Metoda memoriałowa w rozliczeniu podatku od towarów i usług sprzyja tworzeniu zatorów płatniczych w przedsiębiorstwach - mówi Jolanta Turczynowicz-Kieryłło.
Obecnie rozgorzała dyskusja na temat systemu memoriałowego w VAT. Dlaczego przedsiębiorcy nie chcą płacić podatku w tym systemie?
Wynika to z różnic między metodą kasową a memoriałową. Mówiąc w dużym uproszczeniu, w systemie kasowym przedsiębiorcy płacą VAT na podstawie wystawionych faktur, a w systemie memoriałowym rozliczają go na podstawie faktur wystawionych, ale jeszcze niezapłaconych przez kontrahenta. Przedsiębiorcy nie chcą więc kredytować Skarbu Państwa i płacić podatków za coś, czego nie otrzymali.
Czy możemy jakoś zobrazować problem z systemem memoriałowym?
Przykładowo jeśli sieć kiosków z gazetami nie zapłaci faktury wystawionej przez wydawnictwo, to wydawnictwo nie zapłaci drukarni, a drukarnia nie zapłaci firmie, która dostarczyła jej farbę, itd. W ten sposób powstaje zator płatniczy, a kolejne firmy nie mają z czego zapłacić swoim dostawcom. W przypadku dużych kontraktów nieterminowe płatności mogą doprowadzić wręcz do bankructwa. Poza tym firmy, które nie otrzymują zapłaty, nie mogą uiścić podatków, co negatywnie wpływa na finanse budżetu państwa.
Dlaczego więc w Polsce powszechnie nie obowiązuje system rozliczania kasowego?
System kasowy obejmuje jedynie małych podatników. Status małego podatnika jest jednak nadawany w zależności od branży. Część przedsiębiorców może być uznana za małego podatnika tylko wówczas, gdy w poprzednim roku podatkowym kwota ich sprzedaży uwzględniająca VAT nie była wyższa niż 1,2 mln euro. Ale np. w przedsiębiorstwach maklerskich kwota prowizji lub innych wynagrodzeń nie może przekroczyć 45 tys. euro.
System kasowy nie obowiązuje powszechnie w Polsce m.in. z tego powodu, że państwo musi posiadać mechanizmy efektywnego ściągania VAT, by realizować swoje konstytucyjne obowiązki.
Co decyduje o wyborze systemu rozliczeń VAT?
Wpływ na wybór sposobu rozliczenia VAT mają polityka wewnętrzna i zewnętrzna państwa oraz wartości konstytucyjne, którym daje ono prymat.
Co to oznacza w praktyce?
Oznacza to, że państwo wybiera pewien model gospodarki. Przykładowo w Polsce konstytucja przesądza o tym, że jest to społeczna gospodarka rynkowa. Czyli taka, która ma silne powiązanie z zasadą solidarności, dialogu i współpracy partnerów. Mając to na względzie państwo ma obowiązek tak kształtować politykę, by tę zasadę jak najlepiej realizować.
Jesteśmy członkiem UE i nasza polityka w dużej mierze podlega unijnej polityce fiskalnej. Jaki ma to wpływ na sposób rozliczenia VAT?
Ministerstwo Finansów odwołuje się do dyrektywy 2006/112/WE i podkreśla, że zasadą rozliczeń VAT w Unii Europejskiej jest metoda memoriałowa.
Czy w takiej sytuacji jesteśmy skazani na dyrektywę unijną a państwo nie ma możliwości ingerencji?
Oczywiście, państwo nie jest bezwolne. Musi aktywnie reagować na problemy przedsiębiorców. O tym właśnie chcemy rozmawiać z ekspertami w trakcie dzisiejszej debaty. Akademia de Virion w gronie specjalistów z wielu dziedzin, a nie tylko finansów chce omówić systemowe możliwości zmian w sposobie rozliczania VAT.