe przesłanki.
Opinia zabezpieczająca szefa Krajowej Administracji Skarbowej z 27 sierpnia 2018 r., sygn. DKP4.8011.6.2017.
