Zmiana stóp procentowych przez RPP wpływa na wysokość odsetek dla fiskusa. Częste zmiany wysokości odsetek podatkowych utrudniają prawidłowe rozliczenia. To na podatniku spoczywa odpowiedzialność za obliczenie i wpłacenie prawidłowych odsetek.
ANALIZA
Podatnik, który posiada zaległość podatkową, musi oprócz długu wpłacić fiskusowi należne odsetki. Ich wysokość zależy od wysokości stopy kredytu lombardowego, ogłaszanej przez NBP. W okresie od stycznia 2008 r. do stycznia 2009 r. Rada Polityki Pieniężnej (RPP) siedem razy zmieniała stopy procentowe, w tym również stopę kredytu lombardowego. W konsekwencji każdy podatnik z długiem podatkowym musi ostrożnie wyliczać wysokość odsetek. Za okres istnienia zaległości oblicza się odsetki w wysokości obowiązującej w danym okresie. Jeśli przykładowo podatnik posiadał zaległość w okresie od 1 lutego 2008 r. do 30 czerwca 2008 r. odsetki będzie trzeba obliczyć według następujących stawek: od 1 do 27 lutego odsetki wynosiły 13,5 proc., od 28 lutego do 26 marca - 14 proc., od 27 marca do 25 czerwca - 14,5 proc., od 26 do 30 czerwca - 15 proc.
Szymon Daszuta, doradca podatkowy, szef zespołu postępowań podatkowych w kancelarii prawniczej Salans, wyjaśnia nam, że w świetle przepisów Ordynacji podatkowej zasadą jest, że od zaległości podatkowych naliczane są odsetki za zwłokę. Jednocześnie, w zdecydowanej większości przypadków obowiązek obliczenia odsetek spoczywa na podatniku.
- W konsekwencji, w przypadku wystąpienia jakiejkolwiek zaległości podatkowej, obowiązkiem podatnika jest prawidłowe naliczanie odsetek oraz wpłata całej kwoty zaległości na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego bez wezwania organu podatkowego - podpowiada Szymon Daszuta.
Obowiązek obliczenia
Prawidłowe obliczenie odsetek za zwłokę w większości przypadków spoczywa na podatniku (płatniku lub inkasencie), który uiszcza kwotę stanowiącą zaległość podatkową, a nie na organie podatkowym.
Jak podkreśla Mirosława Przewoźnik-Kurzyca, radca prawny, odsetki powinny być wpłacane bez wezwania organu podatkowego, a zatem podatnik po otrzymaniu decyzji wymiarowej jest zobowiązany do samodzielnego obliczenia odsetek za zwłokę i do ich wpłaty.
- Jeśli zaległość podatkowa powstała jakiś czas temu, to aby obliczyć odsetki za zwłokę, należy zastosować stawki odsetek obowiązujące w poszczególnych okresach istnienia zaległości - stwierdza Mirosława Przewoźnik-Kurzyca.
Wojciech Pietrasiewicz, doradca podatkowy współpracujący z Allen & Overy A. Pędzich, zwraca uwagę, że właściwe skalkulowanie odsetek od zaległości podatkowej jest o tyle istotne, że ma bezpośredni wpływ na to, czy i w jakim zakresie ewentualna zaległość podatkowa u podatnika wygasa.
- Jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, wpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim w dniu wpłaty pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę - wyjaśnia Wojciech Pietrasiewicz.
Skutki pomyłki
W przypadku gdy podatnik pomyli się w obliczeniu odsetek i wpłacona przez niego kwota będzie zbyt niska, aby pokryć zaległość łącznie z odsetkami, wówczas organ podatkowy zaliczy wpłaconą kwotę proporcjonalnie na poczet tej zaległości i odsetek.
- Skutki najmniejszej nawet pomyłki mogą być bardzo istotne - ostrzega Szymon Daszuta.
Według Mirosławy Przewoźnik-Kurzycy proporcja ta odzwierciedla stosunek, w jakim, w dniu wpłaty, pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę. Ten sposób zaliczenia zbyt niskiej wpłaty spowoduje w praktyce, że nadal pozostanie niezapłacona pewna kwota zaległości, od której będą narastały odsetki.
- Organ podatkowy poinformuje o tym podatnika, wydając postanowienie o zaliczeniu wpłaconej kwoty na poczet zaległości i odsetek. Kwota odsetek na dzień dopłaty wciąż jednak będzie musiała zostać obliczona przez podatnika - podpowiada nasza rozmówczyni.
Również Wojciech Pietrasiewicz podkreśla, że nieprawidłowe skalkulowanie odsetek może spowodować, że podatnik nie uiści w całości kwoty zaległości podatkowej i w stosunku do części zaległości podatkowej, która nie wygasła, nadal będą należne odsetki za zwłokę.
Obniżone odsetki
Począwszy od 1 stycznia 2009 r., w przypadku gdy podatnik dokonuje korekty deklaracji podatkowej i dopełnił wszystkich formalności związanych z prawidłową korektą oraz uiści w ciągu siedmiu dni od dnia złożenia korekty kwotę zaległości, ma prawo do zastosowania obniżonej stawki odsetek wynoszącej obecnie 75 proc. podstawowej stawki. Na ten aspekt zwraca uwagę Wojciech Pietrasiewicz, który dodaje, że możliwość zastosowana obniżonej stawki została wyłączona, gdy korekta została dokonana w wyniku czynności sprawdzających lub złożona po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach, gdy nie stosuje się zawiadomienia - po zakończeniu kontroli podatkowej (prawo do korekty deklaracji jest również zawieszone na czas trwania postępowania kontrolnego).
75 proc. stawki podstawowej wynosi obniżona stawka odsetek za zwłokę