Wchodzi w życie reforma administracji podatkowej, skarbowej i celnej. Najwięcej obaw budzą nowe zasady kontroli. Dla uczciwie działających firm niewiele się zmienia.
Od 1 marca zaczyna obowiązywać większość przepisów ustawy o Krajowej Administracji Podatkowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1947 ze zm.) i ustawy ją wprowadzającej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1948 ze zm.).
To oznacza, że nie ma już oddzielnych urzędów skarbowych, celnych i kontroli skarbowej oraz izb skarbowych i celnych. Teraz działają izby administracji skarbowej (IAS), którym podlegają urzędy skarbowe i urzędy celno-skarbowe. Połączenie organów ma usprawnić działanie fiskusa zarówno jeżeli chodzi o obsługę podatnika, jak i walkę z wyłudzeniami danin.
Zostaną dotychczasowe tryby postępowań i kontroli z wyjątkiem jednej – kontroli skarbowej. Zamiast niej od dziś jest kontrola celno-skarbowa. Niezależnie od tej zmiany podatnicy nadal będą sprawdzani w ramach czynności sprawdzających, postępowania podatkowego i kontroli podatkowej.
Jakie są nowe uprawnienia fiskusa
Najwięcej obaw budzą nowe zasady kontroli, ale dla uczciwie działających firm niewiele się zmienia. Weryfikacją prawidłowości ich rozliczeń nadal będą się zajmowały urzędy skarbowe.
Inaczej będzie w przypadku podmiotów nastawionych na unikanie opodatkowania lub wyłudzenia podatków, w tym VAT. Nimi mają się zająć pracownicy i funkcjonariusze urzędów celno-skarbowych. Ich uprawnienia wykraczają poza kompetencje dotychczasowych inspektorów kontroli skarbowej i celników.
Przede wszystkim będą oni mogli sami prowadzić postępowania w sprawach o przestępstwa powszechne, gdy te pozostają w nierozerwalnym związku z przestępstwami skarbowymi. Chodzi np. o udział w zorganizowanej grupie przestępczej (art. 258 kodeksu karnego), fałszerstwo materialne (art. 270 k.k.), fałszerstwo intelektualne (art. 271 k.k.), używanie dokumentów poświadczających nieprawdę (art. 273 k.k.) oraz oszustwo (art. 286 par. 1 k.k.), jeśli w ich wyniku doszło do wyłudzenia podatków.
Nowa skarbówka będzie też mogła sama ścigać sprawców tych przestępstw. Tego rodzaju sprawy nie muszą być już przekazywane prokuraturze.
Kontrole celno-skarbowe będą mogły być przeprowadzane na terenie całego kraju, a nie – jak dotychczasowe kontrole skarbowe – według właściwości miejscowej.
Kontrolujący nie muszą uprzedzać o swoich zamiarach. Będą mogli rozpocząć kontrolę od razu w dniu doręczenia upoważnienia do jej przeprowadzenia (dotychczas musieli odczekać 7 dni). W niektórych przypadkach wystarczy tylko okazanie legitymacji służbowej – gdy istnieją podejrzenia, że podatnik nie przestrzega przepisów, a okoliczności uzasadniają tak szybkie działanie. Takie uprawnienie mieli dotychczas również inspektorzy UKS.
Kiedy można złożyć korektę
Sprawdzani podatnicy będą mieli szansę naprawić swój błąd, i to na korzystniejszych zasadach. Dotychczas nie mogli korygować deklaracji w trakcie kontroli (w zakresie nią objętym). Mogli to zrobić tylko w ciągu tygodnia od doręczenia zawiadomienia o wszczęciu postępowania.
Teraz można skorygować deklaracje w zakresie objętym kontrolą celno-skarbową w ciągu 14 dni od doręczenia upoważnienia do jej przeprowadzenia. Kto nie zrobi tego w tym terminie, będzie mógł składać korekty jedynie w zakresie nieobjętym badaniem.
Korektę można też złożyć po doręczeniu wyniku kontroli celno-skarbowej. Jeżeli urząd jej nie uwzględni, to przekształci się ona w postępowanie podatkowe, które kończy się decyzją.
Uwaga: Odwołanie od decyzji naczelnika urzędu celno-skarbowego wnosi się do tego samego organu.
