Tylko 29 osób poszło w ubiegłym roku do więzienia za wyłudzenie zwrotu VAT o dużej wartości – wynika z danych Prokuratury Krajowej, do których dotarł DGP.
Jednocześnie w uproszczeniu można powiedzieć, że średnio za takie przestępstwa, często dokonywane w karuzelach podatkowych, skazywana jest zaledwie co trzecia oskarżana o nie osoba. Śledczy liczą na to, że wchodzące dziś w życie dwie duże reformy pozwolą szybciej i skuteczniej ścigać podatkowych oszustów.
Pierwsza z tych reform to nowelizacja kodeksu karnego. Wprowadza ona całkiem nowy rodzaj przestępstwa – wystawianie lub posługiwanie się pustymi fakturami, niezależnie od skali uszczuplenia podatkowego. Będzie ono karane tak jak najcięższe przewinienia. Najwyższa kara więzienia to aż 25 lat, najniższa – sześć miesięcy.
Prokuratorów cieszy jednak co innego – postępowania będą się toczyć sprawniej. Dotychczas musieli czekać, żeby najpierw swoją pracę zakończyli inspektorzy skarbowi, a potem jeszcze wypowiedział się sąd administracyjny, i to często w obu instancjach. Czasem trwało to latami.
– Teraz dzięki pojawieniu się w kodeksie karnym nowego przestępstwa będziemy mogli szybciej kierować akty oskarżenia do sądu. Będziemy też zabezpieczać majątek bez konieczności ustalania, jakie było uszczuplenie podatkowe – mówi Michał Ostrowski, dyrektor departamentu ds. przestępczości gospodarczej Prokuratury Krajowej.
Nieskuteczność dotychczasowego prawa potwierdzają statystyki za 2016 r. W sumie o wyłudzenia z budżetu państwa zwrotów VAT o dużej wartości zostało oskarżonych 157 osób (duża wartość wynosiła w 2016 r. minimum 925 tys. zł, obecnie to co najmniej 1 mln zł). Tylko 46 osób zostało skazanych, a jedynie 29 osób poszło do więzienia bez możliwości warunkowego zawieszenia wykonania kary. Przykładowo w Warszawie na sześć wyroków skazujących tylko jedną osobę sąd rzeczywiście pozbawił wolności. W Poznaniu i Szczecinie nie zapadł ani jeden taki wyrok.
Prokuratorzy wiążą też nadzieje z drugą wchodzącą dziś w życie reformą – rusza Krajowa Administracja Skarbowa. Funkcjonariusze KAS również będą mogli ścigać przestępstwa związane z wystawianiem lub posługiwaniem się pustymi fakturami.
Skutki tej reformy to jednak na razie wielka niewiadoma. Są obawy o to, jak na walkę z oszustami przełoży się likwidacja urzędów i izb celnych oraz urzędów kontroli skarbowej i zastąpienie ich urzędami celno-skarbowymi. Jedno jest pewne: utworzenie Krajowej Administracji Skarbowej oznacza, że 62 tys. osób zatrudnionych dziś w administracji podatkowej, celnej i skarbowej czeka teraz na nowy angaż. Kto go nie dostanie do końca maja albo w ciągu 14 dni odmówi przyjęcia, z końcem sierpnia tego roku straci zatrudnienie.