Jak postępować w razie kontroli podatkowej
Nie zmieniły się zasady dotyczące kontroli podatkowej. Wszczyna się ją najwcześniej po upływie siedmiu dni od zawiadomienia o jej przeprowadzeniu (lub „na legitymację”, gdy jest to niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego, wykroczenia skarbowego lub dla zabezpieczenia dowodów jego popełnienia).
Do czasu rozpoczęcia kontroli podatkowej można skorygować deklarację. Swoje rozliczenia można też poprawić po jej zakończeniu, ale już nie w jej trakcie. Jeżeli podatnik nie poprawi rozliczeń, organ wszczyna postępowanie podatkowe.
Od decyzji, tak jak do tej pory, przysługuje odwołanie do dyrektora właściwej izby administracji skarbowej.
Co załatwi podatnik w urzędzie skarbowym
W urzędzie skarbowym podatnik załatwi już nie tylko dotychczasowe sprawy, lecz także część tych, które do końca lutego realizowały urzędy celne. Przykładowo rozliczy należności celne i inne opłaty związane z przywozem i wywozem towarów. Właściwy do poboru należności celnych jest od tej pory Urząd Skarbowy w Nowym Targu. Urząd ten rozlicza również VAT z tytułu importu towarów. To oznacza to, że podatku od importu nie pobiera organ właściwy dla podatnika w sprawach VAT.
Do urzędów skarbowych składa się teraz wniosek o wydanie banderoli. Przejęły one również inne obowiązki urzędów celnych w zakresie:
● wniosków o wydanie zezwolenia na: prowadzenie składu podatkowego, wyprowadzenie wyrobów akcyzowych z cudzego składu podatkowego, nabywanie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca lub wysyłanie wyrobów akcyzowych z miejsca odbioru jako zarejestrowany wysyłający;
● rejestrowania podatników akcyzy;
● przyjmowania deklaracji podatku akcyzowego oraz wpłat kwot należnej akcyzy;
● przyjmowania zabezpieczenia akcyzowego oraz zwalniania z obowiązku jego złożenia.
Gdzie załatwić inne sprawy akcyzowe i celne
Niektórymi sprawami akcyzowymi i celnymi zajmą się wyznaczone IAS.
Wiążące informacje akcyzowe (WIA) wydaje obecnie dyrektor Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu (a nie jak do tej pory – dyrektor Izby Celnej we Wrocławiu). Wnioski składa się na nowym wzorze WIA-WN (określonym w rozporządzeniu opublikowanych w Dz.U. z 2017 r. w poz. 280).
Odwołanie od WIA wnosi się do dyrektora IAS w Warszawie.
Wiążące informacje taryfowe (WIT) wydaje dyrektor IAS w Warszawie. Wniosek składa się, jak dotychczas, według wzoru z załącznika nr 2 do unijnego rozporządzenia 2016/341. Odwołanie od WIT należy kierować do szefa KAS.
Dyrektor IAS w Warszawie wydaje również:
● wiążące informacje o pochodzeniu towaru;
● pozwolenia na korzystanie z procedury TIR;
● decyzje w sprawach wpisu i skreślenia osoby na listę agentów celnych, a także zawieszenia w jego działalności;
● decyzje w sprawach ochrony praw własności intelektualnej.
Gdzie pytać
Organem właściwym do wydawania interpretacji indywidualnych jest dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dotychczas byli to dyrektorzy pięciu izb skarbowych). Wnioski trzeba więc składać na adres KIS: ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub przez ePUAP na adres skrytki KIS.
Obowiązują nowe wzory formularza ORD-IN (określony w rozporządzeniu opublikowanym w Dz.U. z 2017 r. poz. 343) i wniosku wspólnego ORD-WS (Dz.U. z 2017 r. poz. 353). Opłata nadal wynosi 40 zł.
Interpretacje ogólne nadal wydaje minister finansów. Od 1 marca br. o ich wydanie występuje się na nowym formularzu ORD-OG (Dz.U. z 2017 r. poz. 352).
Podatnicy pod numerami: 801 055 055 lub 22 330 03 30 mogą uzyskać zarówno informację podatkową, jak i celną.